Üretim ve işçilerin verimliliği arttı
2008'in 3. çeyreği ile 20102un aynı dönem verileri karşılaştırıldığında, üretim yüzde 0,73, işçilerin verimliliği yüzde 5,34 oranında arttı.
İSTANBUL - Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) tarafından hazırlanan "Sanayide Reel Birim Ücretler ve İstihdam 2010 3. Dönem Raporu"na göre, 2008'in 3. çeyreği ile 2010'un aynı dönem verileri karşılaştırıldığında, reel birim ücretler yüzde 5,38 geriledi.
DİSK-AR tarafından Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Sanayi üretim endeksi, TÜİK Sanayi işgücü girdi endeksleri ve TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi üzerinde 2008 ve 2010'un 3. çeyrek verileri karşılaştırılarak yapılan hesaplamaya göre, sanayi istihdamında yaşanan yüzde 4,37, brüt reel ücretlerdeki (verimlilik ve istihdam etkisi olmadan) 0,33 oranındaki daralmaya karşın, üretim yüzde 0,73, işçilerin verimliliği yüzde 5,34 oranında arttı.
Buna göre kriz döneminden bu yana daha az kişi ile daha çok iş yapmak zorunda kalan işçilerin ürettikleri değer başına reel brüt ücretlerinde (reel birim ücretler) gerileme yüzde 5,38 olarak gerçekleşti.
Reel birim ücretler, söz konusu dönem için, ara malı imalatında yüzde 3,73, dayanıklı tüketim malları imalatında yüzde 12,65, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 0,41, enerji sektöründe yüzde 15,24, sermaye malı imalatında yüzde 7,34 oranında geriledi.
Rapora göre, sanayi istihdamında da kriz öncesi rakamlara ulaşılamadı. Üretim, verimlilik ve istihdam rakamları karşılaştırıldığında, sanayi istihdamında kriz öncesi rakamlara ulaşılamamasının en önemli nedenlerden birini işten çıkartılan işçilerin geri alınmaması ve işverenlerin aynı işi mevcut kadrosu üzerinden daha yoğun çalışma ile gerçekleştirmeyi tercih etmesi oluşturdu.
Kriz öncesi (2008 3. çeyrek) çalışan her 100 kişiye karşın 2010'un 3. çeyreğinde sanayi sektöründe 96 kişinin bulunduğu dile getirilen raporda, bu rakam makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı sektöründe her yüz kişiye 73 kişi oldu.
Otomotiv sektöründe istihdam kaybı yüzde 14'ü bulurken, giyim eşyası imalatı sektöründe istihdamda azalma yüzde 11 oranında gerçekleşti. Ana metal sanayi işçileri ücret kaybına uğradıkları gibi istihdamda da yüzde 5 gerileme yaşadı.
Toplam sanayide istihdamda yaşanan daralma yüzde 4,37 iken, bu oran ara malı imalatında yüzde 1,91, dayanıklı tüketim malları imalatında yüzde 2,54, dayanıksız tüketim malları imalatında yüzde 3,84, enerji sektöründe yüzde 6,64, sermaye malı imalatında yüzde 11,38 oldu.
Rapora göre sanayide reel birim ücretlerin en fazla gerilediği sektörlerin başında, yüzde 23 ile bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin imalatı, yüzde 27 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı, makine ve ekipmanlarının kurulumu ve tamiri geldi.
Enerji sektöründe reel birim ücretlerde erime yüzde 15'i bulurken, bu sektörü otomotiv yüzde 14, giyim eşyası imalatı ise yüzde 13 oranında reel birim ücret gerilemesiyle izledi.
Daha az kişi ile daha çok üretim
Raporun sonuç bölümünde, sanayi işçisi üzerinde krizin olumsuz etkisinin devam ettiği, esnek çalışma biçimleri ile yapılan işin yoğunlaştığı ve bunun istihdamı daralttığı savunuldu.
Raporun gösterdiği en somut verinin, "daha az kişi ile daha çok üretim yapılması gerçeği olduğu" ifade edilen sonuç bölümünde, şu görüşlere yer verildi:
"Bugün için kriz öncesine göre sanayide çalışan her 100 işçiden 4'ünün istihdam dışına düştüğü buna karşın, kalanların daha fazla çalıştırılarak üretim artışının sağlandığı bu verilere dayanılarak söylenebilir. (Bu dönem için teknoloji bir atılım da söz konusu değildir.)
Esneklik uygulamalarının istihdamı artıracağına yönelik kamuoyunda yaratılmaya çalışılan yanılsamanın gerçeği temsil etmediği bu verilerle de somut olarak görülmektedir. İşin yoğunlaştırılmasını ve daha az işçi ile daha çok üretim yapmayı hedefleyen esneklik uygulamaları, tersine işsizliği artıran bir etmendir. TBMM'de görüşmeleri süren torba yasada yer alan esneklikle ilgili hükümler de istihdam yaratmayı değil, sermaye kesimlerinin üzerindeki maliyetlerinin azaltılması anlamına gelmektedir."
