Emeklilikte Yaşa Takılanlar veya kısa adıyla EYT, 8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi yapılan vatandaşları ilgilendiren önemli bir sorun olma özelliği taşıyor. Etkilediği kişi sayısı 2 milyon 200 bin olarak ifade edilen sorunun köken 1999 yılında yürürlükte olan Sosyal Sigortalar Kanunu’nda yapılan bir değişikliğe dayanmakta. Söz konusu değişikliğin amacı erken yaşta emekli olmanın olumsuz şekilde etkilediği sosyal güvenlik sistemini bu yükün altından kurtarmaktı. Bu noktada hükümet, emeklilik yasasında bir dizi değişiklik yaptı. Ancak bu değişiklik ile birlikte 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan kişilerin emeklilik hak etme koşullarında değişiklik yaşandı.
Değişiklikle birlikte bir kişinin emekli olabilmesi için önceki dönemlerdeki gibi yalnızca sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarına uyması yeterli olmamaya başladı. Yeni yasayla birlikte yaş sınırı da aranmaya başlandı.
Yasal değişiklik öncesi kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin gün prim şartını yerine getirmek yeterliydi. Öyle ki; 1999’daki değişiklik öncesi 5 bin gün prim ödemesi şartını yerine getiren ve 18 yaşında sigortalı olan bir kadın 38, erkek ise 43 yaşında emekli olabiliyordu. Yeni yasa sonrası ödenmesi gereken prim miktarı 750 gün kadar arttı.
EYT kimleri kapsıyor?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) nedir sorusu, 2022 yılından bu yana Türkiye gündeminin en sıcak başlıklarından bir tanesi haline gelidgeldi. EYT sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihi öncesinde olan kişileri kapsayacak. Yasal düzenleme sonrasında EYT yasasından faydalanacak vatandaş sayısının 2 milyon 200 bin civarında olacağı belirtiliyor.
EYT ne zaman çıkacak?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenleme müjdesini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan vermişti. Meclis grubunda çalışmaları süren yasa tasarısının, önce komisyona gelip, ardından Meclis’te görüşülmesi bekleniyor.
EYT'liler ilk maaşını ne zaman alacak?
EYT'ye ilişkin kanun teklifinin Şubat ayı içerisinde TBMM'ye geleceğini söyleyen AK Partili Muhammet Emin Akbaşoğlu, "EYT'li kardeşlerimizin Mart ayında maaşlarını almalarına dönük takvimi gerçekleştirmiş olacağız" diye konuştu.
EYT'liler ne kadar maaş alacak?
Emekli aylıkları prim gün sayısı ve çalışma süresine göre değişiklik gösteriyor. Burada 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası çalışma sürelerine göre farklı seviyeler söz konusu e -Devlet'te “Ne kadar emekli aylığı alırım” şeklinde yapılan sorgulamalarda çıkan seviye bağlanacak aylığa yakın seviye olarak gösteriliyor.
Öncelikle yasanın yürürlüğe girmesi beklenecek. Yasanın yürürlüğe girdiği ay emeklilik dilekçesi verenlerin ilk maaşı, dilekçeyi takip eden ayın birinci gününden geçerli olarak ödenecek.
EYT başvuru şartları neler?
Emeklilik için prim günü, sigortalılık süresi ve yaş şartı bulunuyor. EYT'liler ilk iki şartı yerine getirmişlerse veya getirdiklerinde yaşa bakılmaksızın emekli olabilecekler.
Bu SSK'lılar için 5000 prim günü, kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi. BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı'nda kadınlarda 20 tam yıl (7200 prim günü), erkeklerde 25 tam yıl (9000 prim günü).
Borçlanma ile emekli olunabilecek mi?
Sigortalı çalışmaya başlamadan önce askerlik yapmış olan ve sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999-8 Mart 2001 tarihi arasında olanlar 18 aylık askerlik borçlanması yaptıklarında, sigorta başlangıç tarihi borçlandıkları süre kadar geriye çekilecek. Sadece sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999 tarihine çekecek şekilde borçlanmaları yeterli bulunuyor.
