Sıcak parada yeni rekor: 123 milyar dolar

Naki BAKIR

ANKARA - 'Sıcak para'nın Türkiye'de borsa, DİBS ve mevduat gibi araçlardaki yatırım portföyünün tutarı, son iki ayda yeniden hızlı bir büyüme ivmesi kazanarak

123.3 milyar dolarla tarihindeki en yüksek düzeyine ulaştı.

Ekonomiyi soğutmaya yönelik önlemlerin de etkisiyle önceki dört ayda 17 milyar dolardan fazla küçülen söz konusu hacim, çıkışların durması ve bu tür fonların yeniden Türkiye'ye yönelmesinin etkisiyle mart ve nisan aylarında hızlı bir büyüme sürecine girdi. Ekonomiyi aşırı ısıtarak cari açığı tehlike sınırına yükselten sıcak para yatırımlarının toplam değeri, iki ayda 20 milyar dolardan fazla büyüdü.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, kasım ayındaki Lübnan gezisi sırasında “sıcak paranın kontrol altına alınması” yönünde açıklamalarda bulunmuş, bunun ardından, Merkez Bankası'nca yapılan faiz indirimleri ve mevduat munzam karşılığı artırımları ile ekonomiyi soğutmaya yönelik alınan çeşitli önlemler, sıcak para hacminde küçülme başlatmıştı. Geçen yılın ekim sonunda 119 milyar 973.3 milyon dolar olan yabancı portföyü, bu yıl şubat sonunda 102 milyar 897.5 milyon dolara kadar inmişti. Yabancı portföyünde anılan dört aylık sürede 17 milyar 75.8 milyon dolar küçülmüştü.

İki ayda 20.4 milyar dolar büyüdü

DÜNYA Gazetesi'nin Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ve Merkez Bankası verilerinden yaptığı hesaplamaya göre, yabancıların Türkiye'deki portföy yatırımlarının toplam değeri mart ayında yüzde 9.5 oranında 9 milyar 733.2 milyon dolar büyüyerek 112 milyar 630.7 milyon dolara yükseldikten sonra, nisan ayında da yüzde 9.5 oranında

10 milyar 684.5 milyon dolar büyüyerek 123 milyar 315.2 milyon dolara ulaştı. İki aylık dönemde yabancıların İMKB'deki hisse senedi portföyünün değeri yüzde 19 oranında 11 milyar 767.1 milyon dolar artarak 73 milyar 835.8 milyon dolara yükseldi. Yabancıların portföyünde yer alan devlet iç borçlanma senetlerinin (DİBS) tutarı yüzde 23.1 oranında 7 milyar 765 milyon dolar artışla 41 milyar 427.6 milyon dolara çıktı.

Yabancıların mevduat bankalarındaki TL ve yabancı para cinsinden mevduatları ile ve katılım bankalarındaki hesaplarının toplam tutarı da iki ayda yüzde 12.4 oranında 885.6 milyon dolar artarak 8 milyar 51.8 milyon dolara ulaştı.

Yıllık net artış 25.9 milyar dolar

Sıcak paranın Türkiye'deki portföy yatırımlarının değerinde, nisan sonu itibariyle yıllık artış yüzde 26.6 oranında 25 milyar 895.7 milyon dolar olarak gerçekleşti. Son bir yılda yabancıların İMKB'deki hisse senedi portföyü yüzde 16.4 oranında net 10 milyar 401.2 milyon dolar olurken, DİBS portföyü ise rekor bir artış gösterdi. Yabancıların portföyündeki DİBS'lerin değeri bir yıllık dönemde net yüzde 60.8 oranında 15 milyar 658.6 milyon dolar artış kaydetti. Yabancıların Türk bankacılık sistemindeki mevduat ve benzeri fonlarının toplam tutarı ise son bir yılda net olarak yüzde 2 oranında 164.1 milyon dolar azaldı.

Cari açığı büyütüyor

Son dönemde Türkiye ekonomisindeki sıcak para miktarı ile cari işlemler açığındaki büyüme, paralel bir seyir izliyor. Sıcak para girişlerinin reel kuru düşürmesi, başka bir deyişle TL'yi yapay biçimde değerlendirmesi, yabancı malları ucuzlatarak ithalat patlamasına yol açıyor. Artan iç talebi karşılamak için çarklarını hızlandıran sanayinin ithal girdiye bağımlı yapısı da ara malları dolayısıyla ithalat faturasındaki hızlı büyümede etkili oluyor. İthalattaki patlama yüzünden hızla büyüyen dış ticaret açığının sonucu olarak cari işlemler açığının hızla büyüyerek yıllık bazda 60.5 milyar dolara ulaştığı dikkati çekiyor.