Şirketler, risklere karşı hazırlıksız

İSTANBUL - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin  (TOBB) uluslararası danışmanlık şirketi Deloitte ile birlikte şirketlerin Türk  Ticaret Kanunu'na ne kadar hazır olduklarını görebilmek için yaptığı anket  çalışmasına göre Türk şirketlerinin yüzde 88'i risklere karşı hazırlık yapmıyor.

Anket çalışmasına ilişkin TOBB'dan yapılan açıklamaya göre, birliğin  internet sitesinden firmalarla yaptığı 'TTKMetre' isimli ankete 51 ilden bine  yakın firma katıldı. Katılan firmaların yüzde 80'i anket sorularının tamamını  cevaplandırdı.

Anket sonuçları, şirketlerin, iş yapış sürecini değiştirecek, kurumsal  yönetişim, şeffaflık ve uluslararası standartlar getiren yeni Türk Ticaret  Kanunu'na uyum sürecinin başında olduğunu gösteriyor. Şirketlerin yüzde 14.8'i  geçer not alırken, yüzde 85.2'sinin yeni kanuna hazır olmadığı ortaya çıktı. 10  üzerinden 7 geçer not olarak baz alındığında, mevcut şirketlerin değerlendirme  ortalama notunun 4.38'de kaldığı görüldü.

Yeni Türk Ticaret Kanunu'na hazırlık sürecinde anonim şirketler  limitedlere oranla daha aktif görülürken, 250 ve daha üstü çalışan sayısı olan  şirketlerdeki hazırlığın genel ortalamanın çok üstünde olduğu dikkati çekti. 10'dan az çalışanı olan KOBİ'lerde genel ortalama 3 bandında olurken, çalışan  sayısı ve ciro açısından büyük şirketlerde bu oranın ortalama 6 baz puanda olduğu  görüldü.

Risklere duyarsız, teknolojiye meraklı

Yeni Türk Ticaret Kanunu her sermaye şirketinin bir internet sitesi  açmak, şirketin internet sitesi mevcutsa bu sitenin belli bir bölümünü kanunda  belirtilen asgari hususları yayımlanmasına ayırmak ve elektronik dosyaları  yedeklemeyi zorunlu kılıyor. Anket sonuçları da şirketlerin teknolojik altyapı  açısından diğer tüm kriterlere göre daha hazırlıklı olduğunu gösteriyor. Ankete  katılan şirketlerin yüzde 70'nin web sitesi bulunurken, yine yüzde 70 gibi yüksek  bir oranı gerekli bilişim güvenlik alt yapısının mevcut olduğunu ifade ediyor.

Teknolojiyi yakından takip eden şirketlerin, olası ekonomik ve diğer  risklerin takibinde ve önlem alınmasında ise daha 'hantal' davrandıkları göze  çarpıyor. Küresel risklerin arttığı, döviz ve emtia fiyatlarında hızlı ve  öngörülemeyen dalgalanmaların yaşandığı dönemde Türk şirketlerinin yüzde 88'i  olası ekonomik risklere karşı herhangi bir hazırlık yapmıyor. Yüzde 12'si ise  şirketin gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi,  bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanması ve riskin yönetilmesi  amacıyla bir ekip kurduğunu ifade ediyor.

Şirketlerin yüzde 25'inde iş akış süreçlerini izlemek ve yönetim kurulunu  bilgilendirmek üzere iç denetim birimi mevcut. İç denetim birimi aktif ve  ağırlıklı olarak büyük ölçekli firmalarda uygulanıyor.

En hazırlıklı iller Kocaeli ve İzmir

Şirketlerin yapısını ve işleyişini kökten değiştirecek olan ve Temmuz  2012 tarihinden itibaren aşama aşama yürürlüğe girecek Türk Ticaret Kanunu'na  ülkemizdeki şirketlerin yüzde 85'i hazır değil.

Anket sonuçları sektörel olarak kimya, plastik, kağıt ve gıda  sanayilerinin, il bazında ise İzmir ve Kocaeli'ndeki şirketlerin yeni Türk  Ticaret Kanunu'na daha hazırlıklı olduğunu gösteriyor.

Yeni kanun 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren gerek ticari defterlerin  tutulmasında, gerek münferit ve konsolide finansal tablolarının düzenlenmesinde  Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanmasını zorunlu kılıyor.

Ankete katılan firmaların yüzde 64 gibi yüksek bir oranı bu konuda  yükümlülükleri bildiklerini belirtirken, yüzde 29'u Uluslararası Finansal  Raporlama Standartları'na (UFRS) aşina olduğunu bildiriyor. Şirketlerin yalnızca  yüzde 15'i yeni muhasebe sistemine uyum için kaynak ayırıyor veya ayırmayı  planlıyor.

Şirkete borçlanmalar azalmakla birlikte devam ediyor

Yeni Türk Ticaret Kanunu, şirketlerde yaygın olan 'Ortaklar cari  hesabı' uygulamasını kaldırarak, anonim ve limited ortaklıklarda pay sahibine ve  ortağa 'şirkete borçlanma yasağını' getiriyor.

Anketi cevaplandıran şirket yetkililerinin yüzde 50'si şirket ana  sözleşmelerini yeni kanun ile uyumlu hale getirmeleri gerektiğini bildiklerini  vurgularken, yüzde 40 gibi bir oran yönetici, ortak ve yakınlarının şirkete borçlanmaya devam ettiğini ifade ediyor.

Şirketlerin yüzde 20'si yöneticilerine ücret, huzur hakkı, ikramiye, kar  payı şeklinde yapılan ödemelere ana sözleşmede veya genel kurul  bilgilendirmelerinde yer verirken, şirketlerin yüzde 15'inin genel kurul yönergesi, yüzde 35'inin teşkilat yönetmeliği bulunuyor. Şirketlerin yüzde 55'i  yıllık faaliyet raporu hazırlarken, yüzde 35'i 1 Mart 2013 tarihine kadar  bağımsız denetçi seçimi için hazırlıklara başlamış durumda.