TÜPRAŞ geleneği bozmadı

İSTANBUL- İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) hazırladığı "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması"na göre 2009 yılında satış vergileri hariç net üretimden satışlara göre TÜPRAŞ, 2005 yılından bu yana olduğu gibi yine ilk sırada yer aldı.

Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması sonuçları, İSO'da düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı.

Üretimden satışlara göre, 15 milyar 495 milyon 595 bin 133 lira ile Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu olan TÜPRAŞ'ı 6 milyar 527 milyon 417 bin 392 lira ile Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ), 5 milyar 473 milyon 800 bin 40 lira ile de OYAK Renault izledi.

En fazla kar eden kuruluşlar

Araştırmaya göre, 2008 yılında 652,4 milyon lira zarar ederek kar ve zarar toplamında 500. sırada yer alan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ), 2009 sıralamasında 1 milyar 423 milyon 726 bin 131 lira ile en fazla kar eden sanayi kuruluşu oldu.

En fazla kar eden ilk üç kuruluştan ikincisi 776 milyon 931 bin 357 lira dönem karı ile TÜPRAŞ olurken, ücüncü sırayı da 673 milyon 939 bin 460 lira ile Philsa Philip Morris aldı.

En fazla ihracat yapan ilk 3 kuruluş ise 3 milyar 12 milyon 429 bin dolar ile Oyak Renault, 2 milyar 38 milyon 704 bin dolar ile Ford Otomotiv, 2 milyar 4 milyon 257 bin dolar ile Tofaş olarak sıralandı.

İlk 50 kuruluşun payları

İlk 500'de ilk 50 sanayi kuruluşunun üretimden satışlar içerisindeki payı 2008 yılında yüzde 52,6 olurken 2009 yılında bu oran yüzde 48,5'e geriledi.

Brüt katma değerde 2009 yılında ilk 50 kuruluşun payı yüzde 54,9 olarak belirlenirken, 2008 yılında yüzde 58,8 olan ilk 50 kuruluşun 500 içerisindeki kar ve zarar toplamının payı ise yüzde 41,2 oldu.

2008 yılında 56,5 seviyelerinde olan ilk 50 kuruluşun topram ihracat içindeki payı 2009 yılında 6,4 puanlık bir azalma ile yüzde 50,1'de kaldı.

İstihdamda ise 2009 yılında ilk 50 kuruluşun payı 2008'e göre artarak yüzde 32,3 seviyesinde gerçekleşti.

2009'da istihdamda 2008'e göre düşüş olmasına karşılık ilk 50 kuruluştaki istihdam azalışı diğer 450 kuruluşa göre daha küçük kaldı.

2009 yılında ilk 500'deki ilk 50 kuruluş, Türkiye GSYİH'nın yüzde 5,3'ünü yaratırken, Türkiye ihracatının yüzde 22,7'sini gerçekleştirdi.

İSO 500 kuruluşlarının ihracatı yüzde 31 azaldı

İSO 500 kuruluşlarının ihracatı 2009 yılında 2008'e göre yüzde 31,7 oranında azaldı. 2009 yılında İSO 500'de alt sektörler itibariyle ihracat değişim oranları incelendiğinde bir tek gıda, içki ve tütün sanayinde yüzde 1,1 oranında artış olduğu, diğer tüm alt sektörlerde değişen oranlarda azalışlar gerçekleştiği görüldüğü kaydedildi.

2009 yılı ilk İSO 500 toplam ihracatı içinde en yüksek paya sahip olan alt sektör yüzde 27,5 ile taşıt araçları sanayi olurken, bu sektörün 2009 yılındaki ihracat düşüş oranı yüzde 29,2 seviyesinde gerçekleşti.

İSO 500 kapsamında yer alan yabancı sermaye paylı kuruluş sayısının 2007 yılında 143, 2008'de 148'den 2009'da 153'e yükseldiği dile getirilen rapora göre, yabancı sermayeli kuruluşların İSO 500'de üretimden satışlar içindeki payı ise yüzde 33,4 oldu.

İSO 500'e göre Türkiye'nin en büyük ilk 10 sanayi kuruluşu:

1 TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. Kocaeli - 1 15.495.595.133

2 EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü Kamu 1 - 6.527.417.392

3 Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. İstanbul - 2 5.473.800.040

4 Arçelik A.Ş. İstanbul - 3 4.842.707.558

5 TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. İstanbul - 4 4.474.987.711

6 Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. İstanbul - 5 4.453.366.442

7 Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. Ankara - 6 3.575.843.160

8 Aygaz A.Ş. İstanbul - 7 3.188.024.540

9 Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul - 8 2.607.833.207

10 Habaş Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal Endüstrisi A.Ş. İstanbul - 9 2.519.829.781

"2009 sonuçları sanayicimizin gayretinin ifadesidir"

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" araştırmasının sonuçlarının hem sanayinin gayretinin ifadesi hem de bu gayretin mutlak olarak ekonomi yönetimi ve diğer aktörleri tarafından desteklenmesi gereğinin işareti olduğunu bildirdi.

Tanıl Küçük, global krizin etkilerine ilişkin, genel anlamda finans kesiminde bir sarsılma beklerken krizin en çok reel sektörü, özellikle de sanayi sektörünü olumsuz etkilediğini, sanayi sektörünün 2005 yılından 2008 yılına kadar karlılık yaratamadığını, karlılığı artıracak reformların gerçekleştirilemediğini, bir anlamda zayıf halka olarak krize yakalandığını ve krizden olumsuz etkilenen sektör olduğunu ifade etti.

Araştırmanın birtakım gerçekleri ortaya koyduğunu vurgulayan Küçük, "Önümüzde yaklaşan genel seçim var. En azından şunu görüyoruz ki yaklaşan bir seçim ortamında yapısal reformların gerçekleşmesi zor bir ihtimal. Son dönemlerde İSO olarak, iç ve dış siyasetteki tüm gelişmelere rağmen gözlerin ve dikkatlerin ekonomide olması gereğinin altını hep çiziyoruz" diye konuştu.