Türkiye’nin stratejik hedeflerinde beraber hareket eden şehirler var

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de gerçek zamanlı olarak toplanan çok miktarda bilgiyi işleyebilen, işletmelere ve vatandaşlara daha iyi ulaşım hizmetleri sunabilen akıllı altyapılara ihtiyaç duyuluyor. 11. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Şûrasında ulaşımda teknik ve fiili iş birliği ve eşgüdümün sağlanması, ulusal ölçekte “beraber hareket eden” şehirlerin oluşması hedeflendi. Şehirlerin, akıllı ulaşım sistemlerine sahip olmasıyla, bu hedefe ulaşmak daha kolay olacak. Uygulanabilir, verimli, etkin ve sürdürülebilir bir ulaşım ağı için, teknik ve idari yönden güçlü bir AUS altyapısının kurulmasına ihtiyaç var. Güçlü bir yapıya ulaşabilmek için “AUS Altyapısının Geliştirilmesi” stratejik amacı belirlendi. Bu stratejik amaçlara bakalım…

AUS konusunda mevzuat ihtiyaçları karşılanacak

Ülkemizin AUS politikalarının ve projelerinin etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesi amacıyla AUS konusunda ihtiyaç duyulan konularda mevzuat çalışmaları yapılacak. AUS altyapısının geliştirilmesi stratejik amacı altındaki bu ilk eylem Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Haberleşme Genel Müdürlüğü (HGM) tarafından gerçekleştirilecek. Eylem bir uygulama adımından oluşmakta olup, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar, BTK, üniversiteler ve KVKK ile iş birliği halinde yapılacak.

AUS mimarisi geliştirilecek

AUS mimarisi, entegre bir AUS yapısını ve nasıl çalışacağını tanımlayan kavramsal bir tasarım anlamına geliyor. Akıllı ulaşım sistemleri mimarisinin en önemli amacı ulusal ya da bölgesel düzeyde sunulan AUS uygulamalarında entegrasyon ve birlikte çalışabilirliğin sağlanması, mükerrer yatırımların önüne geçilerek maliyet ve zaman kaybının önlenmesidir. Kent içinde akıllı ulaşım döneminin başladığı, 11. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Şûrasında duyurulmuş ve “Kentlerde Akıllı Ulaşım Sistemlerinin yaygınlaştırılması ve Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemiyle entegrasyonunun sağlanması” hedeflendi. AUS Taslak Mimarisinin Geliştirilerek Yayınlanması bu hedefe ulaşmayı sağlayacak.

Ulusal AUS mimarisi; AUS standartları, hizmetleri, fonksiyonları, teknolojileri ve verileri arasında ilişkiyi ortaya koyacaktır. AUS mimarisi ayrıca veri paylaşımı, yönetimi ve planlaması için bir yol haritası sunacak. AUS altyapısının geliştirilmesi stratejik amacı altındaki bu eylem, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-HGM tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, KGM, EGM, JGK, BTK, Üniversiteler, TÜBİTAK, KVKK, STK’lar ve Büyükşehir Belediyeleri ile iş birliği halinde gerçekleştirilecek. Eylem iki uygulama adımından oluşuyor. Birinci uygulama adımında ulusal AUS mimarisi hazırlanacak.

Standartların sınıflandırılması

Kurulacak olan AUS standart çalışma grubu tarafından, AUS konusunda doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanmış olan standartlar listelenecek. Ardından bu liste üzerinden konusuna göre standartların tasnifi yapılacak ve kullanıcıların hizmetine sunulacak. Bu eylem Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-HGM tarafından BTK, TSE, üniversiteler, özel sektör kuruluşları, araştırma kuruluşları, STK’lar ve büyükşehir belediyeleri ile iş birliği halinde üç uygulama adımında gerçekleştirilecek. Birinci uygulama adımında ulusal AUS standart çalışma grubu kurulması hedefleniyor. İkinci adımda AUS standartlarının sınıflandırılacak. Üçüncü adımda ise belirlenen standartlar AUS mimarisine dahil edilecek.

Haberleşme altyapısı yaygınlaşacak

Trafik izleme, ölçüm ve yönetim maksatlı olarak kurulacak olan AUS sistemlerinin haberleşme ihtiyacının karşılanması amacıyla, KGM sorumluluk alanındaki bölünmüş yollar ve otoyollarda fiber haberleşme altyapısı tesis edilecek. Eylem KGM tarafından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-HGM ve BTK ile iş birliği halinde tamamlanacak. İlk etapta tüm bölünmüş yol ve otoyolların en az yüzde 5’inde fiber ve genişbant altyapısının kurulması planlanıyor.

Yıkıcı ve yenilikçi teknolojiler ile etkilerinin araştırılması

Bu eylem ile yapay zeka, derin öğrenme, büyük veri, mobil teknolojiler, robotik, IoT, endüstri 4.0 ve benzeri teknolojilerdeki gelişmeler araştırılacak ve AUS sektörü üzerindeki etkileri analiz edilerek bir rapor halinde yayımlanacak. Eylem Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-HGM tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, BTK, TÜBİTAK, Üniversiteler ve STK’lar ile iş birliği halinde tamamlanacak.

İl Trafik Kontrol Merkezleri ivedi bir şekilde kurulacak

Büyükşehirlerin trafik sorunlarının çözümü için ölçüm yapmak ve veri toplamak önemli bir konu olarak karşımıza çıkıyor. Kontrol merkezlerinde, kamera sistemlerinden, önemli kavşak ve geçiş noktalarından, araçların navigasyon ve GPS cihazlarından ve diğer benzeri sistemlerden toplanan verilerin değerlendirilmesiyle şehir trafiği etkin bir şekilde yönetilecek. Büyükşehir belediyelerinde trafik kontrol merkezlerinin kurulması gerçekleştirilecek. Bu merkezler üzerinden trafik akış, yoğunluk ve olay verileri anlık olarak gözlemlenebilecek. Anlık trafik akış verisinin elde edilmesi ve geleceğe dönük planlama ve olay tahminleri yapabilmek amacıyla sensörler kullanılarak trafik ölçüm ve gözlem altyapısı oluşturulacak. Bunun yanı sıra mevcut trafik kontrol merkezleri güncel AUS mimarisine uygun hale getirilecek.

Kurulacak olan İl Trafik Kontrol Merkezleri diğer kurum ve kuruluşların ilgili merkezleriyle AUS mimarisine uygun olarak veri alışverişi yapacak. Bu eylem Büyükşehir Belediyeleri tarafından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-HGM, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, KGM, EGM, JGK, AFAD, KVKK, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Üniversiteler ve STK’lar ile iş birliği gerçekleştirilecek. İl Trafik kontrol merkezlerinin 112 acil çağrı merAkıllı Ulaşım Sistemlerini (AUS), yurt geneline entegre etmek isteyen Türkiye’de son yıllarda bu alanda kararlı bir duruştan söz etmek mümkün. Beraber hareket eden şehirler oluşturma ilkesiyle stratejiler geliştiren Türkiye, 11. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Şûrasında ulaşımda teknik ve fiili iş birliği ve eşgüdümün sağlanması, ulusal ölçekte “beraber hareket eden” şehirlerin oluşması için altyapının geliştirilmesi konularını odağına aldı. Türkiye’nin stratejik hedeflerinde beraber hareket eden şehirler var kezleri ya da GAMER (Güvenlik ve Acil Durumlar Koordinasyon Merkezleri) gibi merkezlerle entegrasyonunun sağlanması değerlendirilecek.

Karayolu Trafik Kontrol Merkezleri kurulacak

Karayolları Genel Müdürlüğü Bölge Müdürlüklerinde Trafik Kontrol Merkezlerinin kurulumu gerçekleştirilecek. Bu merkezler üzerinden trafik akış, yoğunluk ve olay verileri anlık gözlemlenebilecek. Ayrıca anlık trafik akış verisinin elde edilmesi ve geleceğe dönük planlama ve olay tahminleri yapabilmek amacıyla sensörler kullanılarak trafik ölçüm ve gözlem altyapısı oluşturulacak. Mevcut trafik kontrol merkezleri güncel AUS mimarisine uygun hale getirilecek. Kurulacak olan trafik kontrol merkezleri o ildeki tüm kontrol merkezleri (tünel, köprü vb.) ile entegre çalışacak. Bu eylem KGM tarafından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-HGM, EGM, JGK, AFAD, KVKK, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Belediyeler, Üniversiteler, STK’lar iş birliği halinde tamamlanacak. Şehir içinde trafiğe en çok neden olan konuların başında park yeri sorunları geliyor. Bu sorunlara yönelik olarak, büyükşehirlerde otopark problemlerinin çözümlenmesi, zaman ve yakıt tasarrufunun sağlanması amacıyla akıllı otopark projelerinin gelişmesine örnek teşkil edecek bir uygulama geliştirilecek. Çalışma kapsamında otoparklardaki boş-dolu park alanı sayısının çevrimiçi (online) olarak izlenmesine olanak verecek altyapı kurulacak. Bu eylem büyükşehir belediyeleri tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı iş birliği ile gerçekleştirilecek.

K-AUS için Test ve Uygulama Koridorunun Kurulması

AUS teknolojilerinin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilen çözümlerin nihai ürüne dönüşümüne katkı sağlayacak bir Kooperatif AUS (K-AUS), (C-ITS) test ve uygulama koridoru kurulması amaçlanıyor. Araçtan altyapıya (V2I), araçtan araca (V2V), altyapıdan araca (I2V), altyapıdan altyapıya (I2I) gibi kavramları kapsayan ve genel olarak araçtan her şeye (V2X) olarak adlandırılan haberleşme teknolojileri ile uygulamalar gerçekleştirilecek. Kurulacak koridor ile kazaların ve trafik sıkışıklığının azaltılması, trafik güvenliğinin sağlanması, yakıt tüketimi ve çevresel olumsuz etkilerin azaltılması amaçlanıyor. Bu amaç doğrultusunda duran araç uyarısı, acil durum araç önceliği, yol çalışması, hava durumu, yol durumu ve trafik bilgisi gibi temel hizmetlerin verileceği bir ulaşım koridoru kurulacak. Ulaşım koridoru boyunca hücresel haberleşme, yeni nesil hücresel haberleşme, ITS-G5, RDS ve benzeri haberleşme teknolojileri kullanılacak. Trafik güvenliğini ve verimliliğini artırmak amacıyla farklı kooperatif AUS uygulamaları gerçek trafik koşullarında test edilecek. K-AUS uygulamaları kapsamında sunulacak servisler sayesinde sürücülerin trafikte güvenli ve konforlu bir sürüş yapmalarına destek olunacak.

Duran araç uyarısı servisi ile güzergah üzerinde duraksamış ya da ani olarak hızını düşürmüş araçlara dair diğer sürücüler uyarılacak. Hava durumu ve yol bilgisi servisi ile sürücülere bilgiler verilecek. Yol çalışması servisi ile sabit ve mobil yol çalışmalarının olduğu bölgeler için sürücüler uyarılacak. Trafik bilgisi servisi ile de trafiğin yoğun olduğu yerler hakkında bilgilendirme yapılacak. Ayrıca acil durum araç önceliği servisi sayesinde ambulans, itfaiye ve benzeri trafikte geçiş üstünlüğü olan araçlar için önceliklendirme yapılacak. Bu eylem iki uygulama adımında KGM tarafından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-HGM, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK, Üniversiteler, Belediyeler ve STK’lar ile iş birliği halinde gerçekleştirilecek. Birinci uygulama adımında K-AUS için test ve uygulama koridorunun planlanması yapılacak.

Yerli ve milli teknolojiler

Yerli ve milli teknolojilerin geliştirilmesi için teşvik mekanizmasını devreye alan bu eylem planında özellikle otonom sistemler, robotik, büyük veri, yapay zeka ve yeni nesil haberleşme teknolojileri konularındaki çalışmalar AUS kapsamında destek programlarına dahil edilecek. Eylemin ilk uygulama adımında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-UDHAM tarafından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-HGM, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, BTK, TÜBİTAK, KOSGEB, İller Bankası ve TBB ile iş birliği halinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı destek programlarına AUS projeleri dahil edilecek. Eylemin ikinci uygulama adımında yıllık destek programlarına AUS’a ilişkin başlıklar dahil edilmek üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-HGM, İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, BTK, TÜBİTAK, KOSGEB, İller Bankası ve TBB ile iş birliği halinde çalışma yapılacak. Üçüncü uygulama adımında ise TÜBİTAK tarafından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı HGM ve Dışişleri Bakanlığı-Avrupa Birliği Başkanlığı ve TGB ile iş birliği halinde uluslararası destek programları konusunda AUS ekosistemi bilgilendirilecek.