Patateste hasat başladı, fiyatlar düşüyor

ARZU ALP

İZMİR - Patateste 3 yıldır devam eden arz-talep dengesizliği geçtiğimiz yılların aksine bu yıl yüksek fiyat olarak piyasaya yansımıştı. 3 yıl önce kilogramı 20 kuruşa kadar düşen ve ürünü tarlada çürüdüğü için, üretim alanı daralan patates, geçen yıl yaşanan aşırı sıcaklardan sonra bu kış da yağışlı ve sert geçen hava şartlarının kurbanı olmuştu. Tüm bu olumsuzluklar sonucunda marketlerde patatesin fiyatı 5 liraya ulaşmış, artışın perde arkasından stokçu çıkmıştı. Üretim fazlalığı olmasına karşın fiyatın 5 liraya çıkması üzerine hükümet tedbir almak için harekete geçmişti. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, gıda enfl asyonunu düşürmek için patates ithalatını serbest bırakacaklarını açıklamıştı. Zeybekci’nin açıklamasından sonra gözler patates fiyatı 50 kuruş seviyesinde olan İran’a çevrilmişti. Son olarak Rekabet Kurumu Başkanvekili Reşit Gürpınar da internet sitesinde patates fiyatlarının Rekabet Kurumu’nun da gündeminde olduğunu açıklamıştı. Türkiye’nin en önemli patates üretim merkezlerinden Ödemiş, Söke ve Adana’da hasatın başlaması, patates fiyatlarını normal seviyeye taşıdı. 

Hasat başladı, ithalata gerek kalmadı 

Ödemiş Ziraat Odası Başkanı Ahmet Kocaağa, Ödemiş, Adana ve Söke’de patates hasadının başladığını, dolayısıyla patates fiyatlarıyla ilgili sıkıntı kalmadığını söyledi.

Hasadın kasıma kadar süreceğini hatırlatan Kocaağa, “Patates fiyatları düşüyor. Şu anda patatesin tarladan çıkış fiyatı ve üreticinin eline geçen 1.2 TL. Hale gidinceye kadar 1.7 TL. Patatesin bir esprisi kalmadı, kimse patatesle uğraşmasın. Daha da uğraşırlarsa köylü yanar. Üreticiler 3 yıl öncesinin yaralarını saramadı. Tarlada kalan patetesi hayvanlar bile yemedi. 3 yıldır üreticiler olarak kredilerimizi ödeyemedik. Fiyatlar bu seviyede kalırsa hem üretici hem tüketici memnun kalır. Bu fiyattan üretici kazanır, tüketici de 2 TL’den patates alabilir” dedi. 

İran’dan patates ithalatının gündeme gelmesine gerek olmadığını savunan Kocaağa, ithalat halinde üreticinin perişan olacağını dile getirdi. Kocaağa, “Üretici burnundan soluyor. Bütün kış zahmetini çekiyor. Üretici para kazanmayacak mı? İran’da patates 50 kuruş ama Türkiye’de mazot 4.5 TL. Nasıl olacak bu iş? İran’da mazot bedava. Şu anda hasat zamanı. Fiyatlar 1.5 TL’ye kadar düşer. Bu fiyatla da hem üretici hem tüketici açısından denge sağlanmış olur. Artık kimse patatesle uğraşmasın, kendi haline bıraksın” açıklamasını yaptı. 

“Rekabet Kurumu’nun soruşturmasına gerek yok” 

Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Altınışık ise patates üretimi ve fiyatlarıyla ilgili bir sıkıntı kalmadığını, Rekabet Kurumu’nun soruşturma açmasına da gerek olmadığını söyledi.

Depolarda yeterince patatesin bulunduğunu, üretici ve tüccarın karaborsa oluşturma gibi bir düşüncelerinin bulunmadığını vurgulayan Altınışık, Ödemiş ve Adana’da hasadın başlamasıyla fiyatların normale geldiğini söyledi. Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli’nin talimatı ile depolara baktıklarını ve bir sıkıntı olmadığını belirten Altınışık, “Çiftçinin elinde mal yoktu, depolarda vardı. Depolar da sattı. Şu anda elinde olan tohumluk. Şu anda fiyatlar 1.5-1.8 TL aralığında. Bu fiyatlar normal. Patatesi 4-5 TL’ye satan üreticiler değildi. Aracı kurumlar sattı. Bunu genel başkanımız da Cumhurbaşkanına bizzat anlattı” dedi. Altınışık, İran’dan patates ithalatına da gerek olmadığını, ekimin de fiyatların da iyi olduğunu sözlerine ekledi.

Patatesteki yüksek üretime yansıyacak

Türkiye’nin patates üretiminde sayılı illeri arasında yer alan Nevşehir’de patates fiyatlarındaki artış, üreticiyi harekete geçirdi. Geçen yıl 50 bin dönüm arazide ekimi yapılan patatesi, bu yıl 60 bin dönüm alana eken üretici, 300 bin ton mahsul bekliyor. Nevşehir’in patates üretiminde büyük pay sahibi olan Derinkuyu ilçesindeki çiftçiler, yazlık ve kışlık patates ekimine başladı. Derinkuyu Ziraat Odası Başkanı Ömer Yılmaz, ildeki patatesin yaklaşık yüzde 90’ının üretildiği Derinkuyu’da, sezonun ekim işlemine bu ay başlandığını ve ay sonuna kadar devam edeceğini söyledi. Nevşehir’de, 2012’de 330 bin ton olan patates üretiminin 2013’te 170 bin, 2014’te 220 bin tona gerilediğini anımsatan Yılmaz, “Son iki yıldır patates fiyatlarında yaşanan yükselmeyle bu yıl üretimin 300 bin ton olması bekleniyor” dedi. Geçen sezon üreticinin para kazanması nedeniyle bu yıl üretimde yüzde 20 artış sağlanacağını aktaran Yılmaz, “İlde geçen yıl 50 bin dönüme patates ekildi. Bu yıl 60 bin dekarlık alanda ekim yapılacak. Dekarda yaklaşık 5 ton patates elde edildiği göz önüne alındığında 300 bin ton ürün mahsul edilecek” diye konuştu.