Kentlerimize uzmanlıklarına göre teşvik ve destek verilmesi lazım

Güneş DOĞDU SOYLU

36 bin üyesi olan Gazi­antep Ticaret Oda­sı’ndan (GTO) yük­selen seslere ve mesajlara daha fazla kulak kesilmesi gerektiğine dikkat çeken GTO Başkanı Tun­cay Yıldırım, Türkiye’nin en faz­la ihracat yapan 6. kenti olan Gaziantep’te ihracatın ithala­tı karşılama oranının yüzde 134 olduğunu söyledi.

Yıldırım, Ga­ziantep'in TİM 1000 Listesi’nde 59, İSO 500 Listesi’nde 29 firma­sı ile ülkeye en fazla katkı sunan kentlerin başında yer aldığını üs­telik tüm bu başarıları deprem ve göç-istihdam yüküne rağmen sürdürme çabasında olduğunu ancak motivasyonun düşük ol­duğunu ve bu yönde bazı destek­lere ihtiyaç duyulduğunu anlattı. DÜNYA’ya özel açıklamalarda bulunan GTO Başkanı Tuncay Yıldırım, yürüttükleri projeler hakkında da ayrıntılı bilgi verdi.

“Gaziantep, buğday başağına benzer, bir ekersin bin alırsın”

Teşviklerin bölgelerin potansi­yeli ve uzmanlığına göre verilme­diğinde geçmiş dönemde olduğu gibi ülkeye fayda yerine zarar ver­diğine dikkat çeken Başkan Yıldı­rım, “Artık herkes aklına gelen işi, yatırımı yapmamalı. Her yere teş­vik vermek doğru değil. Bir tekstil teşviği verilecekse uzmanlığı, yo­ğunluğu olan Gaziantep gibi kent­lere verilmeli. Tarımda iyi olan bölgelere tarım teşviği verilsin.

Kümelenme desteklensin. Örne­ğin Adıyaman’a Şanlıurfa’ya teks­til teşviği veriyorsun Gaziantep’e vermiyorsun bu çok yanlış. Teş­vik alan bölgelere bakın kalkındı mı, Gaziantep’in önüne mi geç­ti, hayır. Teşvikler Gaziantep gi­bi belli sektörlerde alt yapısı tec­rübesi olan kentlere verildiğinde, ülkemiz ekonomik olarak uçuşa geçer. Gaziantepli kendi sorunu­nu artık kendi çözemiyor, bizler yorulduk. Sesimize kulak veril­meli” şeklinde konuştu.

“6 ayda 4,8 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik”

Gaziantep’in ihracatının itha­latını karşılama oranının yüzde 134 olduğuna vurgu yapan Başkan Yıldırım, “Bu ülkeye en çok katkı sağlayan illerden biriyiz. Dünya­daki, ülkemizdeki, bölgemizdeki sıkıntılardan sorunlardan istedi­ğimiz hedeflediğimiz rakamlara ulaşmamız hiç kolay değil. Bu dö­nemde gemisini limana zararsız getiren çok başarılı, az zararlı ge­tiren başarılı. Deprem yaralarını sarmaya çalışan, göç yükü, istih­dam yükü olan bizim gibi kentlere devletimizin daha fazla omuz ver­mesi gerekiyor” dedi.

Başkan Yıldırım dünyadaki, ül­kemizdeki ve bölgedeki sıkıntı­lar karşısında Gazianteplilerin yorulduğunu ve devletten daha fazla destek beklediklerine vur­gu yaparak, “Gaziantep, buğday başağına benzer, bir ekersin bin alırsın” dedi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından açıkla­nan haziran ayı ihracat rakamla­rına ilişkin konuşan GTO Başka­nı Tuncay Yıldırım, Gaziantep’in yılın ilk yarısında 4,8 milyar do­larlık ihracat gerçekleştirerek en fazla ihracat yapan 6. il konumun­da olduğunu söyleyerek şunları söyledi: “Gazi şehrimizin ihraca­tı haziranda geçen yılın aynı ayı­na göre yüzde 14,8 daralarak 651 milyon 930 bin dolar düzeyinde kaldı.

Söz konusu daralmanın en büyük nedenlerinden biri Kur­ban Bayramındaki iş günü kay­bıdır. Açıklanan haziran ayı veri­lerine göre 6 aylık ihracatımız da 4,8 milyar dolara ulaştı. 2023 ile kıyasladığımızda 6 aylık ihracat­ta yüzde 3,9 artıdayız. Her türlü zorlu şarta rağmen vazgeçmeden çalışarak Gaziantep’i en fazla ih­racat gerçekleştiren 6.kent yapan ihracatçı üyelerimizi, iş insanla­rımızı ve kıymetli çalışanlarını tebrik ediyor, başarılarının deva­mını diliyorum.”

“193 ülkeye ihracat yapıyoruz ama rekabet gücümüz zayıflıyor”

Gaziantep’in yılın ilk yarısında 193 ülkeye ihracat gerçekleştirdi­ğini belirten Yıldırım, “Gaziantep sanayisinin sektör ve pazar çeşit­liliği yüksektir. Yılın ilk yarısında toplam 193 ülkeye ürünlerimizi göndermişiz. Bizim pazar ve üre­tim çeşitliliğimizi koruyabilmek, artan bir trend ile ihracatımızı, is­tihdamımızı sürdürmek için eko­nomi ikliminin düzelmesi lazım. Başta yüksek üretim maliyetleri ve finansmana erişim olmak üzere işletmelerimizi zorlayan unsurlar dış pazarda rekabet gücümüzü za­yıflatıyor. Yılsonu hedeflerimize ulaşabilmek için sorunlar ivedi­likle çözüme kavuşmalı” dedi.

“Yatırımcımızı başka ülkelere kaptırabiliriz ”

Yalnızca Gaziantep için değil tüm Türkiye’deki ihracatçıların elini zayıflatan sorunların oldu­ğunu söyleyen Yıldırım, yüksek maliyetler nedeniyle sanayicile­rin zorlandığını söyledi.

Yıldırım, “Yükselen reel üc­retler işgücü maliyetlerini artır­dı. Artan faizler de erişimi zaten zor olan finansmanın maliyetle­rinde çok ciddi artışlara sebep ol­du. Tüm bunların yanında ener­ji fiyatlarının bindirdiği yük, sa­nayicilerimizi kıpırdayamaz hale getirdi. Sanayicinin uluslararası rekabette elini giderek zayıflatan bu maliyetlerin hem üretim ve ya­tırımlara hem de istihdama olum­suz yansımaları olmaktadır. Ener­ji ve işçilik maliyetlerinde cazibe­sini yitiren ülkemizde istihdam yaratacak yabancı yatırımcılar için olumsuz bir tablo oluşmakta­dır. Diğer yandan bu şartlar bizleri, yurtiçindeki üreticilerin yatırım­larını daha düşük maliyeti olan ül­kelere kaydırma riskiyle de karşı karşıya bırakacaktır” dedi.

TİM 1000 ve İSO 500 listelerini Gaziantep özelinde değerlendiren Başkan Yıldırım, “’Türkiye'nin İlk 1000 İhracatçısı 2023’ araş­tırmasına göre Gaziantep’ten 59 firma ihracat şampiyonları ara­sında yer aldı. Aynı şekilde ‘Tür­kiye’nin 500 Büyük Sanayi Ku­ruluşu-2023 Araştırması’nda da 29 Gaziantepli firma listeye adı­nı yazdırdı. Potansiyelimize ba­kınca aslında bu listelerde çok da­ha fazla firmamızın yer alması ge­rekiyor fakat hem TİM 1000 hem de İSO 500 araştırma sonuçları esasında 2023 ekonomisinin fo­toğrafını çok net gösteriyor. 2023 çok zor bir yıldı.

Özellikle bölge­mizde yaşanan ve hala yaralarını sarmaya devam ettiğimiz deprem felaketinin, uygulanan ekonomik politikaların, küresel daralmanın firmalarımız üzerindeki olumsuz etkilerini araştırma gözler önüne sermiş durumda. Araştırmalar­da; kârlılıkta azalış ve finansman maliyetlerinin artışını görüyoruz. Üretim motivasyonunun düştü­ğünü, ihracatın daraldığını, kâr­ların enflasyonun altında kaldı­ğını görüyoruz. Gaziantep’in her iki listede yer alacak potansiyele sahip çok daha fazla firması oldu­ğunu biliyoruz. Önümüzdeki sü­reçte bu potansiyeli ortaya çıka­rak ekonomik iklimin oluşması en büyük temennimiz” diye konuştu.

“İşletmelerimizi yeşil dönüşüme hazırlıyoruz”

Gaziantep’in üretim ve ihracat­ta büyük hedefleri olduğunu ve bu hedefe ancak çevreyi ve doğa­yı önceliklendirerek yürüyebile­ceklerini ifade eden Yıldırım şöy­le devam etti: “Çok net anladık ki yalnızca üreterek ilerlemek, bü­yümek mümkün değil. Değer ya­ratma kavramı artık markadan ve teknolojiden öte yeni boyutlar ka­zandı. Yarattığımız değerden zi­yade var olan değerleri ve geleceği koruyup korumadığımız önem­li. Dünyadaki yeni büyüme mo­deli çevreyi kirletmeden, doğal dengeleri ve ekosistemi bozma­dan gerçekleştirebilecek bir mo­del…

Ticaretin merkezi Gazian­tep’te bu modele bu sürece şüphe­siz ki uyum sağlayacak. Sağlamak da zorundayız. Avrupa ile olan ti­caretimizi sürdürmek, daha ile­ri seviyelere taşımak istiyorsak tüm işletmelerimiz yeşil dönüşü­me hazır olmalı. GTO olarak da uzun süredir bu farkındalığı, bu bilinci yerleştirmek için çalışma­lar, projeler, eğitim programla­rı gerçekleştiriyoruz. 4 hafta sü­ren ‘İşletmelerde Yeşil Dönüşüm Eğitim Programı’mız da bu an­lamda oldukça verimli geçti.

Şeh­rimiz, yeşil dönüşüm sürecinin her aşamasına hakim 30 işletme kazandı. Önümüzdeki günlerde Avrupa İmar ve Kalkınma Ban­kası (EBRD) işbirliğiyle 10 fir­maya grup danışmanlık hizmeti vermeye hazırlanıyoruz. Düşük Karbonlu Üretim ve Döngüsel Ekonomi Kaynak Verimliliği ol­mak üzere 2 farklı hizmet paketi şeklinde sunacağımız danışman­lık hizmet bedelinin yüzde 90'ını EBRD tarafından karşılanacak. Hedefimiz bu hizmetleri daha fazla üyemize ulaştırabilmek. Bu­nun için de altyapı ve kaynakları­mızı geliştirecek projeler, işbir­likleri ve faaliyetler geliştirmeye devam ediyoruz.”

“Gaziantep e-ticarette 11.sırada”

“Gaziantep olarak üretim ve ihracattaki gücümüzü geleneksel ticarette olduğu gibi e-ticarette de göstermeliyiz” diyen Yıldırım, “Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Türkiye'de E-Ticaretin Görünümü Raporu” verilerine göre ilimiz e- ticarete uyum endeksi sıralamasında 81 il arasında 11. sırada yer almakta. İl bazında satışların alışları karşılama oranı, e-GSYH, işletme başına düşen e-ticaret hacmi ve e-ticaret işletme sayısının toplam işletme sayısına olan oranı kriterlerinden oluşan bu endeks illerin e-ticaret uyumunu gösteren skorları belirlemiş.

Bu çalışmaya göre; Gaziantep 2023 yılında 25,35 milyar TL satış, 25,53 milyar TL alış gerçekleştirmiş. Satışların alışları karşılama oranı ise yüzde 99,29. E-ticaret yapan firma sayımız 7 bin 85. Bu da Gaziantep’teki toplam işletmelerin yüzde 7,25’i. İşletme başına düşen e-ticaret hacmi ise 3,61 milyon TL. Rekabet gücümüzü yükseltmek için bu alana uyumumuzu geliştirmek zorundayız. Hedefimiz Gaziantepli işletmelerin e-ticarete uyumunu geliştirerek şehir ekonomisinin ulusal ve uluslararası e-ticaret pastasından daha fazla pay almasını sağlamak. GTO olarak bu alandaki projelerimiz devam edecek” ifadelerini kullandı.

“Uluslararası milli deniz yolu ağına ihtiyaç var”

Türkiye’nin uluslararası milli deniz yolu ağına ihtiyacı olduğunu söyleyen Başkan Tuncay Yıldırım, “Pandemi döneminde bunun önemini daha iyi anladık. Bir siyasi problem yaşandığında pasif direniş yapıldığını ve navlun maliyetlerimizin nasıl arttığını gördük. İhracat ülkesiyiz diyorsak bu konu çok önemli ve üzerinde mutlaka durulması gerekiyor” diye konuştu.

“Kadınlara yönelik projelerimiz ile dünya birinciliği ödülünü aldık”

Gaziantep Ticaret Odası’nın Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) iş birliğiyle yürüttüğü ve geçtiğimiz yıl Cenevre’de Dünya birinciliği elde ettiği “Kadın Kooperatifleri ve Kadın Girişimcilerin Desteklenmesi Projesi” ile kadınları desteklemeye devam ettiklerini aktaran Başkan Yıldırım, “Proje boyunca pek çok faaliyete imza atan GTO, son olarak 32 kadın girişimcinin katılımıyla gerçekleştirilen 60 saatlik “Kapasite Geliştirme Eğitim Programı”nı başarıyla tamamladı. Eğitim programının ardından 20 kadın girişimciye "Yönetim Becerileri ve Kurumsallaşma, E-ticaret ve Dijital Pazarlama, Marka Stratejileri, Muhasebe ve Finansın Temelleri" konularında destekleyip, danışmanlık hizmeti sağlayacağız.

13. Dünya Odalar Yarışması’nda cinsiyet eşitliği kategorisinde en iyi proje ödülü alarak dünya birincisi olduğumuz proje ile birçok kadının hayatına dokunduk. Bu projeyi değerli ekip arkadaşlarımla birlikte 2022 yılından bu yana yürütüyoruz. Her yıl UNCHR ile daha fazla kadınımıza nasıl ulaşabiliriz diye değerlendirip projenin yıllık faaliyetlerini planlıyoruz. Bu faaliyetler eğitim oluyor, atölyeler oluyor, danışmanlık hizmetleri oluyor… Bugüne kadar 192 kadına kapasite geliştirme eğitimleri, 42 kadına ürün geliştirme danışmanlığı verdik, yeni 15 ürün geliştirip 7 ürün için patent başvurusu yaptık…

17 kadına ise markalaşma danışmanlığı hizmeti verdik, depremden zarar gören 4 Kadın Kooperatifine 1 Milyon 100 Bin TL makine & teçhizat desteği sağladık. Ayrıca kadınlarımızın el emeği ürünlerin satışı için GAGA Store’u kurduk. Son olarak da 9 modülden oluşan 60 saatlik kapasite geliştirme eğitimimizle 32 kadın katılımcımızın hayatına dokunduk” dedi. GAGA Store mağazası ile kadın girişimcilerin ürettiği ürünlerin online satışına da başlayacaklarını ekleyen Yıldırım, proje faaliyetlerini yürütürken ana önceliklerinin Gaziantep’teki kadın girişimcilerin ve kadın kooperatiflerinin desteklenmesi ve kadın emeğinin profesyonel iş gücüne dönüştürülmesi olduğunu vurguladı.

“Girişimcilerimizi geleneksel ticaretten e-ticarete taşıyoruz”

Gaziantep’in e-ticarete uyumunu geliştirmek istediklerini bu kapsamda GTO olarak, Türkiye’nin en büyük online pazaryerlerinden Trendyol ile geleneksel ticaret yapan firmaların e-ticaret yapabilir hale gelmesi amacıyla yaptığı iş birliği çerçevesinde “Uygulamalı E-Ticaret ve E-İhracat Eğitim Programını” hayata geçirdiklerini anlatan Başkan Yıldırım, “Günümüzde bir işletmenin varlığını devam ettirebilmesi için olmazsa olmazlardan biri de dijital dünyaya entegrasyondur. İster mal ister hizmet ticareti yapsın, hedef pazarı yerel, ulusal ya da küresel pazar olsun satış kanallarına online sistemleri de dahil etmesi kaçınılmaz bir hal aldı.

Oda olarak biz de bu gerçekten hareketle geleneksel ticaret yapan firmaların e-ticaret yapabilir hale gelmesi amacıyla bir iş birliği geliştirdik. Bu iş birliği çerçevesinde “Uygulamalı E-Ticaret ve E-İhracat Eğitim Programını” başlattık. Programımıza 200’den fazla başvuru aldık. Başvuruları daha önce online ticaret yapmamış firma olması kriteri ile değerlendirip eleme yaptık ve 100’den fazla kişi ile mülakatlar gerçekleştirdik. Trendyol ve GTO uzmanları tarafından gerçekleştirilen mülakatlar neticesinde 30 girişimciyle eğitim programımızı başlattık” dedi.