Yerli oto için farklı yaklaşımlar var

İSTANBUL - Türkiye'nin kendi markası ile kendi otomobilini üretmesi gerektiği konusunda hemfikir olan siyaset ve iş dünyasından bir çok isim bunun nasıl gerçekleştirileceği ve fiyatın ne kadar olacağı yönün de ise farklı değerlendirmelerde bulunuyor. Konuya ilişkin bazı görüşler şöyle;

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün:

"Bunu devlet yapacak değil. Bir potansiyele işaret ediyoruz ve bu potansiyelin yatırımcılar tarafından dikkate alınmasını istiyoruz. Biz de kendilerine gereken her türlü desteği vereceğimizi söylüyoruz. Biz, bize ait markayı, modelleri ve tasarımı ortaya koymalıyız. Koyabilecek imkan ve kabiliyete sahibiz. Bunun için sermaye birikimimiz, müteşebbis gücümüz, genişleyen bir pazarımız var. 50 yıllık otomotiv tecrübemiz, çok güçlü yan sanayimiz var. Dünyanın birçok otomotiv şirketine tasarım yapan tasarımcılarımız da var. Bunu bir marka ve modele dönüştürmek için herşeye sahibiz. Bunu yapalım istiyoruz. Kuşkusuz bunun fabrikası Türkiye'de kurulacaktır. Parçalarının çok önemli bir bölümü zaten Türkiye'de yan sanayi tarafından üretilmektedir. Bazı parçalar teknolojik nedenlerle, bazı parçalar da rekabetçi fiyatlar olmadığı için belki başka ülkelerdeki yan sanayilerden tedarik edilebilecektir. Ama konseptin burada oluşturulması, markanın, tasarımların ve modellerin burada dizayn edilmesi ve bunun kendi yollarımızda, dünya yollarında yola çıkmasıdır mesele... Yoksa bazen konuşuluyor, 'cıvatasına varana kadar Türkiye'de üretilsin.' Böyle bir dünya yok. Ne otomobilde var, ne başka birşeyde var. Nasıl bizim yan sanayimiz dünyanın değişik markalarına ürünler üretiyorlarsa, bugün BMW'nin çok önemli bazı parçaları da Türkiye'de üretiliyor."

Renault Mais Genel Müdürü İbrahim Aybar:

"Türkiye'nin dünyada çok önemli bir otomotiv üretim üssü haline dönüştü. Özellikle son 10 yılda ortaya konan gelişmeler, Türkiye'deki üretimin kayda değer rakamlara ulaşması, Türkiye'nin artık kendi markasını yapabilir bir ülke haline geldiğini gösteriyor. Bir otomobil Türkiye'de üretilmişse dünya pazarında da büyük ilgi görüyor. Türkiye'de yerli otomobil üretilmesi konusunda çalışmalar uzun bir süredir devam ediyor. Ancak rakamların 1,5 milyar eurodan pek aşağıya çıkacağını sanmıyorum. Yeni model otomobil üretilmesi tüm imalat süreçlerinin getirdiği yatırımlar, yan sanayisinin örgütlenmesinin gerektiği yatırımlar var. Ayrıca satış pazarlamanın da bu doğrultuda organize edilmesi gerekiyor. Şu anda dünyada insanların yeni eğilimi, mutlak çevreci, karbondioksitin özellikle kullanımda mümkün mertebe CO2 neşredilmeyen modeller. Bu modeller bir cazibe unsuru oluyor. İnsanların şehir içinde kolay ulaşım yapabilecekleri, çok dar alanlarda kolay park edebilecekleri iç hacmi geniş, ama dış hacmi büyük olmayan araçlara doğru gidiş var. Bunu da görüyoruz. Özellikle petrol türevi yakıt kullanacaksak, içten yanmalı motor içinde olacaksa, çok az yakıt tüketen arayışlar var. Bütün bunları gayet iyi sentezlersek önümüze belli model tipleri çıkmaya başlıyor. Tek kişilik, iki kişilik modelleri göreceğiz. Bence böyle yaparsak doğru yaparız.  Türkiye'nin de marka ve model ortaya koyarken yeni ortaya çıkacak bu talebi çok iyi değerlendiren bir modelle başlamasını ben çok doğru görüyorum. Ancak şunu da söylemek lazım ki Türkiye'de 20-25 bin lira civarında otomobil satılıyor zaten satılıyor.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Kudret Önen:

"Maliyetlerin yüksekliğini ve düşüklüğünü değerlendirmek için henüz çok erken. Yerli otomobil nedir, bir tarif var, burada da maliyetler var. Siz bu tarifi değiştirdikçe buradaki maliyetler de değişir. Onun için yavaş yavaş bu konu incelenecek. Yerli otomobilin tarifi yapılacak, onun karşısında da yatırımlar çıkacak. Belli bir proses içindeyiz, acele etmemek lazım. Böyle yatırımları filan değerlendirmek için çok erken..."

Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Kibar:

"Yerli otomobilin için vergi ve teşvik öncesi 20-25 bin liralık bir fiyattan behsediliyor. Şu anda piyasada bu fiyatlara araçlar zaten var. Ancak bu fiyatlara otomobil tüketicisine neyin verildiği önemli. 20-25 bin lira seviyesinde ne tip, ne standartta, ne kategoride ne opsiyonları olan bir araç veriyorsunuz. Yalın bir araç veriyorsanız başka. Opsiyonlar içindeki optimum kullanıma uygun nitelikler neler onlar çok önemli.

Otomotiv sektöründe önemli bir miktarda vergiler var. Bu vergiler ÖTV, KDV anahtar teslimi 20-25 bin liralık bir rakamdan bahsederseniz bunun ne kadarının vergi olduğunu iyi algılamak lazım. Uluslarararası taahhütlerimiz var. Buralarda neler yapabiliyoruz ne yapma konusunda sapmalarımız oluyor. Bu sapmaları nasıl yapabiliyoruz tarafları da çok önemli. Siz her şeyini ben yapacağım diye ortaya çıkarsanız böyle bir şey yok. Bazı belirli prototiplerden geliştirerek, belirli bir takım teknoloji know how birikimlerinden istifade ederek yaparsanız sorun olmaz."

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir:

"Türkiye teknolojik açıdan birkaç model araba üretecek bilgi birikimine sahip. Buna karşın sadece iç talebin baz alınması bir otomobil fabrikasının ayakta kalmasına yetmez. Yapılacak otomobil dünyaya satılabilir olmalı. İşin zor kısmı bu. Yoksa teknik olarak en güzel arabalar yapılabilir. Bir arabayı ürettiğiniz zaman belli üretim rakamlarının üzerine çıkmanız veya belli bir pazar payı almanız lazım ki bu iş rantabl olabilsin. Bunun için en az 3-4 yıllık bir hazırlık süresi var. Bunun ar-ge çalışmaları tasarım çalışmaları var. Bunların masraflarına katlanmak lazım. Bunları karşılayacak bir sermayeye ihtiyacınız var.

Ayrıca yerli motor üretimi konusunda da çalışmalar yapılması gerekiyor. O konuda da üretim rakamlarının çok yüksek olması lazım. 40-50 bin motor yapmakla bir yere varamazsınız. 500 bin, 1 milyon motor yapmanız lazım. O motorları satacak yerleri de oluşturmamız lazım. Bunun için arabayla motorun birlikte düşünülmesi lazım. Bunları üretip tasarlayacak ekiplerimiz var. Hem yurt içinde hem yurt dışında otomobil ve motor firmalarında çalışan çok başarılı insanlarımız var. Bir ekip oluşturmak suretiyle kendi tasarımımızı çok yakın bir zamanda yapabiliriz."