Yeşil otoda savaş çıktı: Elektrikli mi? Hibrid mi?

Didem ERYAR ÜNLÜ

İSTANBUL - Yeşil otomobil devrimi yakın mı? Renault buna kesinlikle inanıyor. PSA Peugeo-Citroen ise tüm enerjisini hibrid modellere odaklıyor. İki marka arasında net bir strateji farklılığı ortaya çıkıyor.

Renault, hibrid modellerin kitle tüketimine hitap etmediğini düşünürken, Peugeot elektrikli otomobile şüpheli yaklaşıyor ve Avrupalı tüketicilerin ihtiyacına hibrid otomobillerin cevap verdiğine inanıyor.

Her iki otomobil üreticisinin stratejileri farklı olsa da, hedefleri aynı: CO2 emisyonlarını azaltmak.

Avrupa'da hedef CO2 emisyonlarının kilometre başına ortalama 154 gram azaltılarak on sene içinde 95 grama çekilmesi. Peki bu süreçte elektrikli otomobillerin yeri ne olacak?

Elektrikli otomobillerin en büyük savuncusu olan Renault CEO'su Carlos Ghosn'a göre, 2020 yılında elektrikli otomobiller küresel pazarın yüzde 10'unu temsil edecek. PSA CEO'su Philippe Varin'e göre elektrikli otomobillerin payı en iyi şartlarda yüzde 5 olurken, hibrid otomobillerin payı yüzde 15'e ulaşacak.

Şu an için elektrikli otomobil satışları çok etkileyici görünmüyor. Renault'un elektrikli modeli Fluence Z.E.'nin 2011 yılında Fransa satışları bin 634 adet oldu. Dünya genelinde Nissan Leaf satışları ise 20 bin olarak gerçekleşti. Bunun karşısında hibrid model Prius 2011 Ocak-Ekim döneminde 334 bin 980 adet satıldı.

PSA, 2012 yılında üç hibrid model çıkarmaya hazırlanıyor. Bunlar, 3008; DS5 ve 508 RXH. Renault ise meşhur Zoé modelini piyasaya çıkartacak. Bazı sektör uzmanları bu modelden son derece umutlular.

Hedef, 2016 sonuna kadar 1.6 milyon elektrikli otomobil satmak

Renault'nun 2013 yılında elektrikli otomobil satışları için hedeflediği rakam 100 bin adet. Renault-Nissan ittifakı 2009-2015 arasında elektrikli otomobillere 4 milyar euro yatırım yapmayı hedefliyor.  Elektrikli otomobil alanında beş sene de çok fazla gelişme yaşandığını söyleyen Ghosn, "Piller şu an için 160 ila 200 kilometre yol alınmasını sağlıyor. Önemli olan bu mesafenin tüketiciler için yeterli olup olmayacağı. Biz bu konuda ikna olmuş durumdayız.  Pillerin şarj edilmesi konusunda da hızlı gelişmeler söz konusu. Bazı ülkeler 10 bin euro karşılığında benzin istasyonlarında, süpermarketlerin otoparklarında hızlı şarj fırsatı sunuyor. Bu çok büyük bir yatırım değil. Cep telefonu ilk kez piyasaya çıktığında, bir kilo ağırlığındaydı; sekiz saatte şarj ediliyordu ve sadece 30 dakika konuşulabiliyordu. Bu şartlar pazarın gelişimini engellemedi. Otomobilin fiyatı sorun olmayacaktır. Örneğin 2012 yılında Zoé'nin satış fiyatı Clio Diesel'le aynı olacak. Renault-Nissan ortaklığında 2016 yılının sonuna kadar 1.6 milyon adet elektrikli otomobil satmayı hedefliyoruz" yorumlarında bulunuyor. Ghosn bu amacını gerçekleştirmek için Fransa'daki büyük kurumları filoları ile anlaşıyor. EDF, France Telecom, GDF Suez bunlardan bazıları. Avustralya, Danimarka ve Kore de, Renault'nun Sıfır Emisyon modeli ile yakından ilgileniyor. Fluence ZE'nin fiyatı 21 bin 300 euro olarak belirlendi. Bu fiyata ek olarak pil kirası için ayda 82 euro ödenmesi gerekiyor.

PSA yeşil teknolojilere her yıl 2 milyar euro yatırım

Peugeot ise elektrikli otomobil konusunda Renault'dan daha temkinli davranmayı tercih ediyor. Her ne kadar Peugeot iOn ve Citroen C-Zero ile Fransa'daki ilk elektrikli otomobilleri geliştirmiş olsa da, fiyatları 35 bin euro olan bu araçların ticari başarısı olmadı. Öte yandan, Peugeot yeşil teknolojilere her yıl 2 milyar euro yatırım yapıyor. Öne çıkardığı konu ise hibrid otomobiller. PSA'nın hedefi 2013 yılından itibaren yıllık hidrid otomobil satışlarını 40 bine çıkarmak. Fiyatlara bakacak olursak: 3008 Hybrid4 35 bin 400 euro; 3008 HDi 32 bin euro civarında. İçten yanmalı motorların, özellikle HDi motorların verimliliğini daha da iyileştirme çalışması, grup motorlarının bioyakıtlarla birleşmiş yakıtlarla çalışma yeteneği, FAP'ın icat edilmesi ve HDi Hibrid'ler ile ilgili araştırmalara ek olarak, PSA aynı zamanda "geleceğin teknolojilerini" de inceliyor. Hidrojen yakıt pili bunlardan birisi.

Bu arada PSA'nın parladığı alanlardan birisi de, ilk hibrid dizel otomobili gerçekleştirme çalışmaları. PSA bu hedef doğrultusunda 298 patent gerçekleştirdi. Grup, hibrid konusunda Avrupa standardı oluşturarak, Toyota'ya da meydan okumak istiyor. Şirket aynı zamanda Alman BMW ise yüzde 50-50 ortaklık kurarak yan parça, elektrikli motor, jeneratör ve pil üretecek.

"Elektrikli otomobil sadece bizde var ve krize karşı en etkili silahımız"

 Renault CEO'su Carlos Ghosn

Renault CEO'su Carlos Ghosn, Fransız Capital dergisine yaptığı açıklamalarda, "Elektrikli otomobil konusunda en iyimser insan benim. Çünkü elektrikli otomobil sadece bizde var" diyor. Nissan Leaf'in lansmanının ardından tam 250 bin kişi sipariş verdi. Her ay bin adet satıyoruz, çünkü şu an için daha fazla üretemiyoruz. 2012 itibariyle ABD'deki yeni fabrikamız sayesinde üretimi artıracağız" diyen Ghosn'a göre elektrikli otomobil krize karşı en etkili silah. 

Elektrikli otomobillerin 2020 yılında yüzde 10 pazar payına sahip olacakları görüşünü hala savunuyor musunuz?

Kesinlikle. 2000 yılında bu pazarın yüzde 0.5 olacağını söyleyenler, bugün yüzde 6'dan bahsediyorlar. Bu rakam son derece saçma çünkü şu an için arz yok.

Hiç bir üretici elektriğe odaklanmıyor...

Herkes benim bu konudaki en iyimser insan olduğumu biliyor. Bunun tek bir nedeni var: Elektrikli otomobil sadece bizde var!

Tüketici hazır mı?

Amerikalılara, "Termik, hibrid, doğalgaz veya elektrikli otomobil mi tercih edersiniz?" diye sorduğunuzda, yüzde 10'u "elektrikli" cevabını veriyor. Hiç araba kullanmamış olanlar bile. Nissan Leaf'in lansmanının ardından tam 250 bin kişi sipariş verdi. Her ay bin adet satıyoruz, çünkü şu an için daha fazla üretemiyoruz. 2012 itibariyle ABD'deki yeni fabrikamız sayesinde üretimi artıracağız.

Bu stratejinin nedeni ne?

Küresel ısınma, petrol fiyatlarındaki artış, resesyon: Elektrikli otomobil krize karşı en etkili silah!

"Hedef, hibrid teknolojilerinde Avrupa standardı oluşturmak"

PSA Peugeot-Citroen CEO'su Philippe Varin

Çelik sektöründen Avrupa'nın en büyük ikinci otomobil üreticisi Peugeot Citroen'in (PSA) başına transfer olan Philippe Varin, markayı geleneksel pazarlarının dışına çıkartıp, daha küresel bir oyuncu konumuna getirmeyi hedefliyor.

BMW Group ve PSA Peugeot Citroën arasında geçtiğimiz sene imzalanan ortaklık kapsamında hibrid teknolojilerine 100 milion euro yatırım yapılmasına karar verildi. Peugeot Citroën CEO Philippe Varin, bu ortaklık üzerine şu yorumlarda bulundu: "Sorumluluk sahibi otomobil üreticileri olarakl, açık bir Avrupa platformu oluşturmak ve hibrid teknolojilerde Avrupa standardı oluşturmayı hedefliyoruz. Bu anlaşma sayesinde, elektrikli trenler alanında da deneyimimizi geliştirme şansına sahip olacağız."  BMW CEO'su Norbert Reithofer ise anlaşma ardından yaptığı açıklamada, "BMW ve PSA hidridin gelecekteki gücüne inanıyorlar. Bu anlaşma sayesinde daha stratejik bir şekilde, ortak bir yaklaşım içinde hareket edeceğiz" ifadelerini kullandı.

Asya başta olmak üzere, dünyanın diğer bölgelerinde Peugeot-Citroen satışları çift haneli büyüme gerçekleştirmiş durumda. Varin ise Asya'nın önümüzdeki 10 sene içinde küresel ekonomik büyümenin üçte ikisini gerçekleştireceğini söylüyor. Peugoet-Citroen'in Çin pazar payının yüzde 3 seviyesinde olduğunu kaydeden Varin, bu oranı 2020 yılına kadar yüzde 10'a çıkarmayı hedeflediklerini kaydediyor.

Philippe Varin'in başarısının ardındaki temel neden ekip çalışmasına inanması ve Japon metodları doğrultusunda çalışması. Varin, her ay bir gün, yönetim kurulu üyeleri ile ilginç bir toplantı gerçekleştiriyor. Ekip Japonya'da "Obeya" adı verilen büyük bir odaya yerleşiyor. Odanın duvarları, herkesin önerilerini, sorunlarını, projelerini yazdığı post-it'lerle kaplanıyor. Bir saat boyunca ayakta durdukları bu odada stratejiden bahsedilmiyor. Bu odayı kullanmanın amacı, tüm dosyaların ekibin üyeleri tarafından hızlı bir şekilde görülmesini sağlamak. Bu sayede 'Toyota'da uygulanan 'lean' prensibi yerine getirilmiş oluyor. Yani her türlü zaman, malzeme kayıbını önlemek. Varin, şirkete ilk geldiği günleri ve hedeflerini ise şöyle anlatıyor: "Benim gibi hiç bilemdiğiniz bir sektörde işe başlardığınızda, yapacağınız ilk şey dinlemektir. Geldiğimde şirketteki herkesi ziyaret edip, dinledim. Benim için temel olan ekip çalışmasıdır. Öte yandan çok sıcak bir insan olduğum söylenmez. Hatta oldukça 'İngiliz' olduğum bile ifade edilir. Bunun nedenini çok anlamıyorum aslında. Bugün otomotiv sektöründe iki tür patron vardır. Şov yapanlar ve şov yapmayanlar. Ben ikinci kategorideyim. Bir günlük kahraman olmaya çalışmamak gerekli."