Sanata saygısı olmayan lider, kendine saygı duyar mı?

İSTANBUL - Prof. Danica Purg, bundan tam 26 yıl önce, işletme kelimesinin bile tabu olarak görüldüğü sosyalist Yugoslavya’da bir işletme okulu kurdu. Bu okul, Orta ve Doğu Avrupa’da bir ilki temsil ediyordu. Prof. Purg, o dönemde işletme kelimesi yerine, “ekonomiyi yöneten işçileri eğitmek” kavramını kullandı. IEDC-Bled School of Management’ın öncülük ettiği işletme eğitimi, bölgesel reform sürecine önemli katkı sağladı. Prof. Purg, bugün Doğu Avrupa’nın en iyi yönetim okulu olarak değerlendirilen Slovenya IEDC Bled School of Management’ın Dekanı. Liderlik ve etkili yönetim dersleri veriyor. Yöneticilerin sanattan ve diğer alanlardan nasıl ilham alabileceği üzerine çalışmalar yapıyor. “Sanat, liderlik gelişimi için çok önemli bir araç” diyen Prof. Purg, sanat sayesinde insanların daha yaratıcı ve yenilikçi olduklarını söylüyor. 

Prof. Purg, Hollanda İş Konseyi üyesi Eureko Sigarta’nın düzenlediği bir organizasyon için İstanbul’daydı. Kendisine, dünya genelinde yaşanan siyasi ve ekonomik kaosun liderlik eksikliği ile ilgisini sorduk. İşte cevapları: 

Saygının olmadığı bir demokrasi var olamaz 

“2008 finans krizi liderlik kriziydi; ahlak kriziydi. Liderlik, kurumsal ve sosyal çıkarlara değil, kişisel zenginleşme prensiplerine dayanıyordu. Bu bağlamda, bugün çok sayıda ülkede yaşanan siyasi krizin de bir ahlak krizi olduğunu söyleyebiliriz. Her şey güç oyununa dönüştü. Parlamenter demokrasi, seçimleri kazanan parti ile diğer partilerin birbirine saygı duymasını gerektirir. Farklı görüşlerin ve saygının olmadığı bir demokrasi varolamaz. Ukrayna ile Rusya arasında olup bitenlere bakacak olursanız, her iki ülkenin de liderlik krizi yaşadığını görürsünüz. Her iki ülkede de, iktidarda olanlar farklı görüşlere saygı duymuyorlar. Ne muhalefet partilerine, ne de medyaya. Her iki ülkede de, liderler kendi zenginliklerini sürdürmek için yolsuzluk ve hırsızlığa başvuruyorlar. Eğer hükümet liderleri muhalefete ve eleştiriye ihtiyaçları olmadığını düşünmeye başlamışlarsa, demokrasi diktatörlüğe dönüşür. Bu liderlerin eleştirelere kulak vereceğini asla düşünmeyin. Şirketler, bu tür liderler tarafından yönetilse ne olurdu, bir de onu düşünün.” 

Sanat, bir iletişim aracıdır 

“Eğer ülkeleri veya şirketleri yönetenler sanata karşı sevgi beslemiyorlarsa, nasıl daha iyi olabilirler? Eğer bir insan genel anlamda sanattan hoşlanmıyorsa, bu insan kültür veya tarihi bilmiyor demektir. Böyle bir insan günümüz dünyasında liderlik yapabilir mi? Benim cevabım, hayır! Sanat, bir iletişim aracıdır.Sanatçılar kendi yaşadıkları dünyaya ve geleceğe kendi düşüncelerini sunarlar. Sanat ayrıca kendimizi daha iyi anlamamız için de önemli bir araç sunar. ABD’li ünlü profesör Edgar Schein’ın dediği gibi; ‘Sanat, daha fazla görmemizi, daha fazla hissetmemizi, daha fazla duymamızı sağlar. Sanat şaşırtır, provoke eder ve ilham verir.’ ‘Sanattan hoşlanmıyorum’ diyen bir insan, güzellik hakkında bilgiye sahip midir? Kendini sever mi ya da kendine saygı duyar mı?”

Sanatla, yeni çözümler bulmayı öğrenebiliriz 

“Sanatsal yönetimden bahsederken, yapılan planların, alınan kararların diğerlerine saygılı ve sosyal olarak kabul edilir biçimde gerçekleştirilmesinden bahsediyoruz. İşten çıkarmak gibi olumsuz kararda bile, kaba ya da insani olmak gibi iki seçeneğiniz var. Biz insanların duygularına önem vermek, onlara yardım etmekten bahsediyoruz. ‘Sanatsal’ yerine, ‘güzel’ tanımını da kullanabilirsiniz. Bu hem karşınızdaki insan için, hem de şirketin toplum içindeki algılanışı açısından çok önemli. Sanat yoluyla, hayal gücümüzü, sezgilerimizi kullanmayı ve bu sayede yeni yollar, yeni çözümler bulmayı öğrenebiliriz.” 

Siyasi liderler sabırlı olmalı 

“Yarın, bugün başlar. Bir lider için önemli olan uzun vadeli vizyona sahip olmak ve diğer insanları motive etmek için bu vizyonu anlatabilmektir. Günümüzde bir liderin küresel olarak düşünebilmesi gerekir. Sürdürülebilir politikalar ve ilişkiler geliştirmesi de çok önemlidir. Siyasi liderler hedefl erine ulaşırken daha sabırlı davranmalılar. Türkiye ve Avrupa’da siyasi liderler aslında aynı konularla mücadele ediyorlar: Bunlar; siyasi güç ve demokrasi arasındaki ilişkiler; demokratik bir sistemde siyasi gücün ne şekilde kullanılacağı. Türk siyasi liderlerin, bu konuları ülke ve vatandaşlarının çıkarına sonuçlanacak bir şekilde yönetebileceklerini umuyorum.” 

“Gençler, sosyal medyada olun” 

“Genç nesile tavsiyem, eğitim alanlarının dışında bile kalsa, uygun olan her işe girmeleri. Bu onlara deneyim kazandıracaktır. Yabancı dil öğrensinler, insan tanıyabilecekleri her fırsatı değerlendirsinler, dünyanın farklı yerlerinden öğrencilerin katıldığı yaz okullarına gitsinler, kendilerine bir ağ oluşturmak, kendi işlerini kurmak için sosyal medyada iletişim kursunlar.”