Özel istihdam büroları büyümek için ‘geçici iş ilişkisini’ bekliyor

Kezban KARABOĞA

İSTANBUL - Yaklaşık 9 yıl önce yasa ile kurulmalarının önü açıldıktan sonra Türkiye istihdam pazarına, yabancı özel istihdam bürolarının (ÖİB) ilgisi arttı. Manpower, Adeco, Pricewaterhousecoopers, Randstad gibi uluslararası bürolar Türkiye’de şube açtı. Ancak özel istihdam bürolarının daha aktif hale gelmesi için “Geçici İş İlişkisi” kanunun yürürlüğe girmesi bekleniyor. Özel istihdam büroları aracılığıyla, Türkiye’de işsizliğin ve kayıt dışı istihdam oranının azaltılması, şirketlerin kısa süreli ihtiyaç duydukları işçileri daha kolay tedarik etmeleri hedefleniyor.

Türkiye istihdam pazarına 2006 yılında giren Hollandalı Randstad’ın Bölge Direktörü Kajetan Slonina, “Dönemsel çalışmanın kayıt dışı istihdamı yüzde 2.5 ile yüzde 4 arasında azaltıcı etkisi var. Türkiye’de geçiçi iş ilişkisiyle ilgili kanun çıktıktan sonra istihdama katkımız daha net ortaya çıkacaktır. Çünkü özel istihdam büroları büyürken istihdam yaratıyor. Geçiçi iş ilişkisi kanunun çıkması ve şirketlerin onlara verdiğimiz servisten haberdar olması özel istihdam bürolarının istihdama katkısını artıracaktır” dedi.

Ranstad, Türkiye’de bugüne kadar yaklaşık 3 bin kişiyi işe yerleştirdi. 2007’de Kozyatağı, 2012 Ocak’ta ise İzmir şubesi faaliyete geçti. Türkiye’de 60 çalışanı var. Şirketin 2012 yılı global cirosu 17.2 milyar euro. 43 ülkede faaliyet gösteriyor.  Amerika, Hindistan, İsviçre, Kanada ve pek çok Avrupa ülkesinde önemli pazar paylarına sahip. Randstad Türkiye Genel Müdürü Altuğ Yaka, “Sıfırdan başladık. Türkiye istihdam piyasasında 6 yılda ilk 4’e girdiğimizi düşünüyoruz. Randstad Türkiye bütün Randstad ofisleri arasında 4 yıl üst üste en hızlı büyüyen ofis oldu” dedi.

‘İstanbul bile bize yeter’

Yükselen ekonomilerde büyümenin nitelikli eleman ihtiyacını artırdığını söyleyen Randstad Yönetim Kurulu Üyesi Leo Lindelauf ise bu durumun Türkiye için de geçerli olduğunu belirterek, “Bu ihtiyacın arttığı yerlerde bizim olmamız gerekiyor” diye konuştu. Büyüme stratejileriyle ilgili bilgiler veren Lindelauf, “Sadece İstanbul bile bize yeter. Hollanda da 17 milyon kişi yaşıyor, 600 tane şubemiz var. İstanbul tek başına bir Hollanda. Bunu Türkiye’ye çevirirsek 15-20 yıl içinde burada binden fazla şubemiz olması gerekir. Fakat bu çok önemli değil. Bizim önemli olan önce bir şehre girmek orada maksimum başarıyı yakalamak. Zaten sonrası geliyor” dedi. Lindelauf, Randstad’ın Brezilya, Hindistan, Meksika ve Türkiye gibi yükselen ekonomilerde çift haneli büyüdüğünü belirtti.

Polonya’da ÖİB sayısı 4 bine çıktı

Özel istihdam bürolarında asıl büyümenin geçiçi iş ilişkisi kanunun çıkmasıyla yaşancağını vurgulayan Randstad Bölge Direktörü Kajetan Slonina Polonya örneğini verdi. Slonina şöyle konuştu:

“Polonya’da geçiçi iş ilişkisiyle ilgili kanun çıkmadan önce piyasada dönemsel eleman çalıştırmak gri bir alandı. Şirketler dönemsel eleman kullanıyorlardı. Fakat çekingen davranıyorlardı. Adayların mesaileri, çalışma hakları belirsizdi. Kanun 2004’te çıktı. İzinler, kıdemler, ihbar hakları yani elemanla bazı yükümlülükler ÖİB’lere geçti. Bu nedenle ÖİB’ler dönemsel eleman bulma fiyatlarını yüzde 30 artırdılar. Pek çok şirket kapanacağız diye korktu. Tam tersi oldu. Ciddi bir büyüme yaşandı. İlk yılda 2004’te Polonya’da kayıtlı dönemsel eleman 54 binken, kanun çıktıktan 9 yıl sonra 500 bini geçti. Kanun çıkmadan önce 70’e yakın ÖİB varken şu anda 4 bin ÖİB var. Randstad Polonya’nın kanundan önce sadece 16 tane şubesi vardı. Bugün 74 tane şubemiz var.”

Slonina, dönemsel çalışmanın kayıt dışı istihdamı yüzde 2.5 ile yüzde 4 arasında azaltıcı etkisi olduğunu belirtti.

ÖİB’ler 8 yılda 272 bin kişiyi işe yerleşti