Türkiye'de sıcaklıklar yükseliyor, ekstrem hava olayları artıyor

Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan "2018 Yılı İklim Değerlendirmesi Raporu"na göre Türkiye, iklim değişikliği kaynaklı sıcak hava dalgaları, orman yangınları, kuraklık, sel, fırtına, dolu gibi olumsuz hava olaylarından en fazla etkilenen bölgede yer alıyor.

Değişen iklime bağlı olarak ekstrem hava olaylarının sayısı ve şiddeti her geçen yıl artarken, iklim koşulları, tarım başta olmak üzere, su kaynakları, enerji, sağlık ve ulaştırma gibi çok sayıda sektörü etkiliyor.

Rapora göre, Türkiye'nin 2018 yılı ortalama sıcaklığı 15,4 santigrat derece olarak gerçekleşti. Bu değer, 1981-2010 yılları ortalaması olan 13,5 dereceden 1,9 derece daha yüksek görüldü. Bu çerçevede 2018 yılı, 1971'den beri ölçülen en sıcak ikinci yıl olarak kayıtlara geçti.

Sıcaklıklar normalin üzerine çıktı

Genel olarak 2018'de ülkenin tamamında sıcaklıklar normallerin üzerinde gerçekleşti. İç ve doğu kesimlerde 2 derecenin üzerinde fark gözlenirken, Muş, Ağrı'nın batısı, Erzurum'un doğusu ve Yüksekova'da 3 dereceyi aşan sıcaklık farkları kaydedildi.

Geçen yılın ortalama sıcaklık değerleri tüm aylarda normalin üzerinde seyrederken, bütün mevsimlerde de ortalama sıcaklıklar 1981-2010 normalinin üzerinde ölçüldü. Özellikle şubat ve mart ayları sıcaklık farkları 4 derecenin üzerinde kaydedildi.

Kış mevsimi 6,4 dereceyle normalin 2,8 derece, ilkbahar mevsimi 15 dereceyle normalin 3 derece, yaz mevsimi 24,6 dereceyle normalin 1,2 derece, sonbahar mevsimi ise 16,2 dereceyle normalin 1,4 derece üzerinde gerçekleşti.

Ekstrem olaylarda artış

Türkiye'de 1990'lı yıllardan itibaren ekstrem olayların sayısında artışlar gözlendi. 2018 yılında kaydedilen şiddetli yağış, taşkın, kuvvetli kar, don, şiddetli yıldırım, sis, orman yangını, çığ, kum fırtınası gibi ekstrem hava olayları sayısı 840'a ulaştı. Bu olayların sayısı 2017'de 598 olmuştu.

Ekstrem olay dağılımları yaklaşık yüzde 41 ile şiddetli yağış ve sel, yüzde 29 ile fırtına, yüze 16 ile dolu, yüzde 5 ile yıldırım ve kuvvetli kar, yüzde 3 ile don ile yüzde 1'den daha az olarak sis, orman yangını, çığ ve kum fırtınası şeklinde oldu.

Yağışlar ortalamaları aştı

Türkiye'nin 2018 yılı ortalama alansal yağış miktarı 658,7 milimetre olarak ölçüldü. Bu değer, 1981-2010 ortalaması olan 574 milimetreden yüzde 14,8 daha fazla gerçekleşti.

Sadece, Antalya, Denizli, Manisa, Bursa, Karadeniz Bölgesi, Artvin, Sivas, Nevşehir, Muş, Van illerinde yağış ortalamaları normallerinin altında kaldı. Adana, Kırklareli, Adıyaman, Şanlıurfa, Giresun ve Cizre'de ise ölçülen yağış miktarları normallerinden fazla olarak gerçekleşti.

Şubat, nisan, eylül ve kasım aylarında gerçekleşen yağışlar, 1981-2010 ortalamalarının altında kaldı. Mayıs ve aralık aylarında ise yağışlar, normalinin oldukça üzerinde meydana geldi.

Mevsimsel olarak ise kış, ilkbahar ve yaz yağışlarının normalin üstünde olduğu, sadece sonbahar ayının normalin biraz altında yağış aldığı görüldü. Türkiye, kış aylarında yüzde 25,4, ilkbahar aylarında yüzde 5,7, yaz aylarında yüzde 40,9 oranından ortalamanın üzerinde yağış alırken; sonbahar mevsiminde yüzde 1,1 daha az yağış gerçekleşti.

2018 yılında tüm bölgeler normallerinin üzerinde yağış alırken, en az yağış İç Anadolu Bölgesi'nde, en fazla yağış ise Akdeniz Bölgesi'nde görüldü.

Yağış rekoru Kemer'de

Rize, Artvin, Bitlis, Kırklareli, İstanbul, Muğla, Antalya, Mersin, Hatay ve Osmaniye'de günlük 100 milimetreyi aşan maksimum yağışlar ölçülürken, Antalya Kemer-Ovacık'ta ölçülen 490,8 milimetrelik değer, günlük maksimum yağış rekoru olarak kaydedildi.

Ülkenin yağışlı gün sayısına bakıldığında ise kuzey kıyılarının 150 gün yağışlı kaldığı, Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin yağışlı kalma gün sayısının ise 75 günlere kadar düştüğü görüldü.

Geçen yıl ülke geneli nemli geçerken İpsala, Samsun, Kayseri ve Tokat civarında orta derecede, Manisa, Rize ve Artvin'de ise hafif derecede kuraklık yaşandı.