KOBİ (Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler), "250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 125 milyon lirayı aşmayan ve yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler." olarak tanımlanmıştır.
Günümüzde KOBİ Tanımı sadece üretim sektörünü değil, aynı zamanda tüm hizmet sektörünü de kapsamaktadır. Bu aynen Kalite Güvence Sistemlerinin öncelikle üretim sektöründe başlayıp, sonradan hizmet sektörüne de yayılması gibidir.
Kobi işletmeler KOSGEB adı verilen devlet kuruluşuna bağlı ve bu kuruluş aracılığıyla devletin sunduğu birçok hibe ve destekten faydalanmaktadır. Bu teşviklerin genel amacı iş hacmini genişletmek ve ekonominin geniş bir parçası olan KOBİ lerle doğru orantıda büyüyen bir ekonomi elde etmektedir. Kobilerin uzun seneler nesillerden nesillere devam edebilecek bir yapıya ulaşması için kurumsallaşmaları gerekmektedir.
Bir işletmenin KOBİ sayılabilmesi için farklı kriterler de bulunmaktadır. İşletmenin bu gruba dahil edilebilmesi için kamu kuruluşunun ya da kurumun bu işletmenin hisselerinin %25’inden fazlasına sahip olmaması gerekmektedir.
Bağımsız İşletmeler: Bu işletmeler, başka bir işletmenin %25’inden fazlasına sahip olmamalıdır. Bir tüzel kişi, kamu kurumu ya da kuruluşunun işletmenin %25’inden fazlasına sahip olmaması gerekmektedir. Birkaç bağlı işletme müştereken ya da tek başına işletmenin %25’inden fazlasına sahip olmamalıdır. İşletme konsolide hesaplar düzenlememelidir, ve bu işletme konsolide hesaplar düzenleyen başka bir firmanın hesaplarında yer almamalıdır.
İşletme türleri;
Ortak İşletme: Tek başına ya da bağlı bir işletme ile bu işletme üzerinde tek hakim olmamalıdır. Başka bir işletmenin sermayesinin ya da oy hakkının üzerinde %25 - %50’si arasında söz hakkı bulunmamalıdır. Kendi oy hakkı ve sermayesi üzerinde %25 - %50 oranında başkasının söz hakkı bulunmamalıdır. Tanımlardan anlaşıldığı üzere, ortak işletmeleri belirleyen nokta sermaye ve oy hakkıdır.
Bağlı İşletmeler: Bir başka işletmenin hem sermaye hem de oy hakkının çoğunluğuna sahip olmalıdır. Bir işletmenin yönetim, denetim kurulu üyelerinin atanması, üyelerin azledilmesi ve denetim yetkisine sahip olmalıdır. Bir işletmenin ortağı veya hissedarı olunması durumunda yapılan anlaşmalarda tek başına söz sahibi olmalıdır. Bu şartlardan herhangi birinin yerine getiriliyor olması bağlı işletme statüsünde yer almak için yeterlidir.
