Ocak enflasyonu beklentiyi aştı, yıllık 'dip' yaptı

İSTANBUL – Temel enflasyon göstergelerinde düşüş trendi devam ederken, yeni yılın ilk ayında enflasyon beklentilerin üzerinde geldi. Bu arada yıllık enflasyon yüzde 4,90'la 1969 yılının Mart ayından bu yana en düşük seviyelere geri geldi.

TÜİK, Ocak ayında Tüketici Fiyatları Endeksinin (TÜFE) yüzde 0,41, Üretici Fiyatları Endeksinin (ÜFE) yüzde 2,36 arttığını açıkladı. Piyasada TÜFE'nin yüzde 0.29, ÜFE'nin yüzde 1.05 artacağı öngörülüyordu. Ocak ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 4,90, ÜFE'de yüzde 10,80 artış gösterdi.

TÜFE sürpriz yaptı

TÜİK hesaplamalarında göre; 2011 yılı Ocak ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre %0,41, bir önceki yılın Aralık ayına göre %0,41, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,90 ve on iki aylık ortalamalara göre %8,28 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış %1,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti. Ocak ayında endekste yer alan gruplardan ulaştırmada %1,44, çeşitli mal ve hizmetlerde %1,37, haberleşmede %1,21, ev eşyasında %1,02, lokanta ve otellerde %0,76, konutta %0,58, sağlıkta %0,28, eğitimde %0,04 artış, eğlence ve kültürde %-0,08, giyim ve ayakkabıda %-7,76 düşüş yaşandı. Alkollü içecekler ve tütün grubunda ise değişim gözlenmedi.

Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış %9,38 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içecekler (%7,06), çeşitli mal ve hizmetler (%6,71), giyim ve ayakkabı (%5,24), konut (%4,93) artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları olarak sıralandı.

269 maddenin fiyatı arttı

NUTS2 düzeyinde 26 bölge içinde TÜFE’nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) (%0,93) olmuştur. Geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) (%7,37) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) (%10,42) bölgesinde meydana geldi.

2011 yılı Ocak ayında endekste kapsanan 445 maddeden; 57 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 269 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 119 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş yaşandı.

Çekirdek enflasyon arttı

Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine bakıldığında Ocak ayında bir önceki aya göre mevsimlik ürünler hariç özel kapsamlı TÜFE'de yüzde 0.74 artış yaşandı. İşlenmemiş gıda ürünleri hariç enflasyon yüzde 0.16 oranında, enerji hariç enflasyonda yüzde 0.3 oranında yükseliş görüldü. İşlenmemiş gıda ve enerji hariç enflasyonda yüzde 0.02 gerileme olurken, enerji, alkol ve tütün hariç göstergelerde yüzde 0.33 artış yaşandı.

Bu son grup ile birlikte fiyatın yönlendirilen ve dolaylı vergiler hariç tutulduğunda Ocak'ta yüzde 0.27 artış gösteren fiyatlar, bunlara işlenmemiş gıda eklendiğinde yüzde 0.13 oranında arttı. İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki, tütün ve altın hariç grupta gerileme yüzde 0.05 oranında gerçekleşirken, enerji, gıda, alkol, tütün ve altın hariç göstergelerde yüzde 0.36 düşüş görüldü.

İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki, tütün ve altın hariç özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde yıllık artış yüzde 3.74 olurken, enerji, gıda, alkol, tütün ve altın hariç göstergelerde yıllık artış yüzde 3.18 düzeyinde gerçekleşti.

 ÜFE’de yüzde 2.36 artış

Üretici fiyatlarında ise bir önceki aya göre %2,36, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,36, bir önceki yılın aynı ayına göre %10,80 ve on iki aylık ortalamalara göre %8,89 artış görüldü. Aylık değişim tarım sektöründe %2,92, sanayi sektöründe %2,25 olarak gerçekleşti.

Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,92, bir önceki yılın aynı ayına göre %14,95 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,70 artış oldu. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,25, bir önceki yılın aynı ayına göre %9,93 ve on iki aylık ortalamalara göre %6,64 artış meydana geldi.

En yüksek artış petrol ve doğalgaz çıkarımında

ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış %9,48 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşti.

Sanayinin üç sektöründen, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %4,02, imalat sanayi sektöründe %2,35, elektrik, gaz, su sektöründe %0,72 artış görüldü.

Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (%9,48), ana metal sanayi (%8,80), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (%5,89), mobilya imalatı (%4,82), tekstil ürünleri imalatı (%4,13), maden kömürü ve linyit (%3,96), taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri (%3,76) alt sektörleri oldu.

Buna karşılık büro makineleri imalatı (%-5,10), basın ve yayım (%-2,62), giyim eşyası imalatı (%-1,46), kağıt ve kağıt ürünleri imalatı (%-0,20) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olarak sıralandı.

2011 yılı Ocak ayında endekste kapsanan 785 maddeden; 138 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 513 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 134 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.