Shakespeare 450 yaşında

Nermin SAYIN

Dünya sahnelerinin en büyük yazarı Shakespeare’in kimliğine dair birkaç kırıntıdan başka bir şey yok elimizde. Bu yüzden de yüzyıllardır bir sürü teori üretilmiş durumda: ‘Sözü geçen bir soyludur’  diyen de var, Christopher Marlowe’un düşmanlarından kaçmak için uydurduğu yeni kimliğidir diyen de. Tek bir kişi değil, beraberce oyun üreten bir grup olduğunu savunanlar da var, Kraliçe Elizabeth’in ta kendisidir diyenler de… Tüm bu teorileri üretenlerin anlaştıkları tek noktaysa gelmiş geçmiş en önemli edebiyat dehalarından biri olduğu… 

2014, işte bu dehanın genel kabul edilen biyografisine göre 450. doğum yılı olacak. Dünya edebiyatına eşsiz oyunlar ve pırlanta değerinde soneler bırakan yazar, bu vesileyle tüm dünyada oyunlarının röprizleri, özel gösteriler, onu konu alan kitaplar, seminerler, sergiler ve bol alkışla anılacak. Birkaç örnek vermek gerekirse; çok sevilen “Âşık Shakespeare”in tiyatro versiyonu gündemde şu sıralar Londra’da. Shakespeare’in “Romeo ve Juliet”i yazdığı günlere odaklanan hikâye, Noel Coward tiyatrosunda gelecek yaz prömiyer yapacak. Fransız Shakespeare Derneği, Paris’te 21-27 Nisan arasında (Shakespeare’in doğumgünü de, ölüm günü de 23 Nisan olarak kabul ediliyor) “Shakespeare 450” başlıklı bir etkinlik düzenleyecek. Victoria -Albert Museum da, Shakespeare temalı iki sergiyle katılacak kutlamalara… Dünyaca ünlü aktörlerin Shakespeare’le imtihanları da devam edecek tabii yıl boyu. Son olarak Orlando Bloom’un “Romeo ve Juliet” ile New York sahnelerinde geçtiği sınavda şu aralar sıra Jude Law’da. Aktör, West End’te Michael Grandage Company yapımı olarak perde açan “V. Henry”le 15 Şubat’a kadar alkış toplamaya devam edecek. Başrolünü Kevin Spacey’e verdiği “III. Richard”la Shakespeare literatürüne başarılı bir giriş yapan Sam Mendes’in “Kral Lear” yorumu da, yaklaşık 1 ay sonra yine Londra’da perde açacak. 

Bizim topluluklarımız da boş durmuyor elbette ve Shakespeare’in 450. doğumyılı kutlamalarına birbiri ardına perde açacakları yeni oyunlarla katılacak. Kent Oyuncuları, Şehir Tiyatroları ve İstanbul Devlet Tiyatrosu’nun repertuarında kutlamalara özel oyunlar izleyeceğiz. Tiyatro Pera’nın festivale yetiştirmeyi planladığı “Kısasa Kısas” şimdilik sezon açılışına kalmış gibi görünse de, Semaver Kumpanya’nın ses getiren yorumuyla “Titus Andronicus” sürpriz isimlerle yenilenen kadrosuyla yakında perde açacak. 

Tabii, Devlet Tiyatroları aracılığıyla Shakespeare, Anadolu sahnelerinde de seyircilerle buluşmaya devam edecek. Moda Sahnesi’nin açılış oyunu olarak sunmaya devam ettiği Onur Ünsal’lı “Hamlet”i henüz izlemediyseniz 4-5-9-10 Ocak’ta tekrarlanacak, benden söylemesi. 

Kısacası, 2014’te biz tüm Shakespeare severlere bol bol alkışlayıp “iyi ki doğdun büyük usta” demek düşecek. Ne güzel!

Ünlü yazar, akıl hastanesinde

Şehir Tiyatroları Shakespeare’in 450. yaşını, Azeri yazar Elçin’in kaleme aldığı “Shakespeare” adlı oyunla kutluyor. Melahat Abbasova’nın yönettiği “Shakespeare”i 2-5 Ocak arasında Üsküdar Kerem Yılmazer Sahnesi’nde seyredebilirsiniz. “Shakespeare” oyununda; akıl hastanesinde kendi düş dünyalarında yaşamı yorumlayan hastalarla onları anlamaya çalışan  hekimler arasında yaşanan öyküler konu ediliyor. Her biri tanınmış bir kişiliği temsil eden hastalar giderek, yaşama “Romeo ile Juliet” oyunu etrafında yaşama bakmaya başlıyorlar. 

Anadolu’da alkışlanıyor

> Ankara: “Venedik Taciri”, Ankara Devlet Tiyatrosu’nda, Erhan Gökgücü rejisiyle oynuyor. Başrolde Tamer Levent’in yer aldığı oyun,  Ali Cem Köroğlu’na Sanat Kurumu’nun dekor ve kostüm ödüllerini getirdi. Oyun, sezon boyu izlenebiliyor. 

> Antalya: “Othello”, Antalya Devlet Tiyatrosu’nda Malcolm Keith Kay rejisiyle oynuyor. Özdemir Nutku’nun çevirisinden yorumlanan intikam destanı; 2-3-4 ve 8-9-10-11 Ocak’ta Haşim İşcan Kültür Merkezi’nde yorumlanıyor. 

> Erzurum: “On İkinci Gece”, Erzurum Devlet Tiyatrosu’nda Zurab Sikhaluridze rejisiyle oynuyor. Dük Orsino’nun Kontes Olivia’ya olan aşkı ile çevrelerinde yaşayan insanların öykülerini anlatan yapıtın başrolünde Keiko Belir Yarar var. “On İkinci Gece”, sezon boyunca Erzurum’da izlenebiliyor. 

Kent Oyuncuları’ndan ustaya selam

Ülkemizin en köklü topluluklarından Kent Oyuncuları, Shakespeare’in 450. yaşı kutlamalarına  Shakespeare’in kadın karakterlerine yeni bir soluk üfleyen “İyi Geceler Desdemona, Günaydın Juliet” oyunuyla katılıyor. Ann-Marie MacDonald’ın “Romeo ve Juliet” ile “Othello”yu farklı bir bakış açısıyla yeniden yorumladığı oyun, zekice örülmüş bir komedi. Balam Kenter’in dilimize kazandırdığı, Kadriye Kenter’in yönettiği “İyi Geceler Desdemona, Günaydın Juliet”te; Kadriye Kenter, Ebru Soyuerden, Tuğçe Sartekin Karasu, Sinem Sarızayim, Serkan Altıntaş, Ozan Ayhan ve Osman Kot rol alıyor. İlk temsili 5 Ocak’ta Kozyatağı Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilecek oyunu, Kenter Tiyatrosu’nda 10-11, 24-25-26 Ocak’ta, Caddebostan Kültür Merkezi’nde ise 12 Ocak’ta izlemek mümkün. 

‘Hamlet’le gövde gösterisi

Shakespeare’in en çok yorumlanan oyunlarından “Hamlet”, İstanbul Devlet Tiyatrosu’nda bambaşka bir okumayla seyircilerin karşısına çıktı şu günlerde. Prömiyeri geçen hafta yapılan oyunda, bir süredir sahnelerimizden uzak kalan Işıl Kasapoğlu’nun “Hamlet” yorumunu izliyoruz. Kasapoğlu, “Hamlet”i tek kişilik bir oyun olarak düşünmüş ve sahnedeki o tek kişi de Bülent Emin Yarar. Yarar öyle bir aktör ki bugüne kadar hangi işe el attıysa alkışlamaya doyamadık, böylesine bir “Hamlet” de olsa olsa onun için gövde gösterisi olabilir. “Hamlet” Üsküdar Tekel Sahnesi’nde bu hafta 2 Ocak Perşembe ve 4 Ocak Cumartesi günleri temsil edilecek.