Tarımsal destekler üreticiyi memnun etmedi

Özlem SARSIN

İzmir Ticaret Borsası Yöne­tim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, ekonomide yaşa­nan bu zorlu sürecin tarım sek­törünü de olumsuz etkilediğini söyleyerek, hafta sonu açıklanan desteklerin hayal kırıklığı yaşat­tığını söyledi.

Tarımın, hiçbir ülkenin ken­di haline bırakamadığı, herkesin kendi imkanları doğrultusunda desteklediği bir sektör olduğu­na işaret eden Kestelli, tarımsal desteklemelerin üretim planla­masında bir politika aracı olarak kullanılabilmesi için yıllık ola­rak değil en az 3 ila 5 yıllık dö­nemler halinde açıklanmasının önemli olduğunu yineledi.

“Destek miktarları hayal kırıklığı oldu”

Kestelli, “Uzun yıllar sonra hem bizim hem de tüm sektör paydaş­larının bu talebi karşılık buldu ve hayvancılık destekleri geçtiği­miz ay 3 yıllık olarak açık­landı. Benzer bir uygu­lamayı bitkisel üretim destekleri için de bekli­yorduk. Ancak hafta so­nu Resmî Gazetede yayınla­nan Cumhurbaşkanlığı kararı ile bitkisel üretim destekleri geçmiş yıllarda olduğu gibi yine tek yıl­lık açıklandı. Yeni modele ilişkin çalışmalar muhtemelen tamam­lanmamış olmalı ki, Sayın Bakan; 2024 yılı üretimleri için verilecek bu desteklerin, Bitkisel Üretim Planlaması öncesinde eski mo­dele göre uygulanacak son destek kararı olduğunu vurguladı.

Ve bit­kisel üretimde planlamaya 2024- 2025 dönemiyle başlanacağını ve 2025 yılındaki üretimleri kapsa­yacak desteklerin de önümüzde­ki günlerde açıklanacağını ifade etti. Üretim planlamasını hedef­leyen yeni destekleme modelinin nasıl olacağını merakla bekledi­ğimizi belirtmek isterim. Uma­rım sektörün kanayan yarası olan arz-talep dengesizliğini ve bunun neden olduğu fiyatlardaki ve dış ticaretteki istikrarsızlığı önleye­cek ve üreticilerimizi memnun edecek bir destekleme modeli ha­yata geçer” dedi.

Ancak bu yıl için açıklanan destekleme miktarlarının üre­ticiler için hayal kırıklığı oldu­ğunu ifade eden Kestelli, “ De­kar başına verilen mazot ve gübre desteklerinde bir miktar iyileştirme yapıldı. Kütlü pa­mukta toplam 472 lira, zey­tinde ise toplam 138 lira gübre ve mazot des­teği verilecek.

İki üründe de ge­çen yıla göre toplam gübre ve mazot desteğindeki artış oranı yüzde 29. Tarımsal Girdi Fiyat Endeksinin geçen yıla göre yüz­de 48 arttığı bir ortamda açıkla­nan gübre ve mazot desteğinin, hedef enflasyona göre bile çok düşük kaldığını söyleyebiliriz. Üreticilerimizin merakla bekle­diği kilo başına verilen prim des­teği ise dane zeytinde 15 kuruş­tan 20 kuruşa, zeytinyağında 80 kuruştan 100 kuruşa yükseltildi. Kütlü pamukta ise bir artış ya­pılmadı ve son iki yılda olduğu gibi kilogram başına 1,6 lira ola­rak açıklandı” diye konuştu.

Pamuk fiyatları diplerde

İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Pamuk Ajanı Bülent Uçak da 3 senedir değişmeyen pamuk destek fiyatlarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini söyleyerek, pamuktaki sıkıntıları şöyle aktardı, “Hafta sonu açıklanan destekler ve pamuk ile ilgili destekleri yeterli görmüyoruz. Bunun tekrar Cumhurbaşkanlığı tarafından yeniden değerlendirilerek 3 yıldır devam eden 1.60 TL destekleme priminin güncellenmesi gerekiyor.

30 milyar dolarlık bir ihracata sahip olan bir pazarın 3 yıldır aynı yerde eksi enflasyonla devam ediyor olması mümkün değil. Ticaret yapmak zaten her geçen gün zorlaştı, pamuk fiyatları neredeyse diplerde ama kafalarda hala daha soru işaretler var: ‘Daha düşecek mi?’ Yoksa bu aceleciliği herkes faturalandırdıktan sonra dünyadan destek bulup kendini dünyada daha da yukarılara taşıyabilecek mi?

Devletin destek primlerine bir artış yaparak üreticiye bir can suyu vereceğini düşünüyorduk ama 3 yıldır değişmeyen 1.60 TL’ye devam edildi. Ben bu kararın değişeceğine inanıyorum.”