Türkiye ilaçta üs olmak ile yok olma arasında

Özlem Ermiş Beyhan

FRANKFURT - "Türkiye ilaç sektörü, global rekabette bir yer almak ile yok olmak arasında." Bu, Türkiye'de ilaç sektörünün kutu ve ciro bazında liderleri arısında yer alan, yüzde 100 yerli Türk şirketi Abdi İbrahim'in Başkanı Nezih Barut'un ağzından, gelinen noktanın en kısa özeti... Sektörün en önemli fuarı CPhl'ye katılan ve Frankfurt'ta basınla biraraya gelen Nezih Barut, sektörün bugün 600 milyon dolar ihracat, 4.4 milyar dolar ithalat yaptığını, 2023 hedefinin ise 16.5 milyar dolarlık ihracat ile 20 milyar dolarlık ithalat olduğunu söyledi. Barut, "Türkiye'nin önümüzdeki yıllarda ilaçta bir üretim üssü olabileceğine yürekten inanıyoruz" dedi.

'Oyların yüzde 10'u ilaç sanayicilerinden geldi'

Nezih Barut'a göre bu hedefe rahatlıkla ulaşılabilir çünkü "Tesislerimiz en az global rakiplerimiz kadar gelişmiş, insan gücümüz var. Hindistan'dan çok daha iyi bir noktaya gelebiliriz." Ancak Barut'a göre Türk ilaç sanayii "pek sevilmiyor." Barut, "Türk ilaç sanayii olarak ilaçta yapılan indirimlerle hükümetin aldığı oyların yüzde 10'u bizden gitti. Ancak bıçak kemiğe dayandı. Bundan sonra yapılacak indirimler yerli üreticilerin yok olmasına yol açar. Halen 10 yerli üretici var, ilaçta, yeni indirimler olursa bu sayı kısa süre içinde 6'ya kadar geriler" dedi.

İthal edene % 8, yerli üretim yapana %18 KDV

Barut, Türkiye'de yerli ilaç üreticilerine destek değil aksine zorlu bir ortam yaratıldığı görüşünde. Barut, "İthalata yüzde 8 KDV varken, üreticiye ithalatta KDV oranı yüzde 18 olarak uygulanıyor. Sanayiyi öldürürseniz yerli şirketler de çözümü yabancı şirketlere satışta görür. Bundan birkaç yıl önce 5 yerli firma ilaçta ara malı üretiyordu. Bugün hiç yerli üretici yok" bilgisini verdi.

Euro kuru 1.95'e sabitlendi yeni indirim konuşuluyor

Abdi İbrahim dünyanın en büyük 20'nci jenerik ilaç şirketi. Dünyanın en büyük üçüncü ilaç üreticisine kendi geliştirdiği ilacı satıyor. "Bu çok acı bir durum aslında, neden kendi geliştirdiğimiz ilacı kendi markamızla pazarlamayalım" diyen Nezih Barut Türkiye'de ilaç sektörü stratejik sektör olarak belirlenirse kısa sürede ilk 10'a girebileceklerini düşünüyor. Abdi İbrahim'in cirosu 834 milyon dolara, ihracatı 30 milyon dolara, üretim kapasitesi ise 350 milyon kutuya ulaşmış. 3 bin 500 kişiye istihdam sağlıyor. Pazar payı ise yüzde 7.8.

Nezih Barut yüzde 100 Türk sermayeli bir ilaç üreticisinin ulaştığı bu noktayı anlatırken biraz tedirgin. "Ne zaman büyüdüğümüzü söylesek,  ilaca bir indirim geliyor" diyor. Euronun 2.50'leri geçtiği bir ortamda sektör için kur hala 1.95'e sabitlenmiş durumda. Bunun üzerine bir de yeni bir indirim için hazırlanan kararnamenin imzada olduğunu anlatıyor Nezih Barut ve şöyle devam ediyor:

"Türkiye'de bugün ilaç, krizdeki Yunanistan'dan bile çok daha ucuza satılıyor. 10 euro olan bir referans ilaç, Türkiye'de eşdeğeri varsa 5.25 euroya satılıyor. Kur farkı ile bu rakam 4.2 euroya geliyor. Şimdi yeni bir indirim daha gündemde. Bu olursa, 3.2 euroya çekilecek fiyat. Meçhule doğru sessizce gidiyoruz. Halkı ilacı bulamayacak hale getiriyoruz. Burada sosyal güvenlik açığı sadece ilaç şirketleri üzerinden karşılanmamalı. Akılcı ilaç kullanımı, aile hekimlerinin ilaç yazımının kontrolü, tezgah üstü denilen ilaçların vatandaşlanca finanse edilmesi gibi önlemler uygulanmalı. Bütün yük sanayinin üzerinde olursa, yeni yatırım yapıp büyüme imkanımız olmaz ve bugün global rekabette  büyümemek, yok olmak demektir."

Türkiye nasıl üs olur?

Nezih Barut Türkiye'nin nasıl bir ilaç üretim üssü haline gelebileceğini şöyle anlattı:

1. Sürdürülebilir, istikrarlı bir iç pazar olmalı. Belirsizlik, üreticiyi çok zorluyor.

2. Devlet ilaç sektörü ile güç birliği yapmalı. Teşvik ve desteklerle üreticiyi desteklemeli.

3. Devletin ilaçta bir fiyat politikası yok, olmalı.

4. ABD ve AB ülkeleri ile karşılıklı ruhsat tanıma anlaşmaları yapılmalı. Bu sayede global rekabete girmenin önü açılmalı.

5. Ar-Ge desteklerine hız verilmeli. İki ilacı birleştırıp yeni bir ilaç yarattık. İki ilacın en düşük fiyatlısının fiyatı ile fiyatlandırıldı. O zaman sanayi nasıl yeni ürün geliştirecek?

Bölgesel bir güç olmak için harekete geçiyor

Abdi İbrahim CEO'su Candan Karabağlı, global bir oyuncu olmak istediklerini, bu hedefle 10 yılda 6-7 pazarda önemli yatırımlar yaparak 50 ila 100'er milyon dolarlık şirketler kurmayı hedeflediklerini açıkladı. Rusya, Cezayir, İran, Irak, Suudi Arabistan'ın odaklarında olduğunu belirten Karabağlı, "Bölgesel bir oyuncu olacağız. Başarılı olursak 10 yılda bugünkü büyüklüğümüzün 2.5 ila 3 katına çıkabiliriz. Bunları yapamazsak dünyanın en büyük 20 ilaç şirketi içinde kalmamız mümkün olmaz" dedi. Krizde zor duruma düşen dağıtım şirketleri ile ilgili olduklarını anlatan Karabağlı 14 Kasım'da, kendi Ar-Ge merkezlerinde geliştirdileri bir ilacı global olarak satışa sunacaklarını belirtti. Karabağlı, 1.800'ü aşkın ilaç firmasının katıldığı ilaç sektörünün en büyük fuarı CPhl'de bu yıl önemli görüşmeler yaptıklarını, gelecek yıl fuara daha büyük bir standla katılmayı ve fuarı Türkiye'ye getirebilmeyi hedeflediklerini de aktardı.

Akılcı ilaç kullanımı

Karabağlı "akılcı ilaç kullanımı" konusunda önemli bir sosyal sorumluluk projesi üzerinde çalıştıklarını anlatarak, "Satış kaygısı ile hareket etmiyoruz. Bizim hedefimiz ilacın doğru yerde, doğru zamanda ve doğru şekilde kullanılmasına katkıda bulunmak" diye konuştu.

Sinir sistemi ilaçlarının satışı hızla artıyor

+ Türkiye'de eskiden en çok antibiyotik satılırken bugün kardioloji ilaçları en çok satan ilaç.

+ Merkezi sinir sistemi ile ilgili ilaçların satışında hızlı artış var.

+ Nezih Barut'a göre ilaç kutusundaki ilaç sayısını indirmek önemli bir tasarruf getirmeyecek, çünkü küçük paket maliyet nedeniyle daha artacak.

+ Türk ilaç sektörü şekeri bile ithal ediyor. Nezih Barut bunun nedeninin iç pazarda yeterli saflıkta şeker bulunamaması olduğunu söyledi.

FRANKFURT'U İŞGAL EDENLERİN ARASINDA TÜRKLER DE VAR

Tüm dünyada yaşanan 'işgal et' gösterilerinden biri de Avrupa'nın finans merkezlerinden Frankfurt'ta bulunan Avrupa Merkez Bankası önünde gerçekleştiriliyor. Çadırda yaşayan protestocular dikkatleri krizden etkilenen fakir halka çekmeye çalışıyor. Göstericilerden biri de Kars'ta doğan, Almanya'da yaşayan Gönül Hanım. Soyadını ve  işini  söylemiyor ama sisteme karşı öfkesini haykırıyor...