Türkiye'de günlük antidepresan kullanımı: Bin kişi başına '35 doz'

Bugünlerde pek çok yerde; gazete, dergi, TV; sağlık ile ilgili verilere rastlayabilirsiniz. Zira OECD, (Health at a Glance) “Bir Bakışta Sağlık 2015” raporunu açıkladı. Ben de bu rapordan dikkatimi çeken iki veriyi yazacağım. Bu verilerden bir tanesi, “Ülkelere göre bir yılda kişi başına doktor ziyareti sayısı.” Yani; bir yılda kaç kez doktora göründüğümüz. Bu veriyi daha önce yine bu sayfada, 2014 yılının Eylül ayında, yazdığım yazıda da konu etmiştim. O zaman, aynı raporun bir önceki versiyonunu (2013) dayanak almıştım. Buna göre Türkiye’de insanlar yılda 8.2 kez doktor muayenesine gidiyorlardı. Son raporda da rakam aynı. Bir değişiklik yok ama bu 8.2 ile Türkiye, OECD-33 ülkeleri arasında en sık doktor ziyareti yapan sekizinci ülke. Ayrıca OECD ortalamasının da üzerinde (6.6). Listenin başında Kore var. Koreliler yılda 14.6 kez doktora gidiyor. İkinci sırada Japonya geliyor. (12.9) Macaristan, yılda kişi başına 11.7 muayene ile 3’üncü sırada yer alıyor. Amerika örneğini aktarmakta fayda var. Amerika’da insanlar yılda sadece 4 kez doktora gidiyor. Bunun nedeninin ABD’de sağlık hizmetlerinin pahalılığı olduğunu söylemekte fayda var. Yani ABD’de insanlar yüksek sağlık hizmeti fiyatları nedeniyle sağlık hizmetine erişemiyor. 

Finlandiya sağlıkta da iyi 

Bir başka ülkeye, Türkiye’nin vasatlıktan çıkışta kendisine örnek ülke seçtiği Finandiya’yı da söyleyelim. Finlandiya doktor ziyaretlerinin sıklığı sıralamasında sondan bir önceki ülke konumunda. Görünen o ki Finlandiya’da eğitimde olduğu gibi sağlıkta da iyi durumda zira yılda sadece 2.6 kez doktor yolunu tutuyorlar. Eğer ABD’deki gibi sağlık hizmetlerinin pahalılığı sorunu yoksa Finlandiyalılar neredeyse doktora gitmeye gerek duymuyor. Listenin sonunda ise Güney Afrika var. Güney Afrika’da yılda kişi başına doktor ziyareti sayısı 2.5. Gelelim, bahsedeceğim diğer veriye. Bu, “Günlük kişi başına antidepresan tüketimi.” OECD, bu veriye Facebook sayfasında özel olarak yer vermiş ve şu başlığı atmış: “Zor zamanlar? 2000 yılından bu yana (2013) antidepresan tüketimi 2 kat arttı.” 

Evet, tam da böyle. Karşılaştırmalı verilere göre OECD-28 ülkelerinde 2000 yılında 1000 kişi başına düşen antidepresan tüketimi günlük 31 dozken bu rakam 2013’te 58 doza çıktı. Türkiye’nin 2000 yılı verisi yok bu nedenle karşılaştırma yapamıyoruz ama Türkiye’de de (2013 ) 1000 kişi başına düşen antidepresan miktarı günlük 35 doz. Bunun nedeni ne olabilir? İlk akla gelen neden işsizlik. Dahası başka yazıya kalsın biz listeye devam edelim. 

Yunanistan’ın durumu ilginç. Bin kişi başına günlük antidepresan tüketimi 2000 yılında 19 doz iken bu 2013 yılında 44 doza yükselmiş. İtalya’da da durum farklı değil. Buna göre İtalya’da her bin kişi başına günlük antidepresan tüketimi 2000’de 20 dozken 2013 yılında 43 doza gelinmiş. Peki, en az tüketimi hangi ülkeler yapıyor? Yani listenin sonunda kimler var? Sondan iki; sırasıyla Kore ve Şili var. Kore’ye ait sadece 2000 veri bulunuyor. Buna göre Kore’de günlük bin kişi başına 20 doz antidepresan tüketimi yapılıyor. Şili de ise yine 2000 verisine göre, günlük 13 doz antidepresan tüketimi var. Zirvede kimler var? Hemen yan tarafta bu sorunun cevabını verdik.

OECD ülkelerinde antidepresan tüketimi 2 kat arttı

Avustralyalıların antidepresan tüketimi OECD ülkeleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Buna göre 2000 yılında her bin 1000 kişi başına düşen antidepresan miktarı 45 doz iken bu 2013 yılında 96’ya çıkıyor. İzlanda ise 1000 kişi başına 118 doz ile listenin zirvesinde. Bunun nedeni olarak ülkenin ekonomisinin çöküşü, işsizliğin yükselişi; ödenemeyen mortgage kredileri, kişilerin gelirlerinin düşüşü gösteriliyor. Ne diyelim, umalım bu rakamlar yükselmesin. Buraya, daha önceki 'Sağlık Notları' yazısında “Ülkelere göre bir yılda kişi başına doktor ziyaret sayısı” tablosunu aldığım ve son açıklanan raporda Türkiye açısından değişiklik olmadığı için, sadece antidepresan tablosunu aldım. Ne diyelim, herkese daha az stresli, sakin, işlerin yolunda gittiği günler dileyelim...