Turizm sanayiyi solladı!

İSTANBUL - Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Ahmet Barut Türkiye'de turizmin istihdam yaratmada sanayii geçtiğini, sadece sanayii geçmekle kalmayıp, turizmde rakibi sayılan ülkelerle kıyaslandığında, bu konuda İspanya ile birlikte en yüksek performansı gösteren ülke olduğunu söyledi.

TÜROFED'in Akbank işbirliği ile hazırladığı Turizm Raporu 2010 yılı 3. çeyrek sonuçları dün düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Toplantıda konuşan TÜROFED Başkanı Ahmet Barut, raporda özellikle turizmin istihdama katkısının mercek altına alındığını belirtti. İstanbul Sanayi Odası‘nın (İSO) en büyük 500 şirket ve bu şirketlerde çalışan

sayısını konaklama sektörü ile mukayese etmenin kendilerine çarpıcı sonuçlar verdiğini kaydeden Barut, şöyle devam etti:

"Örneğin 2001 yılında 500 büyük sanayi kuruluşunda çalışan sayısı 526 bin 314 iken bu sayının 2009'da 516 bin 305'e düştüğü görülüyor. Oysa aynı dönemde sadece konaklama sektöründe çalışanların sayısı bile 243 binden 342 bine yükselmiş. Bilindiği gibi Türkiye'de yaz aylarında işsizlik oranı düşmektedir. Bu düşüşe en büyük katkıyı turizm sektörü sağlıyor. Yani artık Türkiye'de istihdam yaratmada turizm sanayii geçti diyebiliriz."

En az yatırımla istihdam yaratıyor

Barut, turizmin ayrıca en az yatırımla en hızlı istihdam yaratan sektörlerden biri olduğuna da dikkat çekerek, "Bir kişiye iş alan açabilmek için ortalama 189 bin TL yatırım gerekiyor. Bu rakam turizm yatırımlarında 148 bin TL. Sağlıkta 180, çimentoda 257, kimyada 308 bin TL'dir" diye konuştu. Rapordaki çarpıcı noktalardan birinin de teşvikli projelerin bölgesel dağılımı olduğuna işaret eden Barut sözlerini şu şekilde sürdürdü:

"Otel yatırımları daha önce Antalya başta olmak üzere İstanbul, Muğla, İzmir ve Aydın gibi illerde yoğunlaşırken son dönemde bu eğilim hem yatırım hem de işletme olarak iç bölgelere ve Anadolu geneline yayıldı. Bu yılın ilk 7 ayılık döneminde Hazine Müsteşarlığı, turizme komple yeni yatırım öngören 126 projeyi teşvike bağladı. Bu projelerin sadece yüzde 30'u turizmde gelişmiş bölgelerde iken geri kalanı ikişer, üçer projeyle Edirne'den Van'a, Isparta'ya, Erzurum'a, Hatay'a kadar dağılıyor."

Bu projelerin tamamlanınca 24 bin yeni yatak yaratacağını dile getiren Ahmet Barut, "Bu da 8 bin 751 istihdam yaratacak" dedi.

İstihdam artışında rakiplerini geçti

Rapora göre turizm sektörünün istihdam yaratmada oynadığı rol son yıllarda bütün ülkelerde öne çıkmaya başladı. Aralarında Türkiye'nin rakiplerinin de olduğu ülkelerde otel, bar, cafe ve restoranlarda çalışanların sayısındaki artış dikkat çekiyor. Bu alanda çalışan sayısının en hızlı arttığı iki ülke Türkiye ve İspanya. Türkiye'de 2000 yılında bu alanda çalışanların sayısı 776 bin kişi iken bu sayı 2008'de 1 milyon 58 bin kişiye yükseldi. Buna göre sekiz yılda Türkiye'de turizmde çalışanların sayısı yüzde 36 artı.

Aynı dönemde İspanya'da otel, bar, cafe ve restoranlarda çalışanların sayısı 1 milyon 3 bin kişiden 1 milyon 452 bin kişiye yükseldi. Buna göre 2000-2008 yılları arasında İspanya'da turizm sektöründe çalışanların sayısı yüzde 44 arttı. Rapora göre turizmde en çok çalışan kişi sayısı yurtdışına en çok turist gönderen Almanya'da bulunuyor. Almanya'da otel, bar, cafe ve restoranlarda 1 milyon 459 bin kişi çalışıyor.

Antalya'nın lokomotif rolü sürüyor

Raporda ziyaretçi sayılarına ilişkin bilgiler de yer alıyor. Buna göre yılın 7 aylık döneminde Türkiye'ye gelen ziyaretçilerin turistik bölgelere göre en yüksek artış Antalya'da oldu. Yılın 7 aylık döneminde Antalya'ya gelen ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.5 arttı. Buna bağlı olarak gelen yabancı ziyaretçilerin turistik bölgelere göre dağılımında Antalya'nın toplam içindeki payı da yüzde 43'ten yüzde 46'ya yükseldi. Bu verilere göre Antalya; yatırım ve işletmecilik alanında olduğu gibi gelen ziyaretçi sayısının dağılımında da Türkiye'nin turizmde lokomotifi olmaya devam ediyor. Antalya'yı İstanbul, Muğla, İzmir ve Kuşadası izliyor.

Aşçı maaşı genel müdürle yarışıyor

Rapora göre yılda ortalama 20 bin yatak kapasitesini içeren yeni konaklama tesislerinin hizmete girmesi yatırım işletme ve diğer alanların yanı sıra ücretleri de etkiliyor. Özellikle nitelik gerektiren alanlarda çalışan kalifiye elemanlara ödenen ücretler başka sektörlere göre ortalamanın üzerinde bir seyir izliyor.

5 yıldızlı otellerde, aralarında aşçı gibi özel yetenek gerektiren nitelikli-kalifiye personel, ücret bakımından genel müdürden sonra en yüksek ücreti alanlardan oluşuyor. Antalya'da kıyı bölgelerinde faaliyet gösteren 5 yıldızlı otellerde çalışan bir aşçıbaşının ücreti yer yer genel müdür yardımcısının bile önünde olabiliyor. Antalya'da kıyı bölgesindeki 5 yıldızlı otellerde aşçıbaşı olarak çalışanların ortalama ücretleri 5 ila 7 bin lira arasında değişirken, aynı tesislerde genel müdür yardımcılarının ortalama ücretleri 5-6 bin lira düzeyinde.

5 yıldızlı sayısı azalıyor

Barut, "Ticaretin artmasının da bunda etkisi var" diye konuştu. Yatırımların kıyılardan Anadolu'nun iç kesimlerine, sınırlara yönelmesinin yanında, son yıllarda artan bir diğer eğilimin de; büyük ölçekli tesislerden daha küçük ölçekli tesislere yönelme olduğuna dikkat çeken Barut, "Uzun yıllar 5 yıldızlı ve çeşitli kompleksleri içeren büyük yatırımların hakimiyetinde geçen hızlı yatırım süreci son 4-5 yılda yerini orta ve küçük ölçekli yatırımlara bırakıyor.

2003-2010 dönemine bakıldığında 5 yıldızlı tesis projelerinde ciddi bir yavaşlama gözlenirken, 3 ve 4 yıldızlı tesislerde önemli bir artış söz konusu. Öte yandan özel belgeli tesislerle butik tarzı işletmelere yönelik projelerde de artış gözleniyor. Diğer yandan 1 yıldız ve otel, motel yatırımlarında ise çok ciddi bir hareket olmadığı görülüyor. Ancak son 2 yıl içinde otel-motel kategorisinde de bir canlanma var" bilgilerini verdi.

İstanbul'a gelen azaldı

Ahmet Barut toplantının ardından gazetecilerin sorularını da yanıtladı. Raporda yer alan bilgilere göre İstanbul'a gelen ziyaretçi sayısının azaldığına işaret ederek bunun sebebini soran bir gazeteciye Barut'un yanıtı, "Kişi sayısının düşmesinde transit yolcuların azalmasının etkisi var. Konaklamalarda bir azalma yok.

Baktığınız zaman otellerin doluluğu geçen yılın üzerinde" şeklinde oldu. Barut, konuşmasını turizmde meslek yasasının bir an önce çıkartılması için toplantıya katılan Kültür ve Turizm Bakanı Bakan Günay'dan destek isteyerek bitirdi.

Günay: Meslek yasaları yolda

Toplantıda bir konuşma yapan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, turizm sektörüne konaklama alanında, KDV indirimi, KOBİ desteği ve daha birçok farklı destek getirdiklerini belirterek meslek yasası ile ilgili çalışmaların da son aşamaya geldiğini söyledi. Günay, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Sektörde dernekten çıkıp işin taşıdığı özelliğe uygun kurumsallaşmaya ihtiyaç vardı. Yasa ile belirlenmiş bir statü yoktu.

Turizm işletmeleri ve yatırımcılarını bir meslek birliği altında toplamaya çalışıyoruz. Turizm Yatırımcıları ve İşletmecileri Birliği'ni kurmak için kanun tasarısını hazırladık. Bakanlar Kurulu'na bu hafta sonuna kadar veya en geç önümüzdeki hafta sunacağız. Bakanlar Kurulu'ndan geçtikten sonra da TBMM gündemine gelecektir. Bunun yanında ‘Rehberler Birliği Yasası‘nı da Meclis gündemine sunacağız."

Soruları da yanıtlayan Ertuğrul Günay, Türkiye'nin turizmde 2011 hedeflerine ilişkin bir soru üzerine "Kişi sayısında 30 milyonu aşacağımızı gelirin de 25 milyar dolar civarında olacağını tahmin ediyorum" dedi.