PET ambalajda koruma kavgası

Gamze ŞENER

İSTANBUL - Dış Ticaret Müsteşarlığı‘nın (DTM) polietilen tereftalat (PET) ithalatına korunma önlemi getirilmesine ilişkin tebliği, "Karar gıda fiyatlarını yüzde 10 artırır" diyen PET ambalaj üreticilerini harekete geçirdi. Sektörün önde gelen temsilcileri, karara itiraz etti ve geçtiğimiz ay DTM’de düzenlenen toplantıda itirazın gerekçelerini belirtti. Tebliğin, 39076020 GTP no’lu PET ithalatına getireceği korunma önleminin, başta gıda sektörü olmak üzere birçok sektörde fiyat artışlarına neden olacağını iddia eden Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Mehmet Uysal özellikle gıda maddeleri ambalajlarında kullanılan PET’te yaşanacak her türlü maliyet artışının gıda maddelerinde de en az yüzde 10’luk bir fiyat artışına sebep olacağını iddia etti. Korunma kararının plastik sektörüne, sektör alt gruplarına ve sektörün ara malı ürettiği ihracatçı sektörlere zarar vereceği görüşünü dile getiren Uysal, "Sektördeki ve mamul ürettiğimiz sektörlerdeki hemen hemen tüm firmalar da aynı görüşte" diye konuştu. Plastik ambalaj üreticilerinin büyük bir kısmının KOBİ düzeyinde olduğunu ve Dahilde İşleme Rejimi (DİR)

kapsamına giremediğini hatırlatan Uysal, "Türkiye’deki firmaların hem iç hem de dış piyasada rekabet avantajı yakalayabilmesi için petrol türevlerini mümkün olduğunca düşük maliyetle temin etmeleri gerekiyor. Korunma önlemi getirilmesi ise bu durumun önünü tıkıyor" yorumunu yaptı. Uysal, kararın özellikle dondurulmuş meyve sebze, bitkisel yağlar, meyve suları, domates salçası, kozmetik, deterjan, kimyasallar ambalaj sanayi, fotoğraf ve röntgen filmleri imalatı ile ambalajlı su ihracatına 1 milyar 455 milyon dolar zarar vereceğini dile getirdi.

"Sektör 6 aydır nefes alıyor"

PET üretiminde korunma önlemi ilk kez 2007 yılında getirilmiş ve süresi 27 Ocak 2011’de sona ermişti. Bugüne kadar geçen 6 aylık sürede sektörün nefes aldığını belirten Mehmet Uysal, yılın ilk aylarından bu yana dünyada PET’in yoğun fiyat artışı baskısı altında olduğunu belirterek, "Korunma önleminin üzerine fiyat artışı da gelirse sektör maliyet açısından oldukça zor durumda kalacaktı. Korunma önlemi kalktığından bu yana dünyadaki hammadde fiyatlarında artışlar oldu fakat sektör daha az etkilendi. Birkaç yıl önce PET üretiminde yeterli büyüklükte olmadığımız için böyle bir başvuru yapmaya cesaretimiz yoktu. Mamul üretimi son yıllarda artınca başvurma kararı aldık. Yasal prosedürden ötürü de sürenin dolmasını bekledik" açıklamasını yaptı.

"Tebliğ haksız rekabete karşı"

Tebliğ ile ilgili DÜNYA’nın görüşüne başvurduğu PETKİM Yönetim Kurulu Üyesi ve SOCAR-Turcas CEO’su Kenan Yavuz ise, özellikle Uzakdoğu’dan gelen ürünlerin Türkiye’ye sıfır gümrükle girdiğine dikkat çekerek, "Bu durum haksız rekabet yaratıyor ve yerli PET hammaddesi üreticilerini zor durumda bırakıyor" diye konuştu. Tebliğin bir korunma önlemi olarak değil haksız rekabete karşı şartları eşitlemek ve yerli üretimi korumak olarak değerlendirilmesi gerektiğini savunan Yavuz, "DTM’nin bu çalışmalarını desteklememiz gerekiyor" dedi.

Tebliğin çıkmasında etkili olan Artenius’un İş Destek Servis Müdürü Aykut Aksu da, amaçlarının ucuz işçilik ve hammadde konusunda Ortadoğu ve Asya ülkelerinin haksız rekabetine karşı iç pazarı korumak olduğunu söyledi. Aksu, "Bu sektör petrokimya sektörünün alt dalı ve yerli yatırımcının da artık ilgisini çekiyor. Petkim, Köksan gibi şirketler bu alanda yatırım yapma arzusu içinde. Bu sektörü Uzakdoğu’nun dampingine açık halde tutarsak bunun cari açığa da negatif etkisi olur. Artenius Türkpet 5 yıl boyunca pazarda tekti.Türk piyasası için korunma isabetli karar olacak" şeklinde konuştu. "Sektörde çok fazla oyuncu yok. Şişe üreticilerini dde anlayışa karşılıyorum" diyen Aksu, yerli yatırımcılar 2014’e kadar taahhüt ettikleri yatıırmı yaparsa Türkiye’nin ihracatçı ülke haline geleceğini söyledi. Aksu, "Biz bu piyasanın lideri ve abisi olarak ithalatın önünü kesmek istedik" dedi.

Türkiye’de PET sektörü

Yıllık PET tüketimi 300 bin ton civarında olan Türkiye’de 2 üretici şirket var. Bunlardan biri İspanyol LSB Grubu’nun Türkiye’deki iştiraki olan Artenius, diğeri ise 2009 yılında üretime başlayan Meltem Kimya. DTM’ye yapılan korunma başvurusunda sadece Artenius’un imzası yer alıyor. Artenius’un yıllık üretimi kapasitesi, 130 bin tonu bulurken, Meltem Kimya’nın üretimi ise 40 bin ton civarında. Türkiye’de yılda tüketilen 300 bin ton PET’in 130 bin tonu ithal ediliyor. 2006, 2007, 2008 yıllarında

Vietnam ithalatta birinci sırayı alırken, son 2 yılda en büyük ithalat Pakistan’dan yapıldı. Geçtiğimiz yıl ise İran, BAE, Umman ve Malezya ilk 5 sırada yer alarak, yüzde 83’lük bir pay oluşturdular.

DTM’nin İthalatta Korunma Önlemleri Tebliği ne diyor?

Bakanlar Kurulu Kararı ile bu ay içinde yürürlüğe girmesi beklenen tebliğde 2006 yılında 64 bin 785 ton olan PET ithalatının, 2007’den itibaren sırasıyla 87 bin 396 ton, 104 bin 761 ton, 127 bin 912 ton ve 156 bin 405 tona çıktığı, bu durumun yerli üretimde piyasa payı ve kârlılık gibi konularda bozulmaya yol açtığı ifade ediliyor. 11 Mart 2011’de yayınlanan tebliğin yürürlüğünün bu ay netleşmesi bekleniyor.