Türkiye çipli kimlik kartlarına hazırlanıyor
Nüfus cüzdanlarının yerini alacak "çipli kimlik kartları" için yasal düzenleme yapılırken, sistemin teknik altyapısına yönelik kapsamlı bir çalışma da yürütülüyor.
Kolay taşınabilir, taklit, tahrif ve sahteciliğe imkan vermeyen, biyometrik unsurlar da içeren kimlik kartlarına geçişe ilişkin Askerlik Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yeni bir aşamaya geçildi. Buna göre, Nüfus Hizmetleri Kanunu'nda yer alan "nüfus cüzdanı" ibareleri "kimlik kartı" şeklinde değiştirilerek çipli kimliklere geçişin önü açıldı.
Mevzuat çalışmalarının yanında uygulamanın teknik altyapısının oluşturulması amacıyla yoğun bir çalışma yürütülüyor. Sistemin teknolojik altyapısının oluşturulmasına yerli üreticiler ve onların kabiliyetleri de önemli katkılarda bulunuyor.
Ar-Ge faaliyetlerini ODTÜ Teknokent bölgesinde yürüten UDEA Elektronik, bu çabaların bir parçası olarak tasarım ödüllü Milli Kart Okuyucu (Milko) geliştirdi.
Kamunun elektronik imza ihtiyacını karşılamak için üretilen Milko, aynı zamanda çipli kimlik kartlarını kolayca okuyarak ihtiyaç duyulan bilgilerin dijital ortama aktarılmasını sağlayacak. Tasarımıyla da dikkati çeken Milko, bu alanda İtalya'da düzenlenen yarışmadan birincilikle döndü.
Kamunun elektronik imza ihtiyacı için daha önce ithal ürünler kullanılırken TÜBİTAK'ın yerli, çipli kimlik kartlarını okuyabilen, akıllı cihazlarla da çalışabilen ürün arayışları Milko ve benzeri ürünlerin geliştirilmesinin önünü açtı. Böylece daha önce tamamen ithal edilen elektronik imza ürünlerinin yerini yerli çözümler almaya başladı. Sonuçta elektronik imzanın kullanımında ithal ürünlerin yerini alacak, aynı zamanda yeni çıkacak kimlik kartlarını okuyabilecek bir cihaz ortaya çıktı.
Çipli kimlik kartlarına geçiş için öngörülen sürelerin yaklaşması ürün temini çalışmalarını hızlandırdı. Bu kapsamda, UDEA, 150 bin Milko siparişi aldı. Bunlardan 40 bini teslim edilirken, yoğun bir çalışmayla kısa süre içerisinde teslimatların tamamlanması hedefleniyor. Ürünün, elektronik imza kullanıcıları tarafından çipli kimlik kartlarıyla gelecek ay Kırıkkale'de kullanılmaya başlanması planlanıyor. Ortaya çıkacak talep ve ihtiyaçlara göre üretime yönelik yeni değerlendirmeler yapılabilecek.
UDEA Üretim ve Planlama Müdürü Ferhan Mızrak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Milko'nun akıllı kart okuyucu olarak üretildiğini söyledi.
Ürünün isminin Milli Kart Okuyucu'dan esinlenilerek Milko olarak belirlendiğini anlatan Mızrak, ürünün halihazırda yüzde 100 yerli tek akıllı kart okuyucu olduğunu ifade etti.
Milko'nun şimdilik sadece e-imza kullananlar için hizmet verdiğini anlatan Mızrak, çipli kimlik kartlarına geçişle Milko'nun kart okuyucu olarak da işlev kazanacağını anlattı. Mızrak, "Milko'yu muadillerinden ayıran en önemli özelliklerden biri, hem SIM boyutundaki hem de kimlik boyutundaki kartları okuyabilecek olması" dedi.
İş ve işlemler kolaylaşacak
Yeni kimlik kartları dağıtıldığında sahada bunlarla ilgili elektronik işlem yapacak Kart Erişim Cihazı'na (KEC) yönelik çalışmalar da teknik altyapının hazırlanmasında önemli bir yer tutuyor.
KEC, yeni nesil elektronik kimlik kartları için TÜBİTAK BİLGEM tarafından geliştirilmiş özel bir kart okuyucu. KEC elektronik ortamda hizmet veren uygulamalar için kimlik kartının yetkili kurum tarafından verildiğini ve kartın gerçekten vatandaşa ait olduğunu elektronik imza altyapısını kullanarak doğrulayacak. Kanıt olarak da KamuSM tarafından temin edilen ve içinde bulunan Güvenli Erişim Modülü (GEM) ile elektronik olarak imzalanmış bir belge üretecek. Cihaz, içinde bulunan GEM sayesinde, kimlik kartı ile güvenli haberleşerek, kart sahibinin kişisel mesajı ve biyometrik verisi gibi standart kart okuyucular ile ulaşılamayan veri alanlarını okuyabilecek.
KEC'i üretecek firmalar, TÜBİTAK'ta cihazların taşıması gereken özellikler ve standartlara ilişkin eğitimler alıyor. Eğitimlerin tamamlanmasının ardından yıl sonuna kadar bu cihazların da yetiştirilmesi planlanıyor. Bir POS cihazı gibi hizmet verecek bu cihazlarda hizmet alan ve veren tarafından kullanılabilecek iki kart girişi olacak. Tapuya gidildiğinde satışı yapanla satın alan, hastanede doktorla hasta bu okuyucu üzerinden işlem yapabilecek. Hizmetin niteliğine göre bazı yerlerde sadece hizmet alanın kartıyla işlem yapılması yeterli olacak.
Sistemin işleyişindeki bir diğer önemli unsur ise içerik sağlayacak kurum ve kuruluşların çalışmaları olacak. Bu anlamda bakanlıklar, kamu kuruluşları, bankaların veri ve hizmetlerini sisteme entegre etmesi gerekiyor. Sistemin işlemeye başlamasıyla birçok iş ve işlem kolaylaşacak, çok sayıda işlem de ilgili kurumlara gidilmeden yapılabilecek.
İş bölümü çerçevesinde kamu çipli kimlik kartlarını dağıtacak, firmalar okuyucuyu cihazları üretecek, kurumlar da gerçekleştirilecek işlemler için gerekli hazırlıkları yürütecek.