Kırgızistan'da ölü sayısı 117'ye çıktı

BİŞKEK- Kırgızistan'ın güneyinde 11 Haziran gecesi henüz belirlenemeyen bir sebeple Kırgızlar ile Özbekler arasında çıkan çatışma sürüyor. Özbek Milli Merkezi'nin başkanı Celiladdinov, Associated Press'e yaptığı açıklamada, şimdiye kadar 200 Özbek'in toprağa verildiğini belirtti. Geçici hükümetin verdiği ölü sayısı 117, yaralı sayısıysa 1500 kadar.

Kırgızistan'da geçici hükümet, ülkenin güneyindeki etnik çatışmaları kışkırtan provokatörleri engellemek için vatandaşlara SMS ile haber verecek.

Geçici hükümetten yapılan yazılı açıklamada, Devlet İletişim Kurumu ve cep telefon operatörleri ile yapılan  anlaşma çerçevesinde, resmi haberlerin SMS yoluyla güneydeki vatandaşların cep telefonlarına iletilmesine karar verildiği bildirildi.

Açıklamada, güneyde çatışmalardan dolayı televizyon kanallarında haber bültenlerinin izlenmemesi ve internete ulaşımın olmaması nedeniyle çıkan dedikoduların vatandaşları daha da gerginliğe ittiği ifade edilerek, dedikoduları önlemek için haberlerin ve hükümetin aldığı kararların kısa mesaj ile duyurulacağı vurgulandı.

Türk Vatandaşlar İçin 2 Uçak Gidiyor

Oş ve Celalabad kentlerinde 3 gündür süren şiddet olaylarından ötürü güneydeki halkın dış dünyayla bağlantısı bulunmuyor. Elektrik, doğal gaz ve bazı yerlerde de içme suyun kesik olduğu bölgede, Celalabad kentindeki huzursuzluğun evlerin yakılması, yağmalama ve kıyım nedeniyle arttığı bildiriliyor.

"Kırgızistan sınırı yeniden kapanabilir"

Kazakistan'ın Kırgızistan ile olan sınırını yeniden kapatabileceği bildirildi.

Kazakistan Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Kırgızistan'da meydana gelen olayları Kazak halkı tarafından endişeyle izlendiğini, durumun bu şekilde gitmesi halinde sınırın yeniden kapatılabileceğini söylediler.

Kazakistan Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, ''Kırgızistan'da üst üste yaşanan olaylar bizleri çok üzüyor. Komşu ve kardeş Kırgızistan'daki olayları endişeyle takip ediyoruz. Olaylar bu şekilde devam ederse Kırgızistan sınırı yeniden kapanabilir'' dedi.

Bu arada, Kırgızistan'da yaşanan olaylar, Kazakistan'da yaşayan Kırgızları da harekete geçirdi. Almatı'da yaşayan Kırgızlar, ülkelerindeki olaylardan zarar görenlere yönelik bir yardım kampanyası başlattı.

OGAÖ ortak tutum belirleyecek

Ortak Güvenlik Antlaşması Örgütünün (OGAÖ) Kırgızistan'daki olaylara ilişkin ortak tutum belirlemek için düzenlediği acil istişare toplantısı Rusya'da başladı.

Ria Novosti ajansı, OGAÖ üyesi ülkelerin güvenlik sekreterlerinin Kırgızistan'daki durumu değerlendirmek ve alınacak tedbirleri belirlemek için Rusya'nın başkenti Moskova'da acil toplandığını bildirdi.

Konuya ilişkin açıklama yapan Rusya Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Nikolay Patruşev, istişare toplantısının, Kırgızistan'daki durumu gözden geçirerek, krizden çıkış yollarının bulunması, istikrar ve düzenin sağlanması ve etnik çatışmanın önüne geçilmesi için alınacak tedbirlerin kararlaştırılması amacıyla düzenlendiğini bildirdi.

Kırgızistan'daki geçici hükümetin uyguladığı önlemlerin problemin çözümünde yetersiz kaldığını ve bölgedeki durumun çok kritik olduğunu belirten Patruşev, "OGAÖ görev ve yükümlülüklerine uygun şekilde, örgüt üyesi ülkelerin mekanizmaları ve prosedürlerini uygulayarak alınacak hangi tedbirlerin amaca uygun olacağını belirlememiz gerekir" diye konuştu.

Ortak Güvenlik Antlaşması Örgütü, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) üyesi bazı ülkeler arasında terörizm ve organize suçlarla ortak mücadele için 1992 yılında kurulmuştu.

Örgüte Rusya, Belarus, Kazakistan, Tacikistan, Ermenistan, Kırgızistan ve Özbekistan'ın üyeliği bulunuyor.

THY yolcu uçağı Bişkek'e vardı

Türk Hava Yolları'nın (THY),  Kırgızistan'ın güneyinde Kırgızlar ile Özbekler arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle, Türk vatandaşlarının tahliyesi için gönderdiği uçak Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'evardı.

THY Basın Müşavirliği'nden alınan bilgiye göre, THY, Kırgızistan'daki çatışmalardan dolayı bu ülkenin Celalabad ve Oş kentlerinde bulunan Türk vatandaşlarının tahliyesi için Dışişleri Bakanlığı'nın isteği üzerine bir uçak tahsis etti.

İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'ndan Kırgızistan'ın Başkenti Bişkek'e bugün gidecek olan Boeing 737-800 tipi "Manisa" uçağı, Bişkek'ten sonra Oş kentine geçerek Celalabad ve Oş kentlerinde bulunan Türk vatandaşlarını Türkiye'ye getirecek.

THY uçağının yarın sabah 04.00 sıralarında İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'na gelmesinin planlandığı bildirildi.

Kırgızistan'ın güneyinde 11 Haziran gecesi henüz belirlenemeyen bir sebeple Kırgızlar ile Özbekler arasında çıkan çatışmalarda şu ana kadar 117 kişinin öldüğü açıklanmıştı.

Çoğunluğu Ahıska Türkü olan 1500 kişi rehin

Kırgızistan'ın güneyinde Kırgızlar ile Özbekler arasında şiddet sürerken, kimliği belirsiz maskeli ve silahlı kişiler Oş kentinde 1500 kişilik bir kitleyi TIR garajında rehin tutuyor.

Ahıska Türklerinden Bahadır isimli kişi, olayı şöyle anlattı:

"Sabah saatlerinde silahlı bir grup, Furkat ilçesinde Borodinskaya caddesindeki evlere tek tek girerek vatandaşları sokaklara döktü. Sonra bizi şehrin kenar bölgesinde TIR garajında kapattılar. Bir-iki saat sonra silahlı kişiler geri döndü ve onların safında olmamızı istediler ve tekrar ayrıldılar. Şu anda hala garajdayız. Aramızda ölü ve yaralı yok. Ancak panik ve gerginlik hakim. Çoğunluğumuz kadın ve çocuk. Ne suyumuz ne de yemeğimiz var. Bizleri dışarı bırakmıyorlar. Evlerimizden de haber yok. Belki yakılmış ve yağmalanmış olabilir. Bilmiyoruz. Yardım bekliyoruz. Aramızda Özbekler yok. Türkler, Kırgızlar ve diğer uluslar var. Ancak buradaki Kırgızları kimse dinlemiyor. Maskeli kişilerin kim olduğunu bilmiyoruz."

Büyükelçilik haberdar

Türk büyükelçiliğinin de haberdar olduğu bildirildi. Türk Büyükelçiliği personeli sürekli yerel makamlarla irtibat halinde ve durumu yakından takip ediyor.

Öte yandan Oş ve Calalabad'daki Türk vatandaşlarının evlerinde endişeli bekleyiş sürüyor.

Türkmenistan, gönderdiği uçakla bu kentlerde okuyan öğrencilerini tahliye ederken, Kırgız askerlerin aileleri ile yaşlı ve çocuklardan oluşan bir kafileyi taşımak üzere 6 uçak Bişkek'e indi.

Kırgızistan'ın güneyinde güvenik güçleri durumu kontrol edemezken, bölgeye asker ve halk birliklerinden oluşan milis takviyesi sürüyor.

"200'den fazla Özbek öldü"

Kırgızistan'daki Özbeklerin lideri Cellahiddin Celiladdinov, ülkedeki etnik çatışmada 200'den fazla Özbek'in öldüğünü söyledi.

Özbek Milli Merkezi'nin başkanı Celiladdinov, Associated Press'e yaptığı açıklamada, şimdiye kadar 200 Özbek'in toprağa verildiğini belirtti. Geçici hükümetin verdiği ölü sayısı 117, yaralı sayısıysa 1500 kadar.

Özbek lider, etnik çatışmalardan kaçan 100 bin kadar mültecinin Özbekistan sınırında mahsur kaldığını da söyledi.

Gazeteciler tahliye ediliyor

Öte yandan Oş'ta görev yapan basın mensupları ile bazı yabancı misyon ve kurum temsilcilerinin bölgeden tahliye edilerek Bişkek'e geçtiği bildirildi. Bölgede bulunan, geçici hükümetin sosyal konulardan sorumlu yetkilisi Elmira İbraimova'nın düzenlediği tahliye faaliyetleriyle kaç kişinin Oş'tan çıktığı belirtilmedi.

Bu arada Oş kentinde bu gece silah sesleri duyulmadığı, ancak evlerin yanmaya devam ettiği ifade ediliyor.

Oş Belediye Başkanı Meslibek Mırzakmatov, kentte çöplerin toplanması ve caddelerdeki barikatların kaldırılması talimatı verdiğini ifade etti.

Cesetler sokaklarda yatıyor

Görgü tanıkları, sokaklarda cesetler bulunduğunu, can güvenliği olmadığı için kimsenin dışarıya çıkamadığını ve cesetlerin toplanamadığını ve bu yüzden koktuğunu ifade ediyor.

Öte yandan Oş ve Celalabad'daki şiddetin nedeni henüz bilinmiyor, ancak yaygın bir kanı olarak, bir gazinoda iki grup arasında çıkan tartışmanın çatışmaya dönüştüğü ve olayların büyüdüğü öne sürülüyor.

Özbekistan'a 100 binden fazla kişi kaçtı

Özbekistan, Kırgızistan'da Oş ve Celalabad vilayetlerinde çıkan etnik çatışmalar nedeniyle bu ülkeden kaçan Özbek mültecileri kabul etmeye devam ediyor.

Özbekistan'ın Andican vilayetinin Kırgızistan sınırında bulunan Hocabad, Calakuduk, Korgantepe, Bulakbaşı, Hanabad, Pahtabad, Marhamat ilçelerinde oluşturulan 50'den fazla mülteci kampı, Kırgızistan'daki etnik çatışmalardan kaçan yaşlı, kadın, çocuk ve yaralılardan oluşan Özbek mültecilere ev sahipliği yapıyor.

Bugüne kadar Kırgızistan'dan Özbekistan tarafına 100 binden fazla kişi kaçtı, bu mültecilere Özbekistan hükümeti tarafından sıcak yemek, gıda, battaniye ve sağlık yardımı yapılıyor.

Bu arada, Özbekistan Başbakanı Şevket Mirziyayev, Savunma Bakanı Kabul Berdiyev ve İçişleri Bakanı Bahadır Matlyubov, Kırgızistanlı Özbek mültecilerin sığındığı mülteci kampları ile Özbek-Kırgız sınırını ziyaret ederek incelemede bulundu.

@page@

"Polis kıyafetli provakatörler halkı kışkırtıyor"

Celalabad kenti ve Suzak ilçesi güvenlik sorumlusu Kubatbek Baybolov, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, "gece boyunca kentte polis kıyafeti giymiş maskeli provokatörlerin halkı kışkırttığını" söyledi.

Baybolov, bu grupların Kırgızlar ile Özbekleri ayırmadan ateş ettiklerini ve ellerindeki bilgilere göre Celalabad'daki çatışmaların arkasında devrik lider Kurmanbek Bakiyev'in yeğeni Sancar Bakiyev'in bulunduğunu kaydetti ve kentteki askeri kışlayı işgal etmek isteyen bir provokatörün tutuklandığını belirtti.

Kentte gece boyunca evlerin ve işyerlerinin ateşe verildiğini ifade eden Baybolov, kente asker ve gönüllerden oluşan birliklerle takviye yapıldığını bildirdi.

Oş kenti ile Karasuu ve Aravan ilçelerinin güvenliğinden sorumlu Baktıbek Alımbekov, 19 Mayısta Özbekler ile Kırgızlar arasında etnik gerilimi körükleyen kişilerin, bu kez Celalabad'da halkı kışkırttığını savundu.

İçişleri Bakanlığı, Oş ve Celalabad kentlerinde gerginliğin sürdüğünü ve bölgeye ihtiyat birliklerinin sevk edildiğini bildirdi.

Olaylarda 117 kişi öldü

Sağlık Bakanlığı, Oş ile Calalabad kentlerindeki çatışmalarda şimdiye kadar 117 kişi öldü, 1247 kişi yaralandı.

Oş ve Calalabad kentlerine 23 sağlık ekibinin gönderildiğini bildiren geçici hükümet bugün güvenlik güçlerine "vur" emri vermişti.

Oş ile Calalabad'da olağanüstü hal nedeniyle 18.00-06.00 saatleri arasında sokağa çıkma yasağı uygulanıyor. Şiddetli yağmur ve dolu nedeniyle Oş kentinde çatışmaların kesildiği, Celalabad'da ise yavaşladığı belirtildi.  

Yağmalama dolayısıyla güneyde gıda ve erzak sorunu yaşandığı, başkent Bişkek ve diğer kentlerden gıda yardımı gönderildiği kaydediliyor. Maliye Bakanlığı ise bölgeye erzak sağlanması için para yardımı yaptığını bildirdi.

Rusya: Şiddete acil son verin

 Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, Kırgızistan'ın geçici hükümetinden ülkenin güneyinde yaşanan şiddete acil son vermesi çağrısında bulundu.

Akipress Haber ajansının Rus RİA-Novosti haber ajansına dayanarak verdiği habere göre, Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ile geçici hükümetin Başbakanı Roza Otunbayeva ile telefon görüşmesinde, Özbek-Kırgız halkları arasındaki çatışmaların durdurulmasını ve bölgeye erzak yardımı yapılmasını istedi.

Kırgızistan'daki 76 sivil toplum örgütü, Birleşmiş Milletler'e (BM), gönderdiği mektupta, "Kırgızistan'ın güneyindeki şiddetin yayılmasından endişe duyuyoruz. BM Barış Gücü'nün gelmesini istiyoruz" denildi.

Geçici hükümetin Dışişleri Bakanı Ruslan Kazakbayev, ülkedeki yabancı büyükelçilerle bir araya geldiği görüşmede, Kırgızistan halkına yardım ve destekte bulunmalarını istedi.

AGİT yardım için uzman gönderiyor

AGİT Dönem Başkanı Kazakistan'ın Dışişleri Bakanı Kanat Saudabayev ile Avrupa Komisyonunun, Kırgızistan'a yardım sağlanması için birer uzman göndereceği kaydedildi.

Kırgızistan'ın geçici hükümeti, ülkenin güneyindeki çatışmaları bastırmak için yetersiz olduklarını kabul etmiş, Rusya'dan askeri destek istemişti. 

Ayrıca, Rusya yönetimi, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) üyesi ülkelerin savunma bakanlarının pazartesi günü toplanmalarını istedi.

Kırgızistan'ın güneyinde 3 gün önce başlayan Kırgızlarla Özbekler arasında silahlı çatışmalarda 114 kişi hayatını kaybetti.

Bölgede olağanüstü hal ilan edilmesine rağmen ülkenin güvenlik güçleri durumu kontrol etmekte zorlandığı ifade ediliyor. 

Kırgız-Özbek trajedisinin 20. yıldönümü

Kırgızlar ile Özbekler arasında 1200 kişinin yaşamını yitirdiği ilk çatışmalar 20 yıl önce, 4 Haziran 1990'da çıktı. Rus askerlerinin müdahalesi sonucu Oş ve Celalabad eyaletlerindeki etnik çatışma bir ay içinde durduruldu.

Bu olaylardan iki komşu Özbekistan ile Kırgızistan arasındaki ilişkiler uzun dönem soğuk kalmış ve zaman zaman su, arazi, sınır gibi nedenlerle gerginlikler tekrarlanmıştı. Buna rağmen iki ülke arasında özellikle siyasi arenada sıcak gelişmelerin gündeme gelmediği dikkat çekmişti.

Nüfusu 5 milyon 350 bin olan Kırgızistan'da yaklaşık bir milyonluk bölümü Özbek asıllı Kırgızistan vatandaşları oluşturuyor. Özbeklerin çoğunluğu, Özbekistan sınırındaki Oş ve Celalabad eyaletlerinde yaşıyor.

Ülkede siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda Özbeklerin etkisi, ülkede yaşayan diğer 80 etnik kökenli vatandaşlara göre daha fazla.

Öte yandan ülkenin güneyinde en büyük sorunlar arasında bulunan içme suyu kıtlığı, arazi yetersizliği, işsizlik, yoksulluk, yolsuzluk, çete ve mafya kavgaları, sınır ötesindeki Afganistan'da hüküm süren huzursuzluk ve Özbekistan'ın Andican kentinden gelen silah sesleri, Kırgız halkını ülkenin kuzeyindeki Bişkek, Talas ve Issık Göl eyaleti gibi yerlere göç etmeye zorluyor.

Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Kırgızistan ile Özbekistan arasında 60 noktada sınırların çizilememesi, uyuşturucu çetelerinin faaliyetlerine zemin hazırlıyor.

Rusya ve Kazakistan'a çalışmaya gidenlerin çoğunluğu güney kentlerinden oluşuyor.