TİSK, cari açığın 'tekrarlanmasından' endişeli

ANKARA - Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ekonomi bülteninde , ekonominin ilk çeyrekte yüzde 8-10 büyüme göstermesinin beklendiği belirtilerek, "İlk veriler büyümenin finansmanının yine cari açık yoluyla yapılacağını gösteriyor. Bu nedenle, ekonomimizin kriz öncesi cari açıkla ilgili taşıdığı risklerin yeniden gündeme gelebileceğini düşünmekteyiz" değerledirmesine yer verildi.

TİSK, Nisan ayı verilerine ilişkin "aylık ekonomi bültenini" yayımladı.

Bültende, 2009'un son çeyreğinde başlayan büyümede artış eğiliminin 2010'nun ilk çeyreğinde de süreceği ve ilk çeyrek büyüme oranının yüzde 8-10 düzeyinde gerçekleşeceğinin tahmin edildiği belirtildi.

Sözkonusu olumlu gelişmeye rağmen kriz sonrası tedrici olarak toparlanan ekonomi karşısında hükümetin izlediği iktisat politikasında kriz öncesine göre değişiklik olmadığı ifade edilen bültende, "İlk veriler büyümenin finansmanının yine cari açık yoluyla yapılacağını göstermektedir. Bu nedenle, ekonomimizin kriz öncesi cari açıkla ilgili taşıdığı risklerin yeniden gündeme gelebileceğini düşünmekteyiz" denildi.

Tarımdaki 'gizli işsizlik'

Mart ayı sonunda açıklanan 2009 büyüme rakamlarının krizin maliyetini de ortaya koyduğu kaydedilen bültende, ekonominin geçen yıl yüzde 4,7 küçüldüğü, ülkede üretilen mal ve hizmetlerin 124,5 milyar dolar azaldığına dikkati çekildi.

Krizin etkisinin daha ağır hissedilmesinin temelinde istihdam yaratan sektörlerdeki küçülmenin, yüzde 4,7'den fazla olmasının yattığı belirtilen bültende, sanayi ve inşaat sektörlerindeki önemli üretim kayıplarının işsizlik artışına kaynaklık ettiği kaydedildi.

Bültende, 2009'dan 2010'a işsizlik oranındaki 1 puanlık düşüşün temelinde "büyük ölçüde ücretsiz aile işçisi olarak tarım sektöründe çalışanların sayısındaki artışın yattığı" ifade edilen bültende, şu görüşlere yer verildi:

"Son bir yılda tarım sektöründe çalışanların sayısı 706 bin kişi artmıştır. Bu artışın 431 bini ücretsiz aile işçileridir. Tarım sektörünün milli gelirden aldığı payın 2009 yılında sadece yüzde 8 olduğu düşünüldüğünde 706 bin ek istihdamın yaratılamayacağı da açıktır. Kriz tarım sektöründeki gizli işsizliği artırmıştır.

İşsizler içinde gençler önemli bir yer tutmaktadır. Gençlerde işsizlik oranı yüzde 25,9'a ulaşmış durumdadır. İşsizler eğitim durumuna göre analiz ettiğimizde bir veri hemen öne çıkmaktadır; işsizlerin yüzde 15'i lise altı eğitim alanlar, yüzde 17,6'sı lise mezunu, yüzde 15,6'sı meslek lisesi mezunu, yüzde 11,5'i üniversite mezunudur. Buna karşılık okur-yazar olmayanlarda işsizlik oranı yüzde 8,9'da kalmaktadır."

İşsizlik oranının düşmesi için özellikle sanayi sektöründe kapasite kullanımının artması gerektiği vurgulanan bültende, bunun için de yatırım yönüyle talep artırıcı politikalara ağırlık verilmesi gerektiği kaydedildi.

Sermaye girişi yatırım kaynaklı değil

Bültende, ekonomide büyümenin başlamasıyla birlikte artan ithalatın cari işlemler dengesinin yine bozulmasına neden olduğu ifade edildi. Cari işlemler hesabının 2009 yılının ilk iki aylık döneminde 801 milyon dolar açık verdiği, rakamın bu yılın aynı döneminde 5 milyar 572 milyon doları bulduğu belirtildi.

2010'da, geçen yılın aksine Türkiye'ye yeniden sermaye girişinin başladığı ifade edilen bültende, 2009 Ocak-Şubat döneminde 2 milyar 569 milyon dolar net sermaye çıkışı olduğu, 2010'un aynı döneminde ise 3 milyar 177 milyon dolar net sermaye girişi meydana geldiği belirtildi.

Sözkonusu girişin doğrudan yatırım kaynaklı olmadığı ifade edilen bültende, şunlar kaydedildi:

"Tam aksine yılın ilk iki ayında yabancıların yurtiçinde yaptıkları net doğrudan yatırımlar kalemi, geçen yıla göre yüzde 55,4'lük azalışla 797 milyon dolar düzeyinde kalmıştır. Buna karşılık Türkiye'ye ticari ve nakit kredi olarak ilk ayda önemli bir kaynak girişi olmuştur. Ticari ve nakit krediler ile mevduatlar olarak 2009 yılının Ocak-Şubat döneminde 1 milyar 123 milyon dolar net çıkış yapılırken, 2010 yılının aynı döneminde 1 milyar 766 milyon dolar net sermaye girmiştir."