"Ekonomide soğutma ihtiyacı olduğu açık"

ANKARA  - Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomide bir soğutma ihtiyacının çok açık olduğunu belirtti ve "ihtiyari tedbir anlamında önlemler değerlendirilebilir. Şu an üzerinde çalıştığımız herhangi bir vergi tedbiri söz konusu değil. Tedbir dediğimiz zaman maliye, para ve BDDK ayağı var" dedi.

Seçim kampanyasını sürdürdüğü Batman'dan CNBC-e televizyonuna konuk olan Bakan Şimşek, yılın ilk çeyreğinde ekonomide yüzde 9-10 civarında bir büyümenin olduğunu, ancak ikinci çeyrekte bir daralma meydana geldiğini ifade etti. Mevcut şartlarda yılın ilk yarısında büyümenin yüksek seyrettiğinin söylenebileceğini kaydeden Şimşek, "Ekonomide soğutma ihtiyacı var mı?" sorusunu şöyle yanıtladı:

"Evet, bir soğutma ihtiyacının olduğu çok açık. Merkez Bankasının bir çabası var, fakat şu ana kadar arzulanan sonuçları tam olarak elde edemedik. Tabii ki ikinci çeyrekten itibaren para politikası daha etkili olmaya başladı. Yine de durumun gözden geçirilmesinde fayda var. Ancak özellikle Nisan ayından itibaren ekonomi nispeten yavaşladı. Bunda para politikası tedbirlerinin yanı sıra küresel büyümeye ilişkin olumsuz gelişmelerin kurlara ve faizlere yansımasının ekonomiye yavaşlatıcı etkisi bulunuyor."

İhtiyati tedbir anlamında önlemler değerlendirilebir

Bakan Şimşek, ekonominin soğutulmasına dönük yeni vergi tedbirlerinin uygulanıp uygulanmayacağının sorulması üzerine de, bütçe ayaklı vergi tedbirlerine ihtiyaçlarının olmadığını söyledi. Ancak makro ekonomik, ihtiyati tedbir anlamında önlemlerin değerlendirilebileceğini kaydeden Şimşek, şöyle devam etti:

"Şu an üzerinde çalıştığımız herhangi bir vergi tedbiri söz konusu değil. Tedbir dediğimiz zaman maliye, para politikası ve BDDK ayağı var. Her zaman vergi ve faiz artışı boyutuyla bakmak önemli olmayabilir, belki spesifik tedbir alınması gerekebilir. Bunların illa vergi olması gerekmiyor. Ben, hiçbir tedbiri kapsam dışı tutmuyorum. Şu an üzerinde çalışılan herhangi bir husus yok. Seçim sonrası ekonomi yönetimi bir araya gelir, gelinen noktayı değerlendirir. Biraz geleceğe bakmak lazım. Dünyada konuşulan şey şu. Muhtemelen küresel büyüme beklenenden daha yavaş. Küresel enflasyon da beklenenin altında. Türkiye'yi de dünya konjonktürü içinde değerlendirmek lazım. Türkiye'de 18 ayda iç talepteki güçlü gidişatı, ertelenmiş, ötelenmiş talebe de bağlamak lazım.

Bir tedbir ihtiyacı varsa gerekli tedbirler alınır. Fakat bu aşamada ekonomi yönetimindeki arkadaşlarla bir değerlendirme yapmadan, spesifik tedbir konuşmak anlamlı olmaz."

Maliye Bakanı, sanayi üretim rakamlarını değerlendirirken de, yılın ikinci çeyreğinden itibaren bir yavaşlama görüldüğüne yeniden vurgu yaptı ve "Türk ekonomisinin yumuşak geçişi sağlaması için ne gerekiyorsa yapacağız" dedi.

Bütçe ya ufak bir açık ya da fazla verecek

Maliye Bakanı Şimşek, uluslararası derecelendirme kuruluşlarının değerlendirmelerine ilişkin görüşlerini açıklarken de, Mayıs ayı bütçe rakamlarının yakında açıklanacağını, ilk 5 ayda bütçenin ya çok ufak bir fazla ya da çok ufak bir açık vereceğini bildirdi.

Bunun, bütçe açığının muazzam daralması anlamına geldiğini anlatan Şimşek, bu dönemde giderlerdeki artışın da son derece sınırlı olduğuna işaret etti. Maliye politikasının sıkı gittiğini ifade eden Şimşek, "Cari açık perspektifiyle bakarsanız burada bir miktar daha sıkılaştırma gerekebilir. Türkiye, bir seçime gidiyor. Cumhuriyet tarihinde seçime gidilirken bütçenin fazla verdiği bir dönem hatırlamıyorum. Cari açık açısından bakarsanız petrol boyutu var, orada yapılacakların bir sınırı var. Ama iç talep boyutu da var. İç talebin bir miktar yumuşatılması lazım, ben buna katılıyorum" diye konuştu.

Esas sorun kredilerdeki genişleme

Makro ihtiyati tedbir derken bunun içinde maliye politikası araçlarının yanı sıra bankacılık boyutunun da bulunduğunu belirten Şimşek, şunları söyledi:

"Esas sorun kredilerdeki genişleme. Belli tüketici kredilerini kastediyorum. O çerçevede bunlar gözden geçirilebilir. Şu da bir gerçek, Türkiye'nin bir alt yapıya ihtiyacı var, karayollarına, demiryollarına, sulama altyapısına ihtiyacı var. ARGE'ye, sağlığa, eğitime destek vermemiz lazım. Türkiye, cari açık eksenli tedbir almalı ama bütçe fazlası verilirken, ben maliye politikası sıkılaşması talebini çok doğru bulmuyorum.

Bizim, ihracat kapasitesini artıracak, küresel yatırımları çekmemiz veya yerel dinamikleri harekete geçirmemiz lazım. Bizim mutlaka enerjide tasarrufu ön planda tutacak yeni adımlar atmamız lazım. Mutlaka katma değeri yüksek ürünlere geçişte yeni enstrümanları geliştirmemiz lazım. Sanayi politikası bunun için çok önemli. Bir miktar müdahaleci olmak, rekabeti bozma anlamında söylemiyorum, bir miktar yönlendirici, özendirici politika önlemlerini ben doğru buluyorum."

Belli sektörlerde üretim üssü olmalıyız

Maliye Bakanı Şimşek, yeni dönemde Doğu-Güneydoğu ve Karadeniz'de ithal ikame üretimi teşvik etmeleri gerektiğini, bu bölgelerde Asya ile rekabet edebilecek emek yoğun ürünlere yönelmelerine ihtiyaç olduğunu da ifade etti.

Batıda da bilgi yoğun, teknoloji yoğun alanlara çok güçlü destek vermeleri gerektiğine dikkati çeken Şimşek, "Otomotiv sektörüne bir yatırım söz konusu olunca herkes yarışıyor. Bizim de yarışabilmemiz lazım. Daha esnek bir yapı oturtabilmemiz lazım. Belli sektörlerde üretim üssü olmamız çok önemli. Bütün bunları yeniden gözden geçirmemiz lazım. İstanbul'un turizmi çok önemli. 5 yıldızlı otellerle ilgili sürekli yoğun bir talep var. Bunlar desteklenebilir" şeklinde konuştu.

Alt yapı yatırımları, yeniden yapılandırma gelirlerinden

Şimşek, yeniden yapılandırma gelirlerinin bir kısmının tamamlanacak bazı alt yapı yatırımlarında kullanılabileceğini ifade etti.

Alt yapı yatırımlarının mümkünse kamu-özel sektör ortaklığıyla yapılmasını daha doğru bulduğunu kaydeden Şimşek, Türkiye'nin devlet anlamında net dış borçta artıya geçmesini istediğini, bunun ülkenin risk algısını da köklü biçimde değiştireceğini dile getirdi.

Maliye Bakanı, iç borçlanmada da elinin rahatlamasının, vade uzatımı ve yeni enstrümanlar konusunda Türkiye'ye daha fazla imkan ve manevra alanı sağlayacağını ifade etti.

Önceliğimiz yapısal reform niteliğindeki özelleştirmeler

Şimşek, elektrik dağıtım özelleştirmelerinde yaşanan sıkıntıya ilişkin bir soruyu yanıtlarken de, Özelleştirme İdaresinin çok başarılı bir dönem geçirdiğini belirtti.

Bu konuda ellerinde olmayan birtakım faktörlerin ortaya çıktığını, kendi imkanlarını ölçüp tartarak, talepte bulunan, ihaleye giren şirketlerin daha sonraki sıkıntılarının, süreçte aksamalara neden olduğunu, bunun da kendilerini üzdüğünü ifade eden Şimşek, şunları kaydetti:

"Bu tamamen bizim dışımızda bir konu. Burada herhangi bir müdahalemiz söz konusu olamaz. Burası bir hukuk devleti. Bu süreçleri yaşayacağız. Eğer arzulanan düzeyde bir özelleştirme geliri olmazsa, çok ciddi bir sıkıntı olmaz. Bütçede sıkıntı yok. Hadi diyelim ki böyle bir kaygı var, elimizde hızlı bir şekilde piyasaya arz edilebilecek, çok rahat bir şekilde piyasada satılabilecek ikincil halka arzlar söz konusu. Amacımız gelir olsaydı biz geçen sene bunları önceliklendirip çok rahat bir şekilde yapardık, çok ciddi gelirler elde edebilirdik. Ama önceliğimizi yapısal reform niteliğindeki özelleştirmelere verdik."

Elektrikte dağıtım özelleştirmelerini çok önemsediğini vurgulayan Şimşek, enerji sektörü KİT'lerinde sıkıntı olduğunu, TEDAŞ'ın parasını toplayamadığı zaman EÜAŞ ve BOTAŞ'ın da sıkıntıya girdiğini, kendilerinin bu zinciri iyi bildiklerini anlattı. Şimşek, "ümit ediyorum ki şirketler yükümlülüklerini yerine getirirler. Getirmezlerse biz süreci çok hızlı bir şekilde tekrardan başlatacağız, bitireceğiz" dedi.