Dünya et ihracatının iki yükselen ülkesi: Türkiye ve Avustralya

Emre ERGÜL

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) ortak hazırladığı “Tarımsal Görünüm 2023-2032” raporunda Türkiye, et, şeker ve mısır gevreğiyle ilgili bölümlerde geniş yer alıyor. Özellikle küresel et piyasasına Türkiye’nin damgasını vuracağının altı çizliyor. Rapora göre, küresel et ihracatı 2022 yılında yüzde 3 düşüşle 40 milyon ton oldu.

Bunun nedeni, başta Brezilya, Kanada, Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve Yeni Zelanda dahil olmak üzere başlıca ihracatçı ülkelerdeki üretim eksiklikleri ve artan iç talepti. Ancak OECD ve FAO yetkilileri, aralarında Avustralya, Çin, Hindistan, Tayland ve Türkiye'nin de bulunduğu bazı ülkelerde et ihracatında geçen yıla göre artış yaşandığını belirtiyor.

“Hindistan, Türkiye ve Endonezya'da kümes hayvanı sektörü, hayvansal proteine yönelik artan talebin ve fırıncılık ve şekerleme sektörlerinde yumurta kullanımının artmasının etkisiyle tarım sektörünün en hızlı büyüyen segmentlerinden biri olmaya devam ediyor” denilen rapor şöyle devam ediyor: “Kümes hayvanlarının üretim uzunluğu, maliyetler, yemden yararlanma oranı ve büyüyen kentsel pazarlara yakınlık açısından diğer etlere göre avantajları vardır.”

“Türkiye ayrıca, canlı hayvan genetiği ithalatı, daha yüksek üretici desteği ve yüksek yem fiyatlarını dengelemeye yönelik müdahaleler şeklinde devlet müdahalesinden beklendiği gibi, üretim artışına ana katkı sağlayanlardan biri olacaktır. Avustralya'da artan kesim kapasitesi ve kârlılık, önümüzdeki dönemde sığır eti üretiminin artmasını tetikleyecek.”

Bu noktada raporda, 2032’ye kadar küresel et ihracatının yüzde 3 artacağının öngörüldüğü yazıyor: “Gelişmiş ülkelerin 2032’ye kadar küresel et ihracatının yarısından fazlasını (Yüzde 55) gerçekleştirmesi bekleniyor.

Avustralya ve Türkiye'nin, uygun döviz kuru ve bol yem tahılı mevcudiyetinden yararlanarak, dünya et ihracatında dünya çapında en önemli artışı kaydetmesi bekleniyor. Arjantin, Paraguay ve Tayland gibi diğer geleneksel ihracatçı ülkelerin de küresel et ticaretindeki artışa katkıda bulunması bekleniyor. Öte yandan Avrupa Birliği'nin ihracat payı baz yıldaki yüzde 18'den 2032'de yüzde 15'e düşecek.”

Türkiye, buğdayın ana tüketicisi olmayı sürdürecek

Küresel şeker piyasalarında 2032’ye kadar Rusya, Türkiye, Mısır, Çin, ABD ve Ukrayna’nın büyüyeceğine işaret edilen “Tarımsal Görünüm 2022-2032” raporunda, Türkiye’nin buğdayda da söz sahibi ülke olacağına dikkat çekiyor: “Küresel ölçekte, gıda amaçlı buğday tüketiminde öngörülen artış, özellikle hamur işleri ve erişte gibi işlenmiş ürünlere talebin arttığı Asya'da, yem amaçlı tüketimin üç katından daha fazla.

Bu ürünler, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya ve daha az ölçüde Avrupa Birliği'nde üretilen, daha kaliteli, protein açısından zengin buğday gerektirir. Kuzey Afrika ve Batı Asya'daki Mısır, Türkiye ve İran İslam Cumhuriyeti gibi ülkeler, kişi başına düşen tüketimin yüksek olmasıyla buğdayın ana tüketicileri olmayı sürdürecek. Hindistan'daki üretim artışının diğer ülkelerdeki azalmayı telafi etmesiyle küresel buğday bazlı etanol üretiminin toparlanması bekleniyor.”