TOFAŞ, Doblo'nun elektriklisini yaptı

BURSA/İSTANBUL - TOFAŞ, Fiat'ın ticari versiyondaki ilk elektrikli aracı Doblo EV'i geliştirdi. İlk prototipi Bursa'daki fabrikasında ortaya koyan TOFAŞ, talep olması halinde 2011 ortalarında aracı seri üretime alarak Avrupa pazarına ihraç etmeyi hedefliyor.

TOFAŞ Üst Yöneticisi (CEO) Ali Pandır, TOFAŞ'ın geliştirdiği elektrikli Doblo'ya ilişkin gazetecilere bilgi verdi. Otomotiv sektöründeki bütün üreticilerin hibrid veya elektrikli çevreci bir araç projeleri olduğunu anımsatan Pandır, Fiat'ın da yıllardan beri bu tür projeleri bulunduğunu söyledi.

TOFAŞ'ın özellikle hafif ticari araçta Fiat'ın Ar-Ge ve üretim üssü olduğunu hatırlatan Pandır, Fiat'ın elektrikli modele ilişkin araç geliştirmesini TOFAŞ'a havele ettiğini bildirdi. Pandır, Avrupa'da özellikle posta idarelerinin, tarihi şehirlerin çevreci hafif ticari araçlar konusunda yılda 500 tane talebi bulunduğunu belirterek, TOFAŞ'ın bu talebi değerlendirmek istediğini söyledi. Pandır, "Bu görev bize verilince zaten Ar-Ge departmanımız böyle bir projeye başlamak istiyordu ve bu aracı geliştirdi" dedi.

Bugün diğer otomotiv firmalarının iddia ettikleri gibi elektrikli araçların çok hızlı gelişeceğine inanmadıklarının altını çizen Pandır, şunları söyledi:

"Bizim hedeflediğimiz, Avrupa'da yılda 500 tane talebin belki 1000-1500'lere çıkması. Bu sayede de bizim bunu küçük bir seri üretim şeklinde fabrikada yapmamız. Zaman içinde bunu dönüşüm yoluyla değil de seri üretim olarak fabrikada yaptığımızda maliyet de ortadan kalkacağı için biraz daha ucuzlayacak. Biz önümüzdeki 1-2 yıl içinde talebin 1500-2000'lere doğru çıkabileceğini ancak 10 bin 20 bin'lik talebin hala gelemeyeceğini düşünüyoruz."

Elektrikli Doblo geliştirilmesinin Fiat'ın ısrarından ziyade TOFAŞ'ın proaktif davranmasıyla mümkün olduğunu anlatan Pandır, Türkiye'deki Ar-Ge teşviğinin de bunda etkili olduğunu söyledi.

Ali Pandır, 1,5 yıl önce Fiat ile Doblo ve Fiorino'nun elektrikli versiyonlarının geliştirilmesi konusunda bir anlaşma yaptıklarını bildiren Pandır, TÜBİTAK'a başvurup teşvik de aldıklarını anlattı.

Pandır, aynı zamanda Fiorino'nun da elektriklisini geliştirmek için çalıştıklarını söyledi.

Elektrikli Fiat Doblo için yatırımın devam ettiğini belirten Pandır, aracın prototip maliyetinin 20 milyon Euro olduğunu, iki prototip yaptıklarını, bir tanesinin şu an İtalya'da olduğunu kaydetti.

Seri üretim, maliyeti düşürecek

Seri üretime geçilmesi halinde maliyetlerin ucuzlayacağını anlatan Pandır, yerlileştirme konusunda da yeni projeler başlatacaklarını bildirdi.

Bunlardan birinin Arçelik ile elektrik motorunun geliştirilmesi konusunda ortak bir çalışma olacağını belirten Pandır, Arçelik'in elektrik motorları alanında know-how'ı bulunduğunu söyledi.

Elektronik kontrol ünitesi için de bir proje başlatacaklarını bildiren Pandır, bunun biraz daha yapılabilir olduğunu, en zor konunun ise akü olduğunu anlattı.

Pandır, "Akü konusunda bir ortak bulup teknolojik akü geliştirilmesinin Türkiye'ye gelmesi lazım. Belki bunu rekabet öncesi işbirliği olarak tüm üreticilerin birleşip yapması lazım" diye konuştu.

Türkiye'de elektrikli araçlara ilişkin akü veya motor geliştirilmemesi halinde Türkiye'nin şu anda eriştiği yüzde 70'ler civarındaki katma değerin yüzde 15'lere ineceğinin altını çizen Pandır, burada muazzam katma değer kaybı olabileceğine dikkati çekti.

Elektrikli araçlarda bütün üreticilerin aynı yerde olduklarını ifade eden Pandır, temel sorunların menzil ve fiyat olduğunu hatırlattı. Pandır, "Bu iki sorun aşılmadığı sürece ne yapılırsa yapılsın, bu araçların gelişmesi çok mümkün değil" dedi.

Çok yüksek devlet sübvansiyonlarının da bir sınırı olduğunu ifade eden Pandır, Türkiye gibi büyük coğrafyalarda en az bin tane istasyona ihtiyaç duyulacağını, böyle bir yatırımın finansmanını sağlamanın da kolay olmadığını anlattı.

Pandır, aracın menzilinin 150 kilometreden 300-400 kilometre civarına çıkması için en az 5 yıllık geliştirme zamanına ihtiyaç olduğunun tahmin edildiğini söyledi.

Satış hedefi konusunda ise Pandır, bu tür araçların Türkiye'de kamu alımlarıyla desteklenmesinin önemine işaret etti.

Ali Pandır, bir soru üzerine, doğalgazlı Doblo ve Fiorino ürettiklerini ve ihraç ettiklerini, ancak Türkiye'de yakıt üzerindeki ÖTV'den dolayı bu araçları doğalgazlı olarak satamadıklarını söyledi. Yakıt ÖTV'sinin teşvik edilmesi gerektiğinin altını çizen Pandır, belediyelerin de bu araçları tercih ederek hem tasarruf edebileceklerini hem de çevreye katkıda bulunabileceklerini anlattı.

TOFAŞ'ın jokeri 'elektrikli Doblo'

Pandır, elektrikli Doblo'yu geliştirmelerinin bir başka nedenini de şöyle açıkladı:

"Bizim, Fiat Doblo'yu ABD'ye ihraç etme planımız var. Fakat bunu bir miktar durdurduk çünkü pazar gelişimi istediğimiz gibi olmadı. ABD'deki pazar tekrar o fizibl hale gelirse, oradaki gereksinimler mutlaka belli oranda aracın elektrikli olmasını gerektiriyor. Dolayısıyla elektrikli Fiat Doblo ileriye dönük bizim elimizde joker duruyor."

TOFAŞ Ar-Ge Direktörü Kemal Yazıcı da aracın en büyük farkının Türkiye'de geliştirilmiş olması ve ticari araç versiyonda 150 kilometre menzil sunması olduğunu söyledi.

Hedeflerinin 2011 yılının ikinci yarısına kadar aracı hazırlamak olduğunu belirten Yazıcı, seri üretimin ise pazara bağlı olacağının altını çizdi. Kaya, 'Pazar olduğu sürece biz kendimizi araç geliştirme anlamında hazır etmeye çalışıyoruz" dedi.

Seri üretimi halinde elektrikli versiyonun maliyet farkına ilişkin olarak ise Yazıcı, "Bugünkü maliyetler çok farklı. Belli bir üretim rakamı hedeflendiğinde ise maliyetler her halde 1'e 2 civarında olabilir. Ama teknoloji çok hızlı gelişiyor. Ben o anlamda umutluyum" diye konuştu.

Yazıcı, 150 kilometrelik menzilin iyileştirilmesi konusunda da çalışmaların devam ettiğini söyledi.

Binli düzeylerde gerçekleştirilecek bir üretim için yatırımın maliyetinin sorulması üzerine Yazıcı, 5-10 milyon Euroluk yatırımdan bahsedilebileceğini bildirdi.

Verilen bilgiye göre 150 kilometrelik menzile sahip araç 100 kilometreye 9,6 saniyede erişiyor. 750 kilogram yük kapasitesi bulunan aracın batarya ömrü ise 10 yıl.

Normal olarak 7 saatte şarj olan bataryalar 45 dakikada hızlı şarj edilebiliyor. Enerji geri kazanımlı fren sistemine sahip aracın elektronik olarak sınırlandırılmış maksimum hızı ise 110 kilometre.