Türkiye-Ermenistan protokolleri çöküyor mu?

WASHINGTON - ABD'de yayımlanan Boston Globe gazetesinde çıkan yazıda, Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanan protokollerin 'çöküşün eşiğinde' olduğu savunuldu.

Gazetede David Phillips imzasıyla çıkan yazıda, "Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesini öngören protokoller, geçen nisan ayında açıklandığında tarihi bir ilerleme olarak duyurulmuştu. Ancak anlaşma, iki ülkenin parlamentoları tarafından onaylanmadıkça 'çöküşün eşiğinde.' Böyle bir gelişme, iki ülke arasındaki gerginlikleri artırabilir, ayrıca Yukarı Karabağ meselesinin çözümüne dair gayretleri geriye götürebilir" ifadesi kullanıldı.

'Türkiye ve Ermenistan-Çöküşün Eşiğinde' başlıklı yazıda, Ermenistan Anayasa Mahkemesi'nin protokollerle ilgili gerekçeli kararına, protokollerin temel amaçlarını zayıflatan ön koşullar ve sınırlamalar içerdiği gerekçesiyle Türkiye'nin tepkisi hatırlatıldı.

Yazıda, "Anlaşmanın tarihi konularda diyalog için komisyon kurulmasını öngören alt ekine atıfta bulunarak ve bu komisyonun 'Ermeni soykırımının' gerçekten olup olmadığını ele alması gerektiğinde ısrar ederek, aslında ön koşul koymaya çalışan taraf Türkiye" iddiasında bulunuldu.

"Fırsat anı kaçırılmamalı. Top şimdi Türk mahkemesinin elinde" denilen yazıda, "Türk-Ermeni sınırının açılmasıyla, ABD'nin 'soykırımı' tanıması arasında bağlantı olmaması gerektiği, ancak pratikte olduğu" da ileri sürüldü. Yazıda, "Eğer ABD Kongresi Ermeni tasarısını kabul ederse, Türkiye protokolleri terk etmede kendini haklı hissedebilir. Hatta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bazı kısa vadeli politik kazançlar elde edebilir. Haklı öfke, Türk seçmenlerdeki milliyetçi damarlara hitap edebilir" ifadesi kullanıldı.

"Türkiye ve Ermenistan'ın, uzlaşma yolunda daha önceden görülmemiş bir fırsatı kaçırmak üzere olduğu ve böyle bir durumun her iki ülkeye de darbe vuracağı" öne sürülen yazıda, şunlar kaydedildi:

"Protokollerin onaylanması Türkiye açısından 'komşularıyla sıfır sorun' politikasının teyidi anlamına gelecek ve AB adaylığını güçlendirecek. Sınırın açılması, Ermenistan'ın izolasyonunu sona erdirecek ve sınırın her iki tarafı için de kazanç olacak. ABD Başkanı Barack Obama yönetimi, ABD'nin çıkarlarına da zarar verebilecek bir diplomatik fiyaskoyu önlemek için elinden geleni yapmalıdır. Sürecin başarısız olması sadece ABD'nin prestijini lekelemekle kalmayabilir, ABD'nin Irak'ta istikrarın sağlanması, NATO'nun Afganistan'da desteklenmesi ve İran'ın nükleer programının önlenmesine yönelik diplomatik çabalarda Türkiye'nin desteğine ihtiyaç duyduğu bir zamanda Türk-Amerikan ilişkilerine de zarar verebilir"