Türkiye ile Rusya arasındaki ekonomik kriz ne anlama geliyor?

Geçen haftalarda düşürülen Rus uçağının ardından, Moskova ve Ankara hattında gerilimin boyutu giderek yükseldi. Sonuçta, Türkiye ile Rusya arasındaki ekonomik, sosyal ve siyasal ilişkilerde bozulmalar gündeme gelmeye başladı. Her iki ülkenin karşılıklı sert diyalogları, gerilimin boyutunu belirlemede önemli bir etken olmuştur. Karşılıklı olarak, olağanüstü bir şekilde uygulamaya konulan ekonomik yaptırımlar, Rusya ve Türkiye ekonomisi için, olumsuz etkiler meydana getirmektedir. 

Şüphesiz ki bu durumdan, iki ülkede kazançlı çıkmayacaktır. Çünkü iki ülke arasındaki ticaret hacmi, göz ardı edilemeyecek derecede, önemli seviyelerde gerçekleşmektedir. Bir yandan enerji ve turizm pazarı söz konusu iken, diğer yandan ise inşaat, mal ve hizmet ticareti söz konusu olmaktadır. Bu bakımdan Türkiye ve Rusya, ticari anlamda birbirlerine oldukça bağımlı bir konumda bulunmaktadır. Türkiye, Rusya’nın ihracat pazarında %5’e yakın bir paya sahipken, Rusya ise Türkiye’nin ihracat pazarında, %4’e yakın bir paya sahip olmaktadır. (Tablo-1)

Türkiye enerjide dışa bağımlı bir ülke konumunda olması bakımından, gerek doğalgaz ve gerekse petrol açısından Rusya, vazgeçilmez bir ülke olarak karşımıza çıkmaktadır. Rusya’nın en büyük doğalgaz ve petrol müşterisi olarak ilk sırada Almanya yer alırken, bunu ikinci sırada Türkiye takip etmektedir. Türkiye’deki toplam doğalgaz ithalatının %54’ü, Rusya’dan yapılmaktadır.

Ekonomik yaptırımlar

Rusya ile Türkiye arasında yaşanan siyasi krizin ardından, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye’ye yönelik olarak bir takım ekonomik yaptırımlar içeren kararnameyi onaylayarak yürürlüğe koymuştur. Bu kararnameye göre; çeşitli Türk mallarına yönelik olarak ithalat kısıtlamalarının getirileceği, Türkiye’den işçi alımlarının sınırlandırılacağı ve 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren ise, Türk vatandaşlarının vizesiz seyahat haklarının da kısmen askıya alınacağı ifade edilmektedir.

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Rusya’nın uygulamaya koyduğu ekonomik yaptırımların, Türkiye’nin büyüme oranları üzerinde de, olumsuz etkilere neden olacağı yönünde açıklamalarda bulunmuştur. Ayrıca bu doğrultuda, uygulamaya konulan bu tür yaptırımların, en fazla turizm gelirleri üzerinde, azaltıcı etki yapacağı da ifade edilmiştir. Son olarak, Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek tarafından yapılan bir açıklamada ise, Rusya ile gündemde olan ekonomik yaptırımların maliyetinin ortalama 9 milyar dolar düzeylerinde olacağı ifade edilmiştir.