Tohumculuk sektörü Ar-Ge teşviklerinde pozitif ayrımcılık istiyor

HÜSEYİN GÖKÇE

ANKARA - Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Başkanı Yıldıray Gencer, 2023 yılı için 500 milyon dolarlık ihracat ve 1 milyon tonluk üretim hedefi olan tohumculuk sektörüne Ar-Ge desteklerinde pozitif ayrımcılık yapılmasını istedi. 

Sektördeki gelişmelere için DÜNYA’ya değerlendirmede bulunan Gencer, geçen yılın ilk 9 ayında, bir önceki yılın tamamının yüzde 30 üzerinde ihracat yaparak 150 milyon dolara ulaştıklarını vurguladı. Her yıl 100 bin ton artan üretimin 2014 yılında olumsuz hava koşulları yüzünden sekteye uğradığını söyledi. “Bu duraklama olmasaydı 2023 için belirlediğimiz 1 milyon tonluk üretim hedefine 2 yıl içinde ulaşırdık” diyen Gencer, toplam sertifikalı tohum üretim miktarının şubat ayının ortalarında netleşeceğini kaydetti. 

İhracatı artırmak için Şili’den Çin’e kadar dolaştık

Ekonomi Bakanlığı’nın Ur-Ge destekleri kapsamında 2014 yılında Şili’den Çin’e kadar geniş bir yelpazede inceleme ve bağlantı yaptıklarını dile getiren Yıldıray Gencer, Çin ve Hindistan’da yerli şirketlerin kopyalama yaptığı için dünyanın büyük şirketlerinin üretim için Şili’ye tercih ettiğini kaydetti. Yaptıkları çalışmalarla 2013’ün tamamında 126 milyon dolar olan ihracatın, 2014 yılı Ocak-Eylül döneminde 157 milyon doların üzerine çıktığını ifade eden Gencer, yılın tamamında yüzde 30’luk artış beklediklerini vurguladı. 

İstanbul’da geçen hafta düzenlenen çalıştayda piyasa denetimi ve yetki devri konularının tartışıldığını belirten Gencer, tarla kontrolü, piyasa denetimi gibi yetkiler dahil devletin devredebileceği tüm yetkileri üzerlerine almaya hazır olduklarını bildirdi.

Ar-Ge desteklerinden yeterince yararlanamıyoruz

Tohumculuk sektörünün gelişiminin büyük ölçüde Ar-Ge faaliyetlerine ve finansmana bağlı olduğunu dile getiren TÜRKTOB Başkanı Yıldıray Gencer, buna karşın yürürlükteki Ar-Ge desteklerinden yeterince yararlanamadıklarını bildirdi. Ar-Ge desteklerinin sanayi sektörüne göre belirlendiğini, Ar-Ge merkezi kurabilmek için gerekli personel sayısının 50’den 30’a indirilmesinin sektör için yine de bir şey ifade etmediğini kaydeden Gencer, “Başka sanayi kolları için normal ama tohumculuk sektörüyle bağdaşmıyor. Bizde 30 tane personel çalıştırabilecek firma sayısı 2’yi geçmez. Bu da yabancı şirketlerdir. Yerli firmalar 30 kişi çalıştırabilecek olsa zaten belli bir noktaya gelmiş olurlar” dedi.

Ziraat Bankası’nın teminat şartları çok yüksek

Finansman ihtiyacını Ziraat Bankası aracılığıyla kullandırılan sıfır faizli kredilerden karşılamaya çalışan sektörün bundan yeterince faydalanamadığını belirten Gencer, özellikle teminatta sıkıntı yaşadıklarını kaydetti. Firmaların 10 birimlik teminatlarının banka tarafından 3-4 birim olarak kabul edildiğini dile getiren TÜRKTOB Başkanı Yıldıray Gencer, “Bu kredileri kullanabilirsek sektör ayağa kalkar” dedi. Gencer, Türkiye’de tohumculuk konusunda doğru bilinen çok sayıda yanlış bulunduğunu, GDO, hibrit, yerel çeşitler konularında hazırladıkları broşürlerle kamuoyunu bilgilendirmeye başladıklarını kaydetti.

Sektördeki firma sayısı 3 yılda 2 kat arttı

Gencer, Ar-Ge'nin genellikle köklü firmalar tarafından yapılabildiğini ancak tohumculuk sektöründe son üç yılda firma sayısının 300’den 600’e yükseldiğini belirterek, “Dolayısıyla firmalarının yarısının en eskisi 3 yaşında. Fotoğrafa iyi bakmak lazım. Sektörün gelişebilmesi için pozitif ayrımcılık yapılması lazım” diye konuştu. Mevcut Ar-Ge desteklerinin 3 yıllık dönemi kapsadığını ifade eden Gencer, tohumculuk sektöründe bir çeşit araştırmasının en az 10 yılı bulduğunu, bu haliyle de desteğin yetersiz kaldığını söyledi. Gencer, yeterli Ar-Ge çalışması yapamayan firmaların da dünya devleriyle rekabet etmekte güçlük çektiklerini söyledi. Bazı ülkelere yürürlükteki mevzuatlar gereği doğrudan ihracat yapamadıklarını belirten Gencer, Tarım Bakanlığı ile çalışma yaparak bunun çözümü için uğraştıkları bilgisini verdi.