Perakende, erken indirimi tartışıyor

Sayime BAŞÇI - Gamze ŞENER

İSTANBUL - Alışveriş merkezlerine bu yaz indirim neredeyse havalar ısınır ısınmaz geldi. Tüketiciler İstanbul Shoppingfest'in bitiminden sadece 15 gün sonra yeni bir indirim dalgası ile karşı karşıya kaldı. Bazı markalarda indirim oranları yüzde 60'ları bulurken sektör yetkilileri, "Tüketici indirim istiyor, rakibimiz yapınca biz de yapmaya mecbur kalıyoruz" görüşünü dile getirdi.

Perakende sektörü temsilcilerine göre indirimlerin yaz başına kadar çekilmesinin en önemli nedeni sezonların kısalması. Bundan önce her mevsim için tek bir sezon üreten giyim perakendecileri H&M ve Zara'nın yarattığı trendin etkisi ile artık neredeyse haftalık sezonlarla çalışıyorlar. Sezon geçişlerinde ise indirimler stokları eritmek için en önemli silah olarak ortaya çıkıyor. Bu yaz indirimlerin daha da erkene çekilmesinde mevsimsel etkilerin ve Shoppingfest'in yaz sezonuna ‘dokunan' zamanlamasının da etkili olduğu vurgulanıyor.

Alışveriş Merkezi ve Perakendeciler Derneği Başkanı Mehmet Nane: Normalde eskiden 2 sezon 4 de mevsim olurdu. Yaz-kış sezonu olur, her sezon sonunda da indirimle satılırdı. Eskiden sezon başında ne ürün varsa sezon sonunda da o ürün olurdu ama artık gerek yerli gerek yabancı firmaların haftalık bazda Türkiye'ye ürün getirmeleri sonucunda keskin 2 sezon kalmadı. Her hafta mağazanıza ürün getirdiğinizde eski malları eritebilmek için o ürünleri promosyona, kampanyaya ya da indirime tabi tutuyorsunuz. Bu tüketici isteğinden oluşuyor. Eğer tüketici bunu kabul etmezse siz bir dahaki yıl bunu yapmazsınız. Bu nedenle bu indirimler, ana sezonun 8-16 haftalık baza gelmesinin sonucudur. Fiyatlama yapılırken belli bir dönemde kampanya, indirim ve promosyon yapılacak diye düşünülüyorsa bu sıkıntı yaratmayacaktır. Bu firmaların stratejisi ile ilgili. Kampanyalar sürekli var. Shoppingfest'in bittiği günün ertesinde kampanyalara başladı.

İnci Deri Yönetim Kurulu Başkanı Ali Murat Kızıltaş: Firma olarak girmek istemediğiniz bu sürece rakipleriniz girince siz de girmek zorunda kalıyorsunuz. İster istemez alt taraftan gelen bu baskı nedeniyle biz de bazı karaları bu yönde almak zorunda kalıyoruz. İndirimler için çok çok erken. Haziran'ın altısındayız ve indirimler net bir şekilde konuşulmaya başlandı. Maalesef kriz döneminden beri indirim konuşmadan ürün satamaz hale geldik. Bu hepimize zarar veriyor ama günü kurtarmak adına yapılıyor. Ankara'dan çıkarılmaya çalışılan yasalar organize perakende karşısında silah haline dönüşmeye başlıyor. Yoksa bazı şeylerin regüle edilebilmesi herkesin kabul edebileceği bir uygulama. Ama öyle bir noktaya geliyoruz ki Ankara'da son dakikada bazı müdahalelerle keşke bu noktaya gelinmeseydi diye düşünüyoruz dernek olarak. Organize perakende olarak bu yasanın çıkmamasını tercih ediyoruz. Son perakende yasası tamamen büyük markaların aleyhine çalışan bir durum haline geldi. İstanbulfest'in çok olumlu etkisi oldu sektöre. Yerel markalar açısından baktığınızda mart ve nisan ayları son derece sıkıntılı, aylardır bu nedenle bu dönemde insanları daha erken alışverişe başlatmış olduk."

Derimod Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Zaim: İnsanlar indirim bekliyor, yapacak bir şey yok. Biz de bu beklentiyi karşılıyoruz. İndirimler mevsimsel etkilerle de tetiklendi. Yazın çok geç gelmesi ile indirimlerin zamanlaması şu an sektörde biraz karışık bir düzene girdi ama belirli bir dönem içinde bu düzelecektir.

Sarar Yönetim Kurulu Başkanı Cemalettin Sarar: İndirimler erken başladı. Birçok marka var ve rekabet çok olduğu için herkes bir yerden tutunmaya çalışıyor. Bu indirimlerin bazıları doğru, bazıları yalancı indirim oluyor. İndirimlerin indirim zamanı olması lazım. İndirimler eskiden 9'uncu ayda başlardı. Şimdi herkes piyasa şartları ve elindeki malın durumuna göre indirim yapıyor. 2-3 ayda bir koleksiyon değiştirenler var. Büyük markalar zaten indirim yapmıyor. En fazla alış veriş esnasında yüzde 10 yapıyorlar. Bizim de daha çok dünya markası çıkarmamız, iç pazarın yanı sıra dışarıya da markalı koleksiyon satmamız gerek.

Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Yılmaz Yılmaz: Yaz mevsiminin geç başlaması, indirim tarihlerinde de değişikliğe yol açtı. Okulların da erken kapanması ile alışverişin artacağı yönündeki beklenti, indirim tarihlerini erkene çekti. Shoppingfest'in indirimleri artırdığını söylemek ise yanlış olur.

Orka Group Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu: Dünya ile kıyaslandığında sezonlar öne çekilmiş durumda. Sezonu açma konusunda takvimler dünyada zaten değişikti. Biz dünyaya uymaya başladık. Tüm dünya ağustos ayında kış sezonunu açıyor. Sezon değişiklikleri ve mevsimsel değişiklikler de bunda etkili. Aralık ayında yaz malı, ağustos ayında kış malı konuyor. Bu durum müşteriye bir avantaj olarak yansıyor. Dünya ile çalışan firmalar zaten dünya takvimine uymak zorunda.

Biz temmuz sonunda yurtdışı siparişlerimizi göndermek zorundayız. Shoppingfest'in yurtdışı müşterilerine cazip gelecek indirim ve kampanyalar sunmak gibi bir avantajı vardı. Shoppingfest indirimleri de bu durumu biraz öne çekti. Zaten Shoppingfest'in öne çekilmesine yönelik çalışmalar sürüyor. Merkez Bankası‘nın piyasadan 25 milyar TL çektiği dönemde Shoppingfest olmasaydı işler ne olurdu biraz da onu düşünmek lazım.

İpekyol Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Ayaydın: İndirimlerin erkene gelmesi sanayicileri zor durumda bırakıyor. İndirim yasasının bir an önce çıkması gerekiyor.

Yeni kurulacak hükümetin ilk icraatının perakende yasasını çıkarmak olması gerekiyor. Bu yasa çıkmıyorsa, bu işin altında başka şeyler olduğunu düşüneceğiz. PwC'a AB ülkelerinde bu işlerin nasıl olduğunu belgeleyen bir rapor hazırlattık. Sanayi Bakanı ve Başbakan'a da ilettik. Türkiye'deki indirim yasası, sanayiciyi zor durumda bırakıyor. Bir kişi indirime girince, diğer markalar da iş kaybına uğramamak adına indirim yapmak zorunda kalıyor. Shoppingfest ise 40 günlük bir indirim sezonunu içerdiği için sezonu biraz etkiledi.