ÖTV'nin lokomotifinde tahsilat kasımda geriledi
Bütçenin en büyük gelir kalemlerinden olan petrol ürünleri ve doğal gazdan alınan ÖTV'de tahsilat miktarı, kasım ayında geçen yıla göre yüzde 3.2 düşüş göstererek 2.9 milyar liraya geriledi.
YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Naki BAKIR
ANKARA - Bütçenin en büyük gelir kalemlerinden olan akaryakıt ve gazdaki ÖTV tahsilatı, kasım ayında düşüş gösterdi. Buna karşılık önceki ay vergi oranları yükseltilen ürünlerden içki, sigara ve taşıtta ise tahsilatın yüksek oranlarda artışa devam ettiği gözlendi.
DÜNYA'nın Maliye Bakanlığı verilerinden yaptığı hesaplamaya göre petrol ürünleri ve doğal gazdan alınan ÖTV'de tahsilat miktarı, kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3.2 düşerek 2 milyar 918.5 milyon liraya geriledi. Buna karşılık ekim ayındaki oran artışlarına rağmen kasımda ÖTV tahsilatı alkollü içkilerde geçen yıla göre yüzde 42.4, tütün mamullerinde yüzde 24.7, motorlu taşıtlarda da yüzde 14.7 ile yüksek oranlarda gerçekleşti.
Kolalı içeceklerde ise yüzde 228.5'le rekor bir tahsilat artışı kaydedildi. Kasım ayında tütün mamullerinde 1 milyar 620.9 milyon, motorlu taşıtlarda 704.2 milyon, alkollü içeceklerde 349.5 milyon, kolalı gazozlarda 21.1 milyon liralık ÖTV tahsil edildi. Dayanıklı tüketim ile diğer ürünlerden alınan toplam ÖTV miktarı da yüzde 18.6 artışla 185 milyon lira oldu. Bu gelişmelerle toplam ÖTV tahsilatı kasım ayında yüzde 8.7 artışla 5 milyar 799.2 milyon liraya ulaştı.
Kasım ayında dahilde mal alımları üzerinden tahsil edilen KDV tutarı yüzde 6.8 artışla 2 milyar 689.5 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. İthal ürünlerden tahsil edilen KDV'nin aylık tutarı yüzde 19.9 artışla 4 milyar lirayı geçerken, gümrük vergisi ve diğer yollardan alınanlarla birlikte dış ticaretten alınan toplam vergi yüzde 21.3 artarak 4 milyar 430 milyon liraya yükseldi.
Banka ve sigorta muameleleri, şans oyunları, özel iletişim vergileri ile damga vergisi ve harçlarla birlikte kasım ayındaki toplam "dolaylı" vergi tahsilatı yüzde 13.6 artışla 14 milyar 825.9 milyon liraya ulaştı. Aylık vergi gelirinin yüzde 57.1'ini dolaylı vergiler oluşturdu. "Doğrudan" nitelikteki gelir, kurumlar ve servet vergilerindeki aylık tahsilat da yüzde 22.4 artışla 11 milyar 147 milyon lira olarak gerçekleşti.
Dolaylı vergiden on bir ayda 157 milyar lira
Merkezi yönetim bütçesi kapsamında toplam vergi geliri ocak-kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21.6 artışla 234 milyar 106.4 milyon liraya ulaştı. Bunun da 77 milyar 246.7 milyon lirasını gelir ve kurumlar vergileri ile veraset intikal ve MTV gibi "doğrudan" vergiler oluştururken, belli bir gelir, kar ya da kazanca bağlı olmayıp, tüketim üzerinden alınan ÖTV, KDV gibi "dolaylı" vergilerdeki toplam tahsilat 156 milyar 757.2 milyon liraya ulaştı. Geçen yıla göre doğrudan vergiler yüzde 23.3, dolaylı vergiler yüzde 21.2 artış gösterdi. Büyük bölümünü çalışanların maaş ve ücretleri üzerinden, kayağından kesilen gelir vergisinin oluşturduğu doğrudan vergilerde artış oranının daha yüksek çıkmasına rağmen, on bir aylık toplam vergi gelirinin yüzde 67'sini dolaylı vergiler oluşturdu.
58 milyarlık ÖTV'nin 31 milyarı akaryakıt ve gazdan
Aşırı yüksek vergi oranları sonucu dünyanın en pahalı akaryakıtını kullanan Türk halkı; kasım ayındaki düşüşe rağmen, ocak-kasım döneminde tükettiği petrol ürünleri ve doğal gaz için devlete 30 milyar 870.2 milyon lira ÖTV ödedi. Bu ürünlerde 11 aylık ÖTV tahsilatı geçen yıla göre yüzde 5.7 arttı.
En fazla ÖTV geliri elde edilen ikinci kalem olan tütün mamullerinde on bir aylık tahsilat yüzde 9.4'lük bir artışla 14 milyar 711.5 milyon liraya ulaştı. Motorlu taşıt alım-satımları üzerinden tahsil edilen ÖTV, on bir ayda yüzde 44.9 artışla 7 milyar 215.2 milyon, alkollü içkilerdeki tahsilat yüzde 33.8 artışla 3 milyar 506 milyon, kolalı gazozlar için ödenen ÖTV yüzde 30.2 artışla 256 milyon, dayanıklı tüketim malları ve diğer ürünlerinin tüketiminden alınan ÖTV de yüzde 38.8 artışla 1 milyar 863.8 milyon lira oldu.
Bu gelişmelerle toplam ÖTV tahsilatı, ocak-kasım döneminde geçen yılın eş dönemine göre yüzde 12.8 artışla 58 milyar 425.7 milyon liraya ulaştı. ÖTV tahsilatı, toplam vergi gelirinin yüzde 25'ini oluşturdu.
11 ayda 72.3 milyarlık KDV geliri
On bir ayda dahilde KDV tahsilatı yüzde 15.6 artışla 28 milyar 337 milyon lira, ithalden alınan KDV'deki tahsilat ise yüzde 37.7'lik bir artışla 43 milyar 940.8 milyon lirayı buldu. Gümrük vergisi ve diğer kalemlerle birlikte dış ticaretten alınan vergilerdeki toplam tahsilat yüzde 38.4 artışla 48 milyar 194.2 milyon liraya ulaştı.
Dolaylı vergi niteliğindeki diğer kalemlerden Özel İletişim Vergisinde ocak-kasım dönemin tahsilatı geçen yıla göre yüzde 7.6 artışla 4 milyar 51.6 milyon, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinde yüzde 19.4 artışla 3 milyar 943.1 milyar lira oldu. Anılan dönemde vatandaşlar resmi eşlemler dolayısıyla devlete 7 milyar 450.2 milyon lira harç ve 5 milyar 874 milyon lira Damga Vergisi ödedi. Geçen yıla göre Damga Vergisi tahsilatı yüzde 29.3, harç tahsilatı yüzde 20.6 arttı.
Bu konularda ilginizi çekebilir