Yıldız Gazprom'dan indirim istedi

MOSKOVA - Rusya'nın saygın ekonomi gazetelerinden "RBC  Daily" Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın da diğer Avrupa ülkeleri gibi Gazprom'dan gaz fiyatını indirmesini istediğini belirterek, fiyat indirimi  konusunda iki ülke arasında yapılan görüşmelerin kilitlenmemesi gerektiği uyarısında bulundu.

Gazetenin internet sitesinde yayımlanan haberde, Türkiye'nin gaz fiyatında indirim konusunda elinde yeterli argümanların bulunduğu belirtilerek, "Türkiye sadece Gazprom'un en önemli müşterilerinden biri değil aynı zamanda Güney Akım projesi çerçevesinde Rusya'nın önemli bir stratejik partneri.

 Uzmanlar, işbirliğini karşılıklı olarak geliştirmekten yana olan iki ülke arasındaki fiyat görüşmelerinin tıkanıkla sonuçlanmaması uyarısında bulundular" denildi.

Yıldız'ın, 'Türk tarafının fiyat indirimi istediği ancak Rus tarafının bu konudaki tavrını netleştirmediği' yolundaki eleştirisine yer verilen haberde,  Bakan Yıldız'ın Gazprom'un son 29 ayda fiyatları yüzde 39 oranında artırdığı ve Ağustos ayı başında ise yüzde 50 oranında arttırdığını söylediği bilgisine yer verildi.

Türkiye'nin geçen yıl Gazprom'dan 18,01 milyar metreküp doğal gazın 8 milyar metreküpünü Mavi Akım Doğal Gaz Boru Hattı, 10,01 milyar metreküplük bölümünü de Ukrayna üzerinden gelen Batı Hattı'ndan aldığı ifade edilen haberde, "Gazprom ve Botaş 1984 yılında 6 milyar metreküplük bir gaz anlaşması imzaladı ve onun süresi de 2012 yılında dolacak. (Batı Hattı'ndan alınan gaz) Türkiye 1998 yılında Rusya ile 2022 yılana kadar yıllak 8 milyar metreküp gaz alınmasını öngören başka bir sözleşme imzaladı. Taraflar Haziran ayında ilk sözleşmenin uzatılması görüşmelerine başladı ve bu ay sonuna kadar yeni sözleşmeyi imzalamayı öngörüyorlardı ancak müzakereler sürdüğü için bu süreç sarkmış gibi" denildi. Haberde, Gazprom ile görüşmelere paralel olarak Türkiye'nin gaz fiyatını düşürmek için Azerbaycan'ın Şah Deniz sahasından çıkarılacak gazın transiti konusunda anlaşmaya varmaya çalıştığı belirtildi.

Gazpromexport'tan adı açıklanmayan bir yetkili gazeteye yaptığı açıklamada, "Gazprom'un fiyatı birileri için indirdiği ve birileri için yükselttiğini söylemek kesinlikle doğru değil. Belirli dönemlerde fiyatla ilgili görülen değişiklikler petrol ürünleri sepetine bağlı olan bir formüllendirmenin sonucu" dedi.

Gazete, Avrupa'daki Gazprom'un müşterilerinin de indirim istemesinin Türkiye'nin elini güçlendiğini belirterek, şu bilgilere yer verildi:

"Ankara, yılda 63 milyar metreküp gaz taşıma kapasitesine sahip olması öngörülen Türkiye'nin karasularındaki Karadeniz'in altından geçmesi planlanan Güney Akım projesinde Rusya'nın önemli bir stratejik partneri. Taraflar arasında boru hattının inşasıyla ilgili anlaşma Ağustos 2009'da imzalandı. IFC Kapital analistlerinden Vtaliy Kryukov, Rusya için son derece önemli olan bu projeyi Türkiye'nin fiyat indirimi konusunda bir koz olarak kullanabileceğini savunuyor. Bu hikaye, Türkiye açısından boru hattını sınırları içinden geçirme niyetinde olan Gazprom'a karşı her geçen gün ekonomik bir şantaj aracı haline geliyor." Morison International Danışmanlık şirketinden Aleksandır Rod da gazeteye yaptığı açıklamada, ne Rus tarafının ne de Türk tarafının özellikle Moskova'nın Ankara'nın taleplerini görüşmeye hazır olduğu mesajlarından sonra ekonomik ilişkilere zarar verme niyetinde olduğunu belirterek, "Rusya'nın da Türkiye'ye baskı yapma araçları var. Öncelikle Ankara'nın ilgilendiği Samsun-Ceyhan petrol boru hattı var. İkinci olarak da Güney Akım'a alternatif olarak Rusya Karadeniz sahilinde bir LNG tesisi kurmayı düşünüyor. Bu proje Türkiye'nin Rusya ile müzakerelerde elini zayıflatabilir" dedi.

Botaş heyeti Moskova'da temaslarda bulundu

Bu arada edinilen bilgiye göre BOTAŞ'tan bir heyet önceki gün Moskova'da Gazprom'dan karşıtlarıyla gaz fiyatında indirim konusunu ve Batı Hattı'ndan alan gazın sözleşmesinin uzatılması konusunu ele aldı.

Somut bir gelişmenin sağlanmadığı görüşmelere Eylül ayı başında Botaş Genel Müdürü'nün de katılımıyla devam edilmesi planlanıyor.

Ankara, Rusya'nın gaz fiyatında indirime yanaşmaması durumunda Batı Hattı ile ilgili sözleşmeyi uzatmama, Irak'taki doğal gazın değerlendirilmesi gibi alternatif arayışlara yoğunlaşacak.

Görüşmelerde somut bir anlaşma sağlanmamasına karşın Rus tarafının Türk tarafının indirim taleplerine kapıyı tamamen kapatmadığı öğrenildi.