Gazze'de ateşkes sağlandı, İsrail Gazze'den çekilecek: Anlaşmanın şartları ve aşamaları neler?

Gazze’de ateşkesin ilan edilmesi için Katar’ın başkenti Doha’da devam eden görüşmeler başarı ile sonuçlandı. İsrail’in saldırılarının başlamasından 15 ay sonra Hamas ve İsrail, Gazze’de ateşkes konusunda anlaştı.

Henüz resmî olarak açıklanmayan anlaşma, 6 haftalık bir ilk ateşkes aşamasını içeriyor ve İsrail güçlerinin Gazze'den kademeli olarak çekilmesi ile İsrail tarafından tutulan Filistinli tutuklulara karşılık Hamas tarafından tutulan rehinelerin serbest bırakılmasını içeriyor.

İsrail ile Hamas ateşkese ve rehine anlaşmasına vardı

ABD Başkanı Biden, yazılı bir açıklama yaparak İsrail ile Hamas arasında ateşkesin sağlandığını duyurdu.

Biden, açıklamasında, "Bugün ABD'nin Mısır ve Katar ile birlikte yürüttüğü yoğun diplomasi sonucunda, İsrail ve Hamas bir ateşkes ve rehine anlaşmasına ulaştı." ifadesini kullandı.

Çatışmalar duracak, Filistinliler insani yardıma kavuşacak

Söz konusu anlaşma ile Gazze'deki "çatışmaların" duracağını, esirlerin serbest kalacağını ve Filistinlilerin ihtiyaç duydukları insani yardıma kavuşacaklarını kaydeden Biden, ateşkes haberini memnuniyetle karşıladıklarını aktardı.

"Çatışmaların sona ermesi, barış ve güvenliğin inşasına başlanması aslında uzun zaman önce gerekiyordu." diyen Biden, özellikle esirlerin serbest kalacak olmasından dolayı çok mutlu olduğunu belirtti.

Trump: Gazze'de ateşkes sağlandı

ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump Truth Social adlı sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, taraflar arasında anlaşmanın sağlandığını duyurdu.

Esirler kısa sürede serbest kalacak

Donald Trump, açıklamasında, "Orta Doğu'da esirler konusunda (Gazze'de ateşkes) anlaşma sağlandı. Kısa sürede serbest kalacaklar. Teşekkürler." ifadesini kullandı.

Ateşkes 19 Ocak'ta başlayacak

Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al-Thani, ateşkesin 19 Ocak'ta başlayacağını açıkladı.Katar, Mısır ve ABD tarafından yürütülen arabuluculuk çabalarının başarıya ulaştığını aktaran Al-Thani, anlaşma ile İsrailli esirlerin serbest bırakılacağını ve Gazze'ye insani yardımların kapasitesinin artacağını ifade etti. Anlaşmanın uygulanması konusunda İsrail ve Hamas ile görüşmelerin devam ettiğini aktaran Al-Thani, ateşkese ilişkin sürecin geçtiğimiz ay başladığını ifade etti. Al-Thani, ateşkesin bir "başlangıç" olduğunu belirterek, şimdi arabulucuların ve uluslararası toplumun kalıcı barışı sağlamak için çalışması gerektiğini söyledi.

Haberin ardından Gazzeliler kutlama yaptı

Ateşkes haberlerinin ardından Gazzeliler, kutlama yaptı. Deir el-Balah'taki Aksa Şehitleri Hastanesi'ndeki Gazzeliler, ellerinde bayraklarla ateşkes haberini kutladı.

Anlaşmanın şartları ve aşamaları neler?

Basına sızdırılan taslak metinlere göre ateşkes üç aşamada ilerleyecek.

Anlaşma çerçevesinde rehine ve tutuklu takası yapılacak.

Hamas, 7 Ekim’de İsrail’den en az 251 kişiyi rehin aldı. Hamas’ın elinde şu anda 94 rehine olduğu düşünülüyor. İsrail 94 rehinenin sadece 60’ının hayatta olduğunu söylüyor.

İsrail’in de rehineler karşılığında cezaevlerinde tutuklu bulunan yaklaşık 1000 Filistinli tutsağı serbest bırakması bekleniyor.

Ateşkes nasıl işleyecek?

Birinci aşama

Ateşkesin ilk aşamasında Hamas 33 rehineyi serbest bırakacak. Rehinelerin üçü hemen serbest bırakılacak, geri kalanlar altı hafta boyunca peyderpey gönderilecek.

Bu aşamada İsrail askerlerinin Gazze’deki yerleşim yerlerinden çekilmeye başlaması bekleniyor.

Bunun karşılığında İsrail güneyde kamplarda bulunan Filistinlilerin kuzeye gidişine izin verecek ancak bu sahil yolundan, araçsız şekilde yapılacak. Otomobiller, hayvanların çektiği araçlar ve kamyonların transferi Selahaddin otoyolundan yapılacak. Otoyolda Katar ve Mısırlı güvenlik yetkililerinin işlettiği bir kontrol noktası kurulacak ve araçlar cihazlarla aranacak.

İkinci aşama

İkinci aşamada geri kalan rehineler serbest bırakılacak.

Bu aşamada İsrail, Gazze’nin güneyinde bulunan yerinden edilmiş Filistinlilerin kuzeye dönmesine izin verecek.

Savaş nedeniyle 2,3 milyon nüfusluk Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamı çatışmalar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Üçüncü aşama

Üçüncü ve son aşama ise Gazze’nin yeniden inşası ile alakalı. Bu aşamanın yıllar sürmesi bekleniyor.

İsrailli bir yetkili, ateşkes süresinde İsrailli askerlerin Gazze içinde bir tampon bölge oluşturacağını ve bu bölgede kalacağını söyledi.

Filistinli yetkililer, ikinci ve üçüncü aşamalara ilişkin detaylı müzakerelerin ateşkesin 16. gününde başlayacağını söyledi.