Yurtdışına para transferinde bunlara dikkat!

Uluslararası ticaretin hızlanması, ülkeler arasında para dolaşımının artmasını da beraberinde getirmektedir. Paranın ülkeler arasında nasıl transfer edileceği, hangi esaslara uyulacağı ilgili ülkelerde yasal mevzuat ile belirlenmekte ve çeşitli ülkelerde para transferlerine ilişkin sınırlamalar koyulabilmektedir. Ülkemizden yurtdışına para transferine ilişkin esaslar “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar” ile düzenlenmiştir. Anılan karar ile Türkiye’den yurt dışına bankalar üzerinden para transferi belirli sınırlamalar ile serbest bırakılmıştır. İlk olarak, Türk parası ve Türk parasıyla ödemeyi sağlayan belgelerin yurt dışına bankalar aracılığı ile gönderilmesi hiçbir şarta bağlı olmaksızın serbesttir. Ancak işlem yapan bankaların transferin içeriğini bilmesi ve ithalat, ihracat ve görünmeyen işlemler dışındaki işlemler nedeniyle yurtdışına yapılan 50 bin ABD Doları karşılığını aşan Türk Lirası transferlerine ilişkin bilgileri, transfer tarihinden itibaren 30 gün içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) bildirmek zorundadırlar. 

Diğer bir ifadeyle, 50 bin ABD Doları aşan ve ithalat, ihracat ve görünmeyen işlemler dışındaki işlemlerden kaynaklan Türk Lirası para gönderimlerinde bankaların TCMB’ye bildirim şartı vardır. Devam edersek, Türkiye’de yerleşik kişiler ile dışarıda yerleşik kişilerin, bankalar aracılığıyla yurt dışına döviz transfer etmeleri de hiçbir şarta bağlı olmaksızın serbest bırakılmıştır. 

Bu işlemlerde de Türk Lirası transfer işlemleri ile aynı şartlarda ve aynı süre içerisinde bankaların TCMB’ye bildirim zorunluluğu bulunmaktadır. 

Türkiye’de yerleşik kişilerin, yurt dışında yatırım yapmak veya ticari faaliyette bulunmak amacıyla şirket kurmaları, ortaklığa katılmaları ve şube açmaları için, nakdi sermayeyi bankalar aracılığıyla, ayni sermayeyi ise gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde ihraç etmeleri serbesttir. Buna bağlı olarak, Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında irtibat bürosu, temsilcilik ve benzerlerinin kurmaları ve bunların kuruluş masrafları ile faaliyet giderlerinin bankalarca transferi de hiçbir şarta bağlı olmaksızın serbesttir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, sermaye transferlerinde de içeriğin bankalar tarafından bilinmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Çünkü bu işlemlerin TCMB’ye bildirim zorunluluğu bulunmazken işlem tarihinden itibaren 30 gün içinde Ekonomi Bakanlığı’na bildirim zorunluluğu bulunmaktadır. 

Bunlar dışında kalan özel işlemlerin yani Türkiye’de ve dışarıda yerleşik gerçek kişilerin, bankalar aracılığıyla kişisel sermaye hareketlerine ilişkin yurt dışından yurt içine ve yurt içinden yurt dışına yapacakları transferler işlemleri de hiç bir kısıtlamaya tabi olmaksızın serbest bırakılmıştır. Burada kişisel sermaye hareketlerine ilişkin işlemlerde de Merkez Bankası’na bildirim zorunluğu bulunmaktadır. Ancak unutulmaması gereken husus, yukarıdaki düzenlemelerden bağımsız olarak bankaların yapmış olduğu transfer işlemlerini şüpheli bulması halinde Mali Suçları Araştırma Kurulu’na bildirim yapmaları gerekmektedir. 

Yukarıda detaylı olarak açıklandığı üzere, ülkemizden yurt dışına Türk parası ve döviz transferleri genel anlamda kısıtlamaya tabi olmaksızın serbest bırakılmıştır. Burada bize göre esas olan bankaların, bildirim zorunluluklarını yerine getirmek amacıyla işlemin içeriğini net olarak öğrenmeleri ve yapacakları tasniflere uygun olarak bildirimde bulunmalarıdır. Çünkü yapılacak bildirimlerin ileride yapılacak işlemler ile çelişmemesi ve açıklanması gereken konuların bir bütün oluşturması gerekmektedir.