Uzmanlar Lübnan'daki çağrı cihazı ve telsiz patlamalarını değerlendirdi

Lübnan'da iletişim cihazlarının eş zamanlı patlatılması, cihazların güvenlik tehdidi olup olmadığı tartışmasını gündeme getirdi. Çağrı cihazı veya telsiz pilinin uzaktan gönderilen bir kodla patlayamayacağını belirten uzmanlar, Lübnan'ın çeşitli bölgelerinde patlatılan cihazlara üretimden sonra müdahale edildiğini düşündüklerini belirtti.

AA
YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Koltuksuz, cihazlara üretim sonrası müdahalede bulunulduğuna inandığını kaydetti ve "Üretimden çıktıktan sonra arada belli ki birileri bunlara bir el atmış. Bu cihazların içerisine 8-10 gramlık bir patlayıcı koyarsanız... Zaten cihazın içinde pil de var, elektrik akımını oradan elde edebiliyorsunuz. Bu koşullarda donanımı değiştirirseniz, uzaktan göndereceğiniz bir kodla bu patlayıcıyı patlatabilirsiniz" diye konuştu.

Koltuksuz, bu tip cihazlarda yazılım ve donanımın yerli ve milli olması gerektiğini vurgulayarak, şunları kaydetti: "Bunu yerli ve milli üretmediğiniz zaman dışarıdan geldiğinde buna benzer olaylar çok kolaylıkla yapılabilir. Bu olaylardan ders alınması gerek. Bilgisayarlar, cep telefonları, çağrı cihazları, yazıcılar, modemlerin yerli ve milli olarak üretilmesi gerek. Üretemediğiniz kısımlar dışarıdan gelecekse de mutlaka bir kontrol sonrasında içeri girmesi lazım. Çünkü buna benzer olayları bundan sonra bekleyeceğiz."

Yanma değil patlama oluşu kaynağın pil olma ihtimalini azaltıyor

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mertol Gökelma ise çağrı cihazları, cep telefonları, elektrikli bisiklet, skuter, otomobil gibi şarj edilebilen ürünlerin lityum-iyon pile sahip olduğunu ve kazaya yol açması için hava ile temasının gerektiğini kaydetti: "Çizik, delik, kırık veya aşırı ısınmadan dolayı dış plastik kafesin erimesi gerekir. Bu durumda önce aşırı ısınma, duman, alev görülür ve patlamadan ziyade hızlı yanma gözlemlenir. Videolarda yanma değil dumansız patlama gözlemlendiği için pil sebebiyle oluşma ihtimalini düşük görüyorum. Bu cihazlar demir, çelik, alüminyum, bakır, altın ve plastik gibi malzemelerden oluşmakta olup patlama potansiyelleri olmayan malzemedir. Burada akıllara üretim veya üretim sonrası aşamalarına sızılıp uzaktan aktive edilebilen küçük patlayıcılar yerleştirilmiş olabileceği geliyor."