Sigorta şirketlerinin karı 239,6 milyon liraya geriledi

ANKARA - Küresel ekonomik krizden etkilenen sigorta şirketleri için 2009 yılı parlak bir yıl olmadı.

Sigorta, reasürans ve bireysel emeklilik şirketlerinin konsolide teknik karı 2008 yılında 533 milyon lira iken, 2009 sonu itibariyle 239,6 milyon liraya geriledi.

Hazine Müsteşarlığı, "Türkiye'de Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik Sektörleri 2009 Yılı Faaliyet Raporunu" yayımladı.

Rapora göre, 2009 yılı sonu itibariyle Türkiye sigortacılık ve bireysel emeklilik sektörlerinde toplam 57 şirket faaliyet gösteriyor. Bu şirketlerden 33 adedi hayat dışı, 10 adedi hayat, 13 adedi hayat ve emeklilik, bir adedi ise reasürans alanında faaliyet ruhsatına sahip.

2009 yılında Türkiye sigortacılık sektöründe toplam 12,4 milyar lira brüt prim üretimi gerçekleştirildiği belirtilen rapora göre, prim üretiminin 10,6 milyar liralık kısmı hayat dışı branşlarda, 1,8 milyar liralık kısmı ise hayat dalında gerçekleşti. Prim üretiminde hayat dışı branşların payı yüzde 85,35 iken, hayat dalının payı yüzde 14,65 düzeyinde kaldı.

Türkiye sigortacılık sektörü 2002-2007 yılları arasında her yıl yüksek oranda reel büyüme sergiledi. Buna karşılık, küresel ekonomik krizin de etkisiyle 2008 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8 oranda artışla 11,8 lira, 2009 yılında ise yüzde 5,57 oranında artışla 12,4 milyar lira prim üretimi ile tamamlandı.

Prim üretimindeki artış oranları her iki yılda da enflasyon oranının altında kaldı ve sektör reel üretim açısından geriledi. Ancak, yaşanan gerileme her iki yılda da hayat dışı branşlarda yaşanan daralmadan kaynaklandı.

41,4 milyon adet poliçe tanzim edildi

Rapora göre, sigortacılık sektörü reel prim üretimi açısından küçülmüş olmakla birlikte, düzenlenen poliçe sayısı ve sigortalılara verilen teminat tutarı itibariyle büyümeye ve gelişmeye devam etti.

Sigorta şirketleri tarafından geçen sene hayat dışı branşlarda 33 milyon 281 bin 456 adet ve hayat dalında 7 milyon 893 bin 579 adet olmak üzere toplam 41 milyon 175 bin 35 adet poliçe tanzim edildi.

Tanzim edilen poliçe sayısı 2008 yılına göre hayat dışı branşlarda yüzde 11,11, hayat dalında ise yüzde 31,48 oranında arttı. Raporda, poliçe sayısının toplamda yüzde 14,51 oranında artış mevcut iken brüt prim üretiminin sadece yüzde 5,57 oranında artmasının, reel prim üretimindeki düşüşün esas itibariyle şirketler arasında yaşanan rekabet sonucu tarifelerin indirilmesinden kaynaklandığı belirtildi.

Rapora göre, 2009 yılında sigorta şirketleri tarafından sigortalılara toplam 24,9 trilyon lira teminat verildi. Verilen teminat tutarı 2008 yılına göre yüzde 9,97 oranında yükseldi ve GSYİH'nin 26 katına ulaştı.

Sigorta şirketleri tarafından ödenen tazminatlar da 2009 yılında 8,6 milyar liraya ulaştı. Tazminat ödemelerinin 7,1 milyar liralık kısmı hayat dışı branşlarda, 1,5 milyar liralık kısmı ise hayat sigortalarında gerçekleştirildi.

Kasko sigortası ilk sırada

Toplam direkt prim üretimi içinde Motorlu Kara Taşıtları Kasko Sigortası ile Zorunlu Mali Zorunluluk (trafik) Sigortası, önceki yıllarda olduğu gibi önemli bir pay oluşturmaya devam etti.

Toplam prim üretimi son iki yılda gerilemesine rağmen Motorlu Kara Taşıtları Kasko Sigortası 2,65 milyar lira prim üretimi ve yüzde 21,75 oran ile tüm branşlar içinde en yüksek payı teşkil etmeye devam etti. Kasko sigortasını sırasıyla trafik sigortası (1,93 milyar lira üretim ve yüzde 15,81 pay) ile yangın ve doğal afetler sigortası (1,88 milyar lira üretim ve yüzde 15,40 pay) takip etti.

Bireysel emeklilik sistemi

Türkiye'de 27 Ekim 2003 tarihinde uygulaması başlayan bireysel emeklilik sistemi, yüksek büyüme hızını 2009 yılında da devam ettirdi.

31 Aralık 2009 tarihi itibariyle bireysel emeklilik sisteminde katılımcı sayısı 1 milyon 987 bin 940 kişiye, akdedilen sözleşme sayısı da 2 milyon 203 bin 491 adede ulaştı. Bu rakamlar, 2009 yılında katılımcı sayısının yüzde 13,90, sözleşme sayısının ise yüzde 14,01 oranında artmış olduğunu gösterdi.

Yürürlükte bulunan bireysel emeklilik sözleşmeleri için sistemin uygulamaya başlandığı tarihten 2009 yılı sonuna kadar katılımcılar tarafından toplam 7 milyar lira katkı payı ödemesi yapıldı, katkı paylarının yatırıma yönlendirilmesi sonucunda oluşan fonların değeri de 9,1 milyar liraya ulaştı.

Zorunlu deprem sigortası

2009 yılı Zorunlu Deprem Sigortası açısından da olumlu neticelerin elde edildiği bir yıl oldu. 2007 yılında 2,6 milyon adet olan Zorunlu Deprem Sigortası poliçe sayısı 2008 yılında 2,8 milyon adede, 2009 yılı sonunda ise 3,4 milyon adede yükseldi.

Zorunlu Deprem Sigortasında, alınan primler karşılığında konut sahiplerine 201 milyar lira teminat verildi ve yıl içinde gerçekleşen 25 adet küçük ölçekli deprem sonucunda da 220 bin lira tazminat ödendi. Sistemin kurulduğu günden itibaren Zorunlu Deprem Sigortası kapsamında ödenen tazminat tutarı 20 milyon liraya yaklaşırken, Doğal Afet Sigortaları Kurumu'nda biriken fon tutarı 2009 sonu itibariyle 1 milyar lirayı aştı.

Devlet destekli tarım sigortası

Devlet Destekli Tarım Sigortaları için 2009 önemli bir yıl olarak kayıtlara geçti. 2008 yılında 260 bin 944 olan poliçe sayısı geçen yılın sonunda 306 bin 770 adede yükseldi. Tanzim edilen poliçeler karşılığında toplam 120 milyon lira (yüzde 50'si sigortalılardan, yüzde 50'si ise devlet desteği prim tahsil edildi ve 89 milyon lira tazminat ödemesi yapıldı.

Devlet Destekli Tarım Sigortasında 2009 yılında tanzim edilen poliçe sayısı yüzde 17,56, prim üretimi ise yüzde 22,25 oranında artış gösterdi.

Aktif büyüklük, karlılık ve istihdam

Türkiye finans sektörü içinde aktif büyüklüğüne göre sıralama yapıldığında, sigortacılık ve bireysel emeklilik sektörlerinin yüzde 3,19'luk payla bankacılık sektöründen sonra ikinci sırada yer aldığı görüldü. Sektörün varlık toplamı 2009 yılında yüzde 19,71 oranında yükseldi ve 33,4 milyar liraya ulaştı.

Sigorta ve bireysel emeklilik şirketlerinin aktif toplamları içinde yer alan hayat sigortalıları ile bireysel emeklilik katılımcılarına ait fon tutarı 2009 yılı sonu itibariyle 14 milyar lirayı aştı.

Teknik karlılık açısından 2009 parlak bir yıl olarak geçmedi. Sigorta, reasürans ve bireysel emeklilik şirketlerinin konsolide teknik karı 2008 yılında 533 milyon lira iken, 2009 yılında 239,6 milyon liraya geriledi.

Söz konusu teknik karın 104,5 milyon liralık kısmı hayat dışı, 109,8 milyon liralık kısmı hayat, 14,7 milyon liralık kısmı reasürans ve 10,6 milyon liralık kısmı emeklilik faaliyetlerinden elde edildi.

Sektörün konsolide bilanço karı da teknik karlılıktaki gelişmeye paralel olarak düştü. 2008 yılında 972 milyon lira olan konsolide bilanço karı 2009 yılında 543 milyon liraya geriledi. Geçen sene sonu itibariyle sektörde faaliyet gösteren 57 şirketten 24'ü (15'i hayat dışı, 5'i hayat ve 4'ü hayat/emeklilik şirketi) ile ruhsatlı olmakla birlikte faaliyet göstermeyen 5 şirketten 37ü dönemi zararla kapattı.

2009 yılı sonu itibariyle sigorta, reasürans ve bireysel emeklilik şirketlerinde toplam 15 bin 602 personel çalıştı. Sigorta eksperleri, brokerler, aktüerler de dikkate alındığında Türkiye'de sigortacılık ve bireysel emeklilik sektörlerinin 60 binden fazla kişiye istihdam sağladığı görüldü.