Ahmet Davutoğlu, 26 Şubat 1959 tarihinde Konya'nın Taşkent ilçesinde doğdu. Duran ve Memnune Davutoğlu'nun oğlu olan Ahmet Davutoğlu, liseyi İstanbul Erkek Lisesi'nde tamamladı. Ortaöğretiminin ardından Boğaziçi Üniversitesi'nin Ekonomi ile Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümlerinde çift anadal yapan Ahmet Davutoğlu, aynı üniversitenin Kamu Yönetini bölümümünde yüksek lisans, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünde ise doktora yaptı.
1990 yılında Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi'nde yardımcı doçent olarak çalışmaya başlayan Ahmet Davutoğlu, bu üniversitede Siyaset Bilimi bölümünü kurdu ve 1993 yılına kadar bu bölümün yöneticiliğini üstlendi.
1993 yılında doçent olan Ahmet Davutoğlu, 1995-99 yılları arasında Marmara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde görev aldı. Yine bu dönem Yeni Şafak gazetesinde köşe yazarlığı yaptı.
1998-2002 yılları arasında Silahlı Kuvvetler Akademisi ve Harp Akademisi'nde misafir öğretim üyesi olarak dersler veren Ahmet Davutoğlu, 1999-2004 yıllar arasında ise profesör oldu ve Beykent Üniversitesi'nde yönetim kurulu üyeliği, senato üyeliği, Uluslararası İlişkiler bölüm başkanlığı yaptı ve Marmara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde misafir öğretim üyesi olarak görev aldı.
18 Ocak 2003 yılında Resmi Gazete'de yayımlanan kararla büyükelçi ünvanı verilen Ahmet Davutoğlu, Gazze savaşı'na çözüm getirmek için Türkiye tarafından uygulanan mekik diplomasisinin önde gelen aktörlerinden biri oldu.
2009 yılında parlamento üyesi olmamasına karşın dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Dışişleri Bakanlığı görevine atandı, 2011 yılında ise genel seçimlerde AK Parti'den Konya Milletvekili seçilerek TBMM'ye girdi. Kurulan hükümette Dışişleri Bakanlığı görevi verilen Ahmet Davutoğlu, 2010 yılında Foreign Policy dergisinin hazırladığı 'İlk 100 Küresel Düşünür' listesinde yer aldı.
Dış politikada 'Sıfır Sorun Politikası' izleyen ve Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyeliğini destekleyen Ahmet Davutoğlu, 24 Nisan 2014'te Ermeni tehcirinde yaşananların acı verici olduğunu içeren bir bildiriyi imzaladı ve bu bildiri dokuz dilde yayımlandı.
2014 yazında AK Parti Genel Başkanı seçilen Ahmet Davutoğlu, 62. Hükümette başbakanlık görevini üstlendi. 2015 genel seçimlerinde ise 45 gün içinde hükümet kurulamayınca seçimlerin yenilenmesine karar verildi ve bu dönemde seçim hükümeti başbakanı oldu.
1 Kasım 2015 tarihinde yapılan genel seçimlerde yüzde 49,5 ile AK Parti tarihindeki en yüksek oy oranına ulaşırken, Ahmet Davutoğlu 64. Hükümeti kurması için görevlendirildi.
1 Mayıs 2016'da Pelikan Dosyası adı altında bir internet sitesinde yayımlanan metinde Ahmet Davutoğlu ile Recep Tayyip Erdoğan arasında ayrılıklar olduğu iddia edilirken, 4 Mayıs'ta ikili bir görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmenin ardından ise Ahmet Davutoğlu'nun istifa etmesi ve yeniden aday olmaması kararlaştırıldı.
"4 yıllık sürenin daha kısa sürmesi benim tercihim değildir. Zarûrettir." açıklamasıyla istifa eden Ahmet Davutoğlu, 2018 genel sçeimlerinde aday olmadı ve 9 Eylül 2019'da AK Parti'den istifa etti.
İstifasının yolunu açan bildiriyle ilgili olarak Ahmet Davutoğlu şu ifadeleri kullandı:
"Her birimiz öyle şeylerle karşılaşıyoruz ki. Artık fikirler çarpışmıyor, kimin ne kadar trolu var ve karşı tarafa ne kadar zarar verebilir? Başbakanlıktan ayrılma süreci esnasında 'Pelikan dosyası' diye bir şey çıktı. Beni birazcık tanıyanlar için her birisi iftira olan şeyler. Peki kim bunu çıkarttı, belli değil. Ben biliyorum da toplum bilmiyor. Kendileri saklandılar. Nice hakaretler yaptılar."
Ahmet Davutoğlu, 12 Aralık 2019 tarihinde Gelecek Partisi'ni kurarak yeniden siyaset arenasının içine girdi.
Sare Davutoğlu ile evli olan Ahmet Davutoğlu, dört kız ve bir erkek çocuk babasıdır. İyi derecede İngilizce, Almanca, Malayca ve Arapça bilmektedir.