Sigortası olan çiftçi mutlu

Yakup SAYAR

İSTANBUL - Sel, don, dolu, fırtına, hortum gibi doğal afetler sonucu maddi ve manevi zarara uğrayan çiftçiler, tarım sigortası ile rahat bir nefes alırken, tarım sigortası bilinci her geçen gün artıyor. Bu yıl uygulama kapsamı genişletilen sisteme artık açıkta yetiştirilen tüm meyvelerde çiçeklenme dönemi de dahil edildi.

Tarım Sigorta Havuzu (TARSİM) tarafından 2011 yılı sonu itibarıyla düzenlenen poliçe sayısı bir önceki yıla göre yüzde 58 artışla 371 bin 116 adetten 587 bin 716'ya ulaştı. Bu trendin  bu yıl kış şartlarının daha da şiddetli geçmesi nedeniyle 2012 yılında daha da artması bekleniyor.

2011 yılı sonu itibariyle yaklaşık 7 milyar lira değerinde tarımsal ürünün sigortalandığını, 9 milyon dekarlık alanı sigorta kapsamına alan TARSİM'in verilerine göre, 2011'de sigortalı büyükbaş hayvan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 92 oranında artarak, 188 bin 437'den 361 bin 259'a çıkarken, yaklaşık 70 bin adet küçükbaş hayvan sigorta kapsamında güvence altına alındı.

Yine aynı yılda tüm branşlar için sigortalı üretici/ işletme sayısı da yüzde 58'lik artışla 170 bine yaklaştı. Bu şekilde Sistem'in başından bu yana sigortalı üretici/işletme sayısı 500 bini aştı.  2011 yılında 175 bin hasar dosyası sonuçlandıran ve 260 milyon TL'ye yakın hasar ödemesi gerçekleştiren TARSİM, Sistem'in başlangıcından 2011 yılı sonuna kadar ise; 550 milyon TL'ye  yakın hasar ödemesi yaptı.

Vazgeçilmez bir ihtiyaç

DÜNYA'ya açıklamalarda bulunan TARSİM Genel Müdürü Bülent Bora, tarım sigortalarının tamamen çiftçiye hizmet sunmak amacıyla hayata geçirilmiş ticari amacı olmayan bir proje olduğunun altını çizerek şunları söyledi: "İlerleyen dönemlerde daha fazla üreticimizin Sistem'in sunduğu geniş olanaklardan faydalanabilmesini umuyoruz. Bu sebeple, sigortalılık oranını arttırmak temel hedefimiz. Sistem, başlangıcından bu yana sürekli kendini geliştiriyor ve büyüyor. TARSİM'in kurulduğu yıldan itibaren tüm sigorta sektörü ile 4 yıllık bir karşılaştırma yapıldığında, 2010 yılı sonu itibariyle 4 yılda sigorta sektöründe poliçe sayısının yüzde 17 arttığını, buna karşın TARSİM'de bu artışın yüzde 70 olduğunu görüyoruz.

Ayrıca 2011 yılında da TARSİM'in poliçe sayısında yüzde 58'lik bir artışı gerçekleştirdiğini ilave etmeliyim. Bu daha önceki yıllara kıyasla çok daha sıradışı bir büyümeyi gösteriyor ve geleceğe güvenle bakmamıza neden oluyor. Artık devlet destekli tarım ürünleri sigortası çiftçiler açısından vazgeçilemez bir ihtiyaç. Bundan sonra doğal olarak hızı azalsa veya bazı iniş çıkışlar olsa da istikrarlı bir büyüme trendinin devam edeceğini söyleyebiliriz."

TARSİM güvencesi artık mecburi hal aldı

Üreticilerin tarımsal faaliyetlerini doğal afetlere karşı korumaya yönelik tasarlanan ve kar amacı taşımayan Devlet Destekli Tarım Sigorta Sistemi'nin açık veya kapalı alanda üretim yapan üreticilerin ve yetiştiricilerin tek güvencesi olduğunun altını çizen Bora, "Sigorta bilincinin gelişerek tüm tabana yayılması doğrultusunda bu sistem daha da güçlenecek, çiftçi de gelirinde istikrarı yakalayacaktır.

Üreticilerimizin değişen iklim şartları ve küresel ısınma sebebiyle ürünlerini TARSİM güvencesine almaları artık mecburi bir hal almıştır. Yeni üretim sezonuna girdiğimiz bu günlerde, üreticilerimizin İl-İlçe Müdürlükleri aracılığıyla Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıt olmaları ya da kayıtlarını güncellemeleri, sonra web sitemizde bildirilen süreler çerçevesinde yetkili sigorta şirketlerinin acentelerine gitmeleri ve sigorta yaptırmaları kendi menfaatlerine olacaktır" diye konuştu.

Bu yıl özellikle sigortalılık oranının düşük olduğu yörelerde tanıtım çalışmaları yapmayı planladıklarını söyleyen Bora, ayrıca tarım sektöründe yer alan tüm kurum ve kuruluşlarla etkin işbirliği sağlayarak, ortak tanıtım çalışmaları gerçekleştirmeye devam edeceklerini de söyledi.

Uzun vadeli hedef tüm riskleri kapsama almak

TARSİM'in kapsamının genişletilmesi konusunda Bülent Bora, gerekli altyapı çalışmalarının tamamlanması sonucunda, tarım sektöründe üretimi sekteye uğratan tüm risklerin sigorta sistemi kapsamına alınmasının uzun vadeli hedefleri arasında yer aldığını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu doğrultuda, çiftçilerimizin beklenti ve ihtiyaçlarını sürekli olarak takip ediyor, onların sesine kulak veriyor ve Sistem'e yeni uygulamaları hızla entegre ediyoruz. 2011 yılında meyvelerde çiçeklenme dönemi, hayvan hayat sigortalarında küçükbaş hayvanlar ve besi sığırları kapsama alındı. Yenilikleri sadece kapsamın genişletilmesi olarak bakmıyoruz. Hasar operasyonlarının hızlandırılması, ekspertizlerin daha kısa sürede tamamlanması ve bürokratik işlemlerin azalarak, üreticilerimizin işlerinin olabildiğince kolaylaştırılması gibi sürecin iyileştirilmesine yönelik çalışmalar için teknik altyapımızı da güçlendirmeye devam ediyoruz. Kısacası Tarım Sigortaları'nda yenilikler hiç bitmeyecek."

Tarım sigortasının kapsamında neler var?

Tarım Sigortaları Havuzu ticari bir amaç taşımıyor. Tamamen üreticilerimize destek olmak amacıyla kurulmuş bir yapı ve kamu havuzu olması sebebiyle arkasında Devlet'in desteği ve garantisi söz konusu. Tarım sigortasının kapsamında bitkisel ürünlerde, dolu, fırtına, yangın, heyelan ve deprem ile sel ve su baskınları, açık alanda yetiştirilen tüm meyvelerde don riski, seralarda; dolu, fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel, su baskını ve taşıt çarpması ile kar ve dolu ağırlığı, süt hayvanı sığırlarının ölüm riski, bio-güvenlik ve hijyen tedbirleri alınmış, kapalı kümeslerde yetiştirilen kümes hayvanlarında ölüm riski, hem  denizlerde ve hem iç sularda yetiştirilen su ürünlerine (her türlü hastalık, zehirlenme, kaza ve bazı doğal afetler) ölüm riski sigortası yer alıyor. Bunlara ek olarak bu yıl ilk defa süt sığırlarının yanı sıra damızlık erkek ve dişi mandalar ile ve açıkta yetiştirilen tüm meyvelerde çiçeklenme dönemi de sigorta kapsamına alındı.

Tarım sigortaları diğer branşlardan hızlı ilerliyor

Tarım sigortalarının geleceğine yönelik beklentileri sorduğumuz Güneş Sigorta Genel Müdürü Serhat Süreyya Çetin son beş yılda sektörün tarım branşındaki poliçe adetleri ve prim üretim artışlarına bakarsak tarım sigortalarının, bu kısa sürede, diğer branşlara göre daha hızlı ilerlediğinin görüldüğünün altını çizdi.

"Ülkemiz potansiyeli göz önüne alınırsa önümüzdeki 5 yıl içinde de çok önemli bir hacme ulaşmasını beklediğimizi söyleyebiliriz" diyen  Çetin şunları söyledi: 

"Tarım branşındaki sigorta ürünlerine her yıl eklenen teminatlar ile birlikte, çiftçi lehine revize edilen teknik tarife ve özel şartlar bu gelişmede önemli rol oynuyor. Tarım branşının hasar şiddeti ve frekansı yönünden riskli bir branş olduğu kabul etmek gerekiyor.

Ancak ülkemiz coğrafyası ve potansiyeli,  ürün deseni ve kaynağı bakımından zenginliği ile birlikte ele alındığı takdirde riskin yaygınlaştırılmasına ve hasarın kontrol altında tutulmasına imkan verecek bir noktada.

Yazılan primin biriktiği havuzu büyütmek ve derinleştirmek adına yapılan her çalışma ve yeniliğin bu denklemde sonuç olarak karşımıza çıkan hasar oranı parametresini olumlu yönünde değiştirmede bir adım olacağını düşünüyorum."

Tahsilat yükü hafifletilmeli

TARSİM konusundaki görüşlerini sorduğumuz Çetin, kurumun kısa bir sürede oldukça önemli bir yol kat ettiğinin altını çizerek sözlerini şöyle sürdürdü: "İnternet üzerinden kesilen poliçe yapısı, bilgi işlem entegrasyonu ile sigorta şirketlerine büyük kolaylık sağlıyor. Teknik şartlardaki iyileştirmelerin, havuzun gelişmesi ile ilgili olduğu görüşüne katılmakla beraber, daha esnek koşul ve alternatiflerin sağlanması ile birlikte bu branşta poliçe adetlerinde artışın ivme kazanacağını ve havuzun derinliği ve büyüklüğüne katkıda bulunacağını düşünüyorum.

Aynı zamanda sektörün gelişmesi ve daha fazla sigorta şirketinin bu branşa sıcak bakması için  penetrasyonu artıran ve belirli bir hacmin üzerinde prim üretimi gerçekleştiren şirketlerin komisyonları artırılabilir. Tarım sigortalarının gelişmesi yönünde diğer önemli konu ise tahsilat yükünün hafifletilmesi. Bu konuda en önemli somut adımın ekonomik hayatımızın ayrılmaz bir parçası halini almış kredi kartı ile satışın üreticiler nezdinde de yaygınlaştırılmasının olacağı görüşündeyim."

Ürünün yetişme dönemi çok önemli

TARSİM'in kapsamı genişletilmesi konusunda ise Çetin şunları söyledi: "Sistemin kapsamı her yıl devreye giren yeni teminatlarla genişliyor. Gelinen noktada çiftçilerimiz, doğal afetlere karşı bitkisel üretimlerinde riskini yüzde 70'e yakın bir oranda bertaraf edecek durumda. Hayvan hayat branşında ise bu oran yüzde 90'a yaklaşmakta. Bitkisel üretimde de risklerin tamamına yakınına teminat verilmesinin, yetişmiş insan kaynağı ve teknoloji entegrasyonu ile önümüzdeki 10 yıl içerisinde devreye gireceğine yürekten inanıyoruz. Özelikle ihracatı yapılan ürünlerimizde çiftçilerin ürünlerin yetişme dönemindeki risklerinin büyük bir kısmının teminat altına alınması ülke ekonomimiz için de son derece önemli."