Türkiye, benzinde vergi rekortmeni

ANKARA - Maliye Bakanlığınca hazırlanan "Ekonomik Veriler" kitapçığındaki verilere göre, 28 Avrupa ülkesi içinde benzin ve motorin fiyatının en yüksek seviyede seyrettiği Türkiye, benzinde vergi rekortmeni, motorinde ise ikinci sırada bulunuyor.

"Ekonomik Veriler-Kasım 2010" kitapçığından derlenilen verilere göre, 97 oktan l litre benzinin fiyatının 4 liraya ulaştığı Türkiye'de, akaryakıt ürünlerinden yüksek oran ve miktarlarda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) alınıyor.

22 Kasım 2010 tarihinde geçerli olan fiyat ve döviz kurları baz alınarak yapılan hesaplamalara göre, Türkiye, 28 Avrupa ülkesi içinde benzin ve motorini en pahalı satan ülke durumunda bulunuyor.

Söz konusu tarihte Türkiye'deki benzin fiyatı 1,9 euro düzeyinde bulunurken, 1 litre benzinden alınan ÖTV ve KDV ise 1,2 euroya ulaşıyor. ÖTV ve KDV, satış fiyatının da yüzde 66,8'ini oluşturuyor.

Benzin fiyatında ve vergi yükünde Türkiye'nin hemen ardında Yunanistan yer alıyor. Bu ülkede benzin fiyatı 1,5 euro, benzinden alınan vergilerin toplamı 1 euro, vergilerin satış fiyatı içindeki payı da yüzde 63,9 şeklinde hesaplanıyor.

1 litre benzindeki vergi yükü sıralamasında Türkiye ve Yunanistan'ı İngiltere, Hollanda, İsveç, Almanya, Belçika, Finlandiya ve Fransa takip ediyor. Bu ülkelerde benzin fiyatındaki vergi yükü, yüzde 61,1 ile yüzde 63,9 arasında değişiyor.

Benzin fiyatının 1 euro dolaylarına düştüğü Romanya'da benzindeki vergilerin satış fiyatına oranı yüzde 51,4, Bulgaristan'da yüzde 50,5, Letonya'da ise yüzde 50,3 seviyesinde kalıyor.

Motorinde ikinci sıradayız

Avrupa'da motorin fiyatında da zirvede bulunan Türkiye, fiyat içindeki vergi payı bakımından ise İngiltere'nin ardında yer alıyor.

İngiltere'de 1,4 euro olan 1 litre motorinden 0,9 euro ÖTV ve KDV alınıyor ve vergiler, satış fiyatının yüzde 62,4'ünü meydana getiriyor.

Türkiye'de ise 1,5 euroya satılan 1 litre motorin için vatandaşın cebinden vergi olarak 0,9 euro çıkıyor ve satış fiyatının yüzde 56,5'i vergi geliri olarak Hazineye aktarılıyor.

Diğer Avrupa ülkelerinde ise motorinin satış fiyatı 1 euro ile 1,3 euro arasında değişiyor. Fiyatın içindeki vergi payı da, yüzde 43,4 ile yüzde 55,7 arasında seyrediyor.

Almanya'da 0,7 euro vergisi bulunan 1 litre motorin 1,2 euroya satılıyor, satış fiyatının yüzde 54'ü vergiye gidiyor. Yunanistan'da, 1,3 euroya satılan motorinde 0,7 euro vergi yükü bulunuyor ve verginin satış fiyatı içindeki payı yüzde 51 olarak belirleniyor. Bulgaristan'da 1 euroya satılan motorindeki vergi yükü 0,5 euro, verginin fiyat içindeki payı yüzde 46,6, İspanya'da 1,1 euroya satılan motorindeki vergi yükü 0,5 euro, verginin fiyat içindeki oranı yüzde 45,7, Lüksemburg'da ise 1 euroya satılan motorindeki vergi yükü 0,4 euro, satış fiyatındaki vergi yükü de yüzde 43,4 olarak ölçülüyor.

2009'da 26.3 milyar lira ÖTV alındı

Bu arada Kitapçıkta 1 Ocak 2009'dan 9 Ekim 2010 tarihine kadar geçen süreçte, ÖTV yükündeki değişim ve akaryakıt fiyatlarındaki gelişim ile 2009 yılı akaryakıt tüketimi ve ÖTV gelirlerine de yer verildi.

95 oktan 1 litre kurşunsuz benzindeki ÖTV yükü, sözkonusu dönemde 1,4915'ten 1,8915'e yükselirken, perakende fiyatta da yüzde 34,9'luk artış oldu. Normal motorinde de ÖTV yükü 1,0045'ten 1,3045'e çıktı, satış fiyatında da yüzde 30'luk bir değişim yaşandı.

Belirtilen dönemde gazyağı satış fiyatında yüzde 17,1, fuel oil 5'in fiyatında yüzde 58,4, kalorifer yakıtında yüzde 29,6, LPG (tüplü) satış fiyatında yüzde 28,6, otogaz fiyatında yüzde 25,2 artış meydana geldi.

Bu dönemde 2 milyar 981 milyon 131 bin litre 95 oktan kurşunsuz benzin, 15 milyon 9 bin litre 98 oktan benzin, 11 milyar 800 milyon 654 bin litre kırsal motorin, 3 milyar 936 milyon 532 bin litre normal motorin, 355 milyon 935 bin kilogram kalorifer yakıtı, 1 milyar 253 milyon 270 bin kilogram fuel oil 5, 1 milyar 232 milyon 517 bin kilogram tüplü LPG, 2 milyar 299 milyon 69 bin litre otogaz ve 35 milyar 23 milyon 817 bin metreküp doğalgaz satıldı.

Devletin geçen yılki ÖTV geliri de 26 milyar 332 milyon 152 bin 878 lira olarak gerçekleşti.