Yerli yatırımcı artmalı yoksa aracıların yarısı sıkıntıya girer

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

İSTANBUL - Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği (TSPAKB) yeni Başkanı Attila Köksal, Türkiye'nin çok genç bir sermaye piyasası olduğunu ve bu piyasanın daha da büyümesi için çalışacaklarını anlatarak yeni ürünler geliştirilmesi ve yatırımcı sayısının artması gerektiğini anlattı.

Yerli yatırımcı sayısının artması için çalışmalar yapacaklarını da ifade eden Köksal, "103 tane aracı kurum var. Şimdi eğer bu hamleleri yapmazsak, yeni ürünler geliştirmezsek, yatırımcı sayısını artırmazsak 103 aracı kurumun yarısından çoğu birkaç yıl içinde ciddi sıkıntıya düşer. Genelde mesleği bırakma şeklinde olur, biz de aracı kurum batması veya parasının ziyan olması gibi bir şey olmaz" dedi.

TSPAKB'nin yeni Başkanı Attila Köksal ile sermaye piyasalarını ve birlik olarak yeni projelerini konuştuk. Borsanın kuruluşunun 25 sene öncesine gittiğini kaydeden Köksal, "Sermaye Piyasası Kurulu da 30 sene öncesinde kuruldu. Çok genç bir sermaye piyasamız var. Aracı kuruluşların birçoğu da 1990'lı yılların başında ve ortalarında kuruldu. Aracı kuruluşların geçmişi 20 sene.

Ondan önce borsa bankerleri vardı. Sonra onlar aracı kuruma dönüştü. Biz aslında bu mesleğin doğrularını iş başında yaşayarak öğrendik. Hiç kimse yatırım bankacılığını, borsacılığını bilerek buralara gelmedi. Borsamız işin ruhunu tam bilmeden hızlı bir büyüme içine girdi. Orada da hatalar yapıldı ama geçtiğimiz 15-20 yılda hiçbir aracı kurum müşterisinin malına, parasına tenezzül etmedi. Ama maalesef sektörü yeterince büyütemedik, müşterileri de doğru yönlendiremedik" diye konuştu.

25 yıllık şirketin değeri 1 milyon $ değil

Sektördeki sıkıntılara değinen Köksal, "Konsolidasyon sürüyor. 103 tane aracı kurum var. Şimdi eğer bu hamleleri yapmazsak, yeni ürünler geliştirmezsek, yatırımcı sayısını artırmazsak 103 aracı kurumun yarısından çoğu birkaç yıl içinde ciddi sıkıntıya düşer. Genelde mesleği bırakma şeklinde olur, biz de aracı kurum batması veya parasının ziyan olması gibi bir şey olmaz. O açıdan yatırımcılar rahat olsun. Sadece satarlar. Bir aracı kurumun değerinin 1 milyon dolar olması hepimizin ağırına gitmesi gereken bir şey. 25 yıldır faaliyet gösteren şirketler var. 25 yılda yarattıkları değer 1 milyon dolar olamaz. Bakkal dükkanı açsanız çok daha fazla değer yaratırsınız. Bizim hedefimiz bu kötüye gidişi durdurmak" değerlendirmesinde bulundu.

Yerli yatırımcı en çok kazandıran borsadan yararlanamadı

Borsa yatırımcısının yüzde 65-70'inin yabancı olduğunu ve yerli yatırımcının hâlâ borsada olmadığını kaydeden Köksal, ilk yıllarda 1 milyon yatırımcı olduğunu, maalesef onların da zarar ederek borsaya küstüklerini söyledi. Köksal, "Kısa vadeli düşünerek borsaya girdiler. Bu da kısıtlı bir yatırım stratejisi. Riski yaymak ve uzun vadeli yatırım yapmak lazım. Son 25 yılın en çok kazandıran borsalarından biri olan İMKB'den maalesef bizim yerli yatırımcılar yararlanamadı. Tam tersine bu kadar kazandıran bir borsanın yanı başında olmalarına rağmen zarar ettiler. Şimdi bizim bunu düzeltmemiz lazım. Yabancı yatırımcı ilgisinin yüksek olduğu bir ülkede bu sermaye piyasası yeterli değil. Hele de İstanbul Finans Merkezi olacak diyorsak, bu haliyle olmaz. Kimse kendini kandırmasın. Bir hamle yapmamız lazım" şeklinde konuştu.

Seferberlik için bayrağı devralmak istiyoruz

SPK ve İMKB'nin halka arz ve yatırımcı seferberliğinin çok olumlu bulduğunu, fakat SPK'nın böyle bir şey yapmasının dünyada görülmüş bir şey olmadığını söyleyen Köksal, "Çok pozitif ama onların görevi değil. Bizim bu görevi sahiplenmemiz gerekiyor. İMKB, SPK, Takasbank, MKK, VOB gibi kuruluşları bir araya getirip kaynak ayırırsak başarılı oluruz.

Dolayısıyla biz bu bayrağı devralmak istiyoruz. Özel sektör olarak bunların liderliğini bizim yapmamız lazım. Halk arz ve yatırımcı seferberliği hatta daha genel anlamda sermaye piyasası seferberliği gibi.. Halka arzlar, yeni yatırımcıların kazanılması, yeni ürünlerin, yeni piyasaların çıkarılması, sektörde eğitim seviyesinin artırılması, personelimizin dünya standartlarında portföy yöneticileri, yatırım danışmanı olmalarını sağlamamız gerekiyor. Bunları yapmak üzere yola çıkmış bulunuyoruz. Yeni yönetim olarak çok heyecanlıyız" dedi.

Borsaya küsmeyin, gelin doğru yatırım yapın

Köksal, yerli yatırımcı sayısını artırmak için eylül ayında büyük bir kampanya başlatacaklarını açıkladı ve "Ey yatırımcı gel, bu borsa güvenilir bir borsa" mesajı vereceklerini söyledi. Yerli yatırımcıların yeni arayış içinde oldukları bir dönemin içinde olduğumuzu belirten Köksal, yatırımcıya kendisini tanımasını sağlayacakları ve doğru yatırım yapmanın yöntemlerini gösterecekleri net bir kampanya başlatacaklarını ifade etti. Köksal, "Bunu 10 yıl önce yapsaydık zor olurdu.

Çünkü parasını bankaya koyuyordu yüzde 10-15 reel faiz alıyordu. Artık bu kalmadı. Biz şu mesajı vereceğiz: ‘İMKB güvenilir bir yerdir. Arkasında SPK, İMKB, Takasbank, MKK vardır. Paranızın batması zordur, yeter ki, siz doğru bir yaklaşımla yatırım yapın. Borsaya küsmeyin. Gelin doğru yatırım yapın" dedi.

Ev hanımları altın değil, hisse günü yapsın

Ev hanımlarına yönelik ürünler çıkartacaklarını kaydeden Köksal, "Altın günü yapan ev hanımları mesela hisse senedi günü yapsınlar. Her ay 100 liralık hisse senedi alabilirsiniz, yılda 1200 lira eder, 10 yılda 12 bin.. Belki o yatırımı beşe katlanacak. BES gibi düşünün, hiçbir vergi de yok. Bundan daha güzel bir yatırım aracı olabilir mi? Mesela hanımlar altın günü yaparlar ya hisse senedi günü yapsınlar. Örneğin; direkt hisse senedi almak yerine fon, endeks fonları, bankacılık sektörü fonları alabilirler" diye konuştu.

Önceliğimiz eğitim olacak

TSPAKB olarak önceliklerini anlatan Köksal, "Biz önceliklerimizi 3'e ayırdık. Birincisi eğitim seviyesini yükselteceğiz. Sektördeki en önemli konu, personelin bir kere yatırım olayını çok iyi biliyor olması lazım. Bunun için mükemmel bir yapı kurmamız gerekiyor. İkincisi;  yatırımcının  kazanılması. 3. yeni ürünler, yeni pazarlar. Mevzuatta  bizi engelleyen, frenleyen sıkıntı yaratan şeylerin değiştirilmesi. Bunun için 4 tane çalışma grubu kurduk" dedi. Köksal, bu arada eğitim ve lisanslama şirketi kurulduğunu ve en büyük hissedarın yine kendileri olacağını kaydetti.

Uzun vadeli ve küçük küçük yatırım yapın

Borsada doğru yatırım yapmanın kriterlerinden söz eden Köksal, "Bir hisseye yatırım yaptığınızda, batabilir. Bugün borsada olan şirketlerin bazıları belki 10 sene sonra olmayacak. Bu doğaldır, bir kısmı batabilir, bir kısmı gelişerek büyür. Riskinizi yayın. Doğru yatırım yapmanın kuralı da budur. Birincisi; uzun vadeli, ikincisi küçük küçük yatırımlar yapmak. Her ay 100 lira, 200 lira... Yumurtayı tek sepete koymayın. Tercihen kurumsal yatırımcı üzerinden  gitmek. Bir fon almak. Fakat fonun iyi yönetildiği ile ilgili bir çalışma yapmanız lazım. Endekse yaptığınız yatırımlar riski tamamen yayıldığı için en sağlamı. Örneğin; endeks fonlarını tavsiye edebilirim" ifadesini kullandı.