Savunma sanayiine yeni yasa
Savunma sanayiinde, bir ülkeye satış yapılıp yapılmayacağına ilişkin yeni bir karar mekanizması kuruluyor. Savunma Bakanlığı, Genelkurmay ve Savunma Sanayii Müsteşarlığı’ndan oluşan bir komisyon son karar mercii olacak
MEHMET KAYA
ANKARA - Savunma sanayiinde sıklıkla tartışma konusu olan, ihracat yapılmasına yönelik süreçlerin yönetimine ilişkin mevzuat boşluğu dolduruluyor. DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre, savunma sanayiinde, bir ülkeye satış yapılıp yapılmayacağına ilişkin yeni bir karar mekanizması kuruluyor. Buna göre, Savunma Bakanlığı, Genelkurmay ve Savunma Sanayii Müsteşarlığı’ndan oluşan bir komisyon son karar mercii olacak ve ihracat yapmak isteyen şirket bu komisyondan izin alacak. Tasarıda, ürünler için “ihracat versiyonu” kavramına yönelik olarak da hükümler bulunması yönünde sektörün taleplerinin iletildiği belirtildi.
Kararı komisyon verecek
Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nda yapılan çalışmaların son aşamada olduğu ve devletten devlete satış ve genel ihracat kurallarına yönelik kapsamlı bir düzenleme yapıldığı öğrenildi. Yasa taslağında, ihracat ve devletten devlete satış onay merciine yönelik olarak ise başta ABD olmak üzere bazı ülkelerin tercih ettiği parlomento onayı değil, ortak bir komisyonun kurulmasının önerildiği belirtildi.
DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklar, kurumsal olarak Genelkurmay, Milli Savunma Bakanlığı ve Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nın dahil olduğu bir daimi komisyon oluşturulacağı ve ihracat başvurularının bu komisyona yapılacağını belirttiler.
Uzun vadeli taahhütlere girilebilecek
Sistemin, savunma sanayii şirketlerini de lisanslamayı içerdiği, Türkiye içinde başta teşvikler ve ileride oluşması muhtemel Eximbank ve devletten devlete satış avantajlarından yararlanmanın da bu sisteme dahil olmayı gerekli kılacağı vurgulandı. Devletten devlete satış projelerinde, satıcı devlet ile alıcı devlet arasında bir anlaşma sonucu teslimatlar yapılıyor ve anlaşmanın niteliğine göre satıcı şirket tahsilatı kendi devletinden yapabiliyor. Taslak içinde, proje yönetimine yönelik olarak da uzun vadeli taahhütlere girilmesinin imkan dahilinde tutulduğu kaydedildi.
Savunma sanayiinin ‘ihracat modeli’ne ihtiyaç var
Taslakta, sektör açısından önemli unsurlardan birine de yer verilmesi için sektörün daha önce taleplerini ilettiği öğrenildi. DÜNYA’ya bilgi veren sektör temsilcileri, Türkiye’nin savunma sanayiinde “ihracat versiyonu” kavramının bulunmadığını, çok karmaşık sistemlerin ihracının gündeme geldiği bir ortamda firmaların ne tür bir ürünü ihraç edebileceği yönünde bir yasal sistemin kurulması gerektiğini belirttiler.
Taslakta, bu unsura yönelik olarak da bir mekanizmanın kurulması bekleniyor. Savunma sanayiinde, yerli ihtiyaçlar için geliştirilen sistemlerin ihracat versiyonlarında farklılıklar gerçekleştiriliyor.
