Yerli uyduların enerji ihtiyacına "milli çözüm"

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Marmara Araştırma Merkezinin (MAM) Uzay Kalifiye Güneş Paneli Geliştirilmesi Projesi ile milli uyduların enerji ihtiyaçlarının yerli kaynaklarla sağlanmasında ilk adım atılacağını ve Türkiye'nin uzay teknolojilerinde rekabet gücünün artmasına katkı sağlanacağını söyledi. 

Işık, TÜBİTAK MAM'ın Uzay Kalifiye Güneş Paneli Geliştirilmesi Projesi'ne ilişkin açıklamalarda bulundu.  

Güneş panellerinin uzaya gönderilen araç ve uydular için vazgeçilmez bir enerji kaynağı olduğunu belirten Işık, projenin Milli Savunma Bakanlığının ihtiyacını karşılamak için geliştirildiğini ifade etti. 

Türkiye'de uzay teknolojileri alanında 10 seneyi aşkın süredir önemli çalışmalar yapıldığını anlatan Işık, BİLSAT, RASAT ve GÖKTÜRK-2 yer gözlem uyduları geliştirilerek, yörüngeye başarıyla yerleştirildiğini hatırlattı. Bu uydulardan alınan verilerin, ulusal güvenlikten tarımsal faaliyetlere kadar birçok alanda kullanılarak, Türk Silahlı Kuvvetleri ve kamu kurum/kuruluşlarının görüntü ihtiyacını karşıladığını söyleyen Işık, bu süreçte geliştirilen her uyduyla, ülkenin küçük uydu tasarımı ve üretimi alanında altyapıyla bilgi birikiminde önemli mesafe kat ettiğini, uzay teknolojisinde kullanılan birçok kritik sistem ve alt sistem millileştirildiğini kaydetti.  

Işık, yer gözlem uydu sistemlerinde kazanılan ileri teknolojilerin sürdürülebilirliğinin sağlanması, yeni uzay kalifiye sistem ve alt sistemlerin geliştirilmesi amacıyla Yer Gözlem Uydu Teknolojilerinin Geliştirilmesi (İMECE) Projesi'nin de başlatıldığını anımsattı. Geliştirilen bu uyduların tamamında kullanılan güneş panellerinin yurtdışındaki firmalardan tedarik edildiğine dikkati çeken Işık, Türkiye'de uzay kalifiye güneş paneli Ar-Ge ya da üretim faaliyeti yürütülmediğini belirtti. 

Uyduların enerji ihtiyacını sağlayan güneş paneli alt bileşeninin, milli kaynaklar ve bilgi birikimiyle geliştirilmesinin stratejik öneme sahip bir ihtiyaç olduğunu vurgulayan Işık, projede uyduların enerji ihtiyacının sağlanmasında kullanılan uzay kalifiye güneş paneli Ar-Ge faaliyetlerinin yürütülmesi ve İMECE uydusuna deneysel yük olarak yüklenecek prototip panel geliştirilmesi amacıyla yola çıktıklarını dile getirdi. 

Projeyle, güneş hücresi ve seryum katkılı borosilikat örtücü cam Ar-Ge faaliyetlerinin yürütülmesini, güneş paneli tasarım ve üretim süreçlerinin geliştirilmesini, elde edilen bilgi birikimi ve deneyimini ülke uzay teknoloji sanayisine aktarmayı hedeflediklerinin altını çizen Işık, "Uzay Kalifiye Güneş Paneli Geliştirilmesi Projesi'nde, TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü bünyesindeki mevcut altyapıya yapılan ilave yatırımla uyduların enerji ihtiyacının sağlanmasında kullanılan uzay kalifiye güneş paneli Ar-Ge faaliyetlerinin yürütüldüğü ve İMECE uydusunda deneysel yük olarak yer alacak yerli güneş paneli prototipinin üretileceği Fotovoltaik Teknoloji Merkezi altyapısının kurulması amaçlanıyor. Proje kapsamında uzay uygulamalarına özel fotovoltaik güneş paneli üretim teknolojileri geliştirilecek ve üretilen prototip güneş paneline uzayda tarihçe kazandırılacak, böylece milli uyduların enerji ihtiyaçlarının milli kaynaklarla sağlanmasında ilk adım atılacak ve ülkemizin uzay teknolojileri alanında rekabet gücünün artmasına katkı sağlanacak" ifadelerini kullandı. 

"Projeyle yurtdışına bağımlılık büyük ölçüde azalacak" 

Işık, bu alanda edinilen bilgi birikimi ve kazanılan tecrübeyle yurtdışına bağımlılığın büyük ölçüde azaltılacağına işaret ederek, şöyle konuştu: 

"Ülke güvenliğinde önemli bir rol alan yer gözlem uydularında kazanılan ileri teknolojilere uzay kalifiye güneş panelinin eklenmesi böylece milli uyduların enerji ihtiyacının sağlanmasında kullanılan panellerin diğer ülkelerden temini yerine, milli kaynaklar kullanılarak üretimi ülkemiz için stratejik öneme sahip. Yer gözlem ve haberleşme uydularında kullanılan güneş panellerinin maliyetleri 400-800 avro/W aralığında seyrediyor ve bu uydularda 500-10.000 W seviyesinde güce ihtiyaç duyuluyor. Uzay kalifikasyon testler içinde kullanılan paneller göz önüne alındığında maliyetler 2-3 kat artıyor. Dolayısıyla her uydu projesinde, milyonlarca lira yurtdışından yapılan tedarikler nedeniyle kaybediliyor." 

Uzay Kalifiye Güneş Paneli Geliştirilmesi Projesi ile güneş panellerinin temininde yaşanan ekonomik kayıp büyük ölçüde azaltılacağını vurgulayan Işık, yeni geliştirilecek uyduların maliyetlerinin düşeceğine işaret etti. Işık, ayrıca güneş paneli geliştirme sürecinde yapılan çalışmalarda elde edilen süreç iyileştirmeleri ve tasarımlardan endüstriyel potansiyeli olanlar için patent veya faydalı model başvurularının da bulunulacağını kaydetti. 

Işık, geçen yılın eylül ayında başlayan 24 milyon 800 bin lira bütçeli projeyi, 2017 yılında tamamlamayı planladıklarını dile getirdi.