Milletvekili adayları belirleniyor

Türkiye, yeni cumhurbaşkanını seçmek ve 27. Dönem parlamentosunu belirlemek üzere 24 Haziran'da sandık başına gidiyor.

Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) hazırladığı seçim takvimi işliyor.

Cumhurbaşkanı seçimi ile milletvekili genel seçiminde yurt içinde 56 milyon 342 bin 263, yurt dışında da 3 milyon 49 bin 65 olmak üzere toplam 59 milyon 391 bin 328 seçmen sandık başına gidecek.

27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'ne  AK Parti, BBP, BTP, CHP, DP, HDP, HÜDA PAR, İYİ Parti, MHP, Saadet Partisi ile Vatan Partisi katılacak.

Siyasi partiler milletvekili aday listelerini 21 Mayıs Pazartesi günü saat 17.00'ye kadar YSK'ye verecek, kesin aday listeleri 30 Mayıs'ta ilan edilecek. Yurt dışında ve gümrük kapılarında oy verme işlemi ise 7 Haziran'da başlayacak.

Tüm yurtta, oy verme saatleri 08.00-17.00 olarak uygulanacak. Oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra sıra ile oylarını kullanmalarına izin verecek. YSK'nın belirlediği bitiş saatinden sonra gelen seçmen oy kullanamayacak.

Sandık başına gelen seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini başkana verecek ve seçmen sıra numarasını söyleyecek. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.

Seçimler ilklere sahne olacak 

Seyyar sandık uygulaması, 100 bin imzayla cumhurbaşkanı adaylığı, cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi için aynı gün sandığa gidilmesi gibi pek çok ilke sahne olacak 24 Haziran'daki seçimlerde ayrıca Türk siyasi tarihinde ilk kez siyasi partiler ittifak yaparak seçime girecek.

AK Parti ve MHP'nin "Cumhur İttifakı" protokolü 4 Mayıs'ta, CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Partinin (DP) kurduğu "Millet İttifakı"nın protokolü 5 Mayıs'ta YSK'ye teslim edildi.

İttifak yapan partiler, milletvekili aday listelerini ayrı ayrı verecek. Ancak, "Cumhur İttifakı"na destek veren BBP, AK Parti listelerinden, "Millet İttifakı"nda yer alan Demokrat Parti ise İYİ Parti listelerinden milletvekili adayı gösterecek. Yeni yasal düzenlemeye göre, bu kişilerin kendi partilerinden istifa etmesi gerekmeyecek.

Seyyar sandık için 2 bin 400 başvuru

24 Haziran seçimlerinde ilk kez hayata geçirilecek engelli ve yatağa bağımlı hastalar için seyyar sandık uygulamasından yararlanmak amacıyla yaklaşık 2 bin 400 seçmen başvuru yaptı.

Başvurusu kabul edilen seçmenler, sandıkların kendilerine getirilmesi suretiyle bulundukları yerde oy kullanabilecek. Seyyar sandık kabini, yatağa bağımlı seçmenin evinde gizlilik temin edilecek ve oy kullanma rahatlığı sağlanacak bir yere yerleştirilecek.

6 cumhurbaşkanı adayı yarışacak 

Bu seçimde, yeni parlamentonun yanı sıra cumhurbaşkanı da seçilecek. Seçmenler, iki oy pusulasını tek zarfa koyarak oyunu kullanacak. 

AK Parti ve MHP'nin kurduğu "Cumhur İttifakı" Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı, CHP Muharrem İnce'yi, HDP ise Selahattin Demirtaş'ı cumhurbaşkanı adayı gösterdi.

Seçmenlerin imzasıyla cumhurbaşkanı adayı olmak üzere başvuran ve gereken 100 bin imzayı toplayan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek de cumhurbaşkanı adayları olarak yarışacak.

Cumhurbaşkanı adaylarının pusuladaki yeri de YSK'de çekilen kurayla belirlendi. Buna göre, 24 Haziran'daki seçimde kullanılmak üzere cumhurbaşkanı adayları için hazırlanan oy pusulasında birinci sırada Muharrem İnce, ikinci sırada Meral Akşener, üçüncü sırada Recep Tayyip Erdoğan, dördüncü sırada Selahattin Demirtaş, beşinci sırada Temel Karamollaoğlu, altıncı sırada da Doğu Perinçek yer alacak.

60 ülke ve 123 temsilcilikte sandık kurulacak

Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Seçimleri'nde Yurt Dışı Seçmen Kütüğü'ne kayıtlı seçmenler için 60 ülke ve 123 temsilcilikte 7-19 Haziran tarihlerinde ve azami 13 gün süre ile oy kullandırılacak.

Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması halinde ise yurt dışında 30 Haziran-4 Temmuz tarihlerinde ve azami 5 gün süre ile oy verilecek.

Yurt dışındaki temsilciliklerde oy verme saatleri hafta içi ve hafta sonu 09.00-21.00 olarak uygulanacak, aynı ülke içinde oy kullanma gün ve saatleri aynı olacak.

Yurt dışındaki seçmenlerin oy kullanacağı ülkelerden Almanya'da 13, ABD'de 7, Fransa'da 6, Rusya, Çin ve Yunanistan'da 4'er, Avustralya, Avusturya, Azerbaycan, Bulgaristan, İsviçre, İran ve Kazakistan'da ise 3'er temsilcilikte oy verilebilecek.

24 Haziran'da bazı ülkelerdeki oy kullanma tarih ve süreleri şöyle:

- Almanya, Avusturya, Fransa: 7-19 Haziran (13 gün)
- Danimarka: 9-19 Haziran (11 gün)
- Avustralya: 9-17 Haziran (9 gün)
- Norveç: 14-19 Haziran (6 gün)
- Belçika, Hollanda, İsviçre: 15-19 Haziran (5 gün)
- Birleşik Krallık: 16-19 Haziran (4 gün)
- KKTC, Kanada, Bulgaristan: 16-18 Haziran (3 gün)
- Çin, Rusya, Romanya, Suudi Arabistan, Yunanistan, Lübnan, İsrail, Ukrayna: 16-17 Haziran (2 gün)
- Azerbaycan, Irak, İran, İrlanda, İspanya, Mısır, Malta, Özbekistan, Sırbistan: 17 Haziran (1 gün)"

Yurt Dışı Seçmen Kütüğü'ne kayıtlı vatandaşlar oylarını gümrük kapılarında da verebilecek. Gümrük kapılarında tatil günleri dahil 24 saat süre ile oy kullanılabilecek. Gümrük kapılarında oy verme işlemi 24 Haziran saat 17.00'de sona erecek.

Yurt dışındaki vatandaşların oy kullanabileceği gümrük kapıları şöyle:

"Sarp Karayolu, Kapıkule Karayolu, İpsala Karayolu, Hamzabeyli Karayolu, Karkamış Karayolu, Cilvegözü Karayolu, Öncüpınar Karayolu, Çobanbey Karayolu, Dereköy Karayolu, Şakirpaşa Havalimanı, Esenboğa Havalimanı, Antalya Havalimanı, Çardak Havalimanı, Hasan Polatkan Havalimanı, Elazığ Havalimanı, Gaziantep Havalimanı, Hatay Havalimanı, Süleyman Demirel Havalimanı, Atatürk Havalimanı, Sabiha Gökçen Havalimanı, Adnan Menderes Havalimanı, Erkilet Havalimanı, Konya Havalimanı, Dalaman Havalimanı, Bodrum-Milas Havalimanı, Samsun Çarşamba Havalimanı, Trabzon Havalimanı, Zonguldak Çaycuma Havalimanı, Kuşadası Limanı, Ayvalık Limanı, Derince Limanı, Mersin Limanı, Taşucu Limanı ve Samsun Limanı."

Seçim takvimin önemli aşamaları şöyle:

- 18 Mayıs: İttifak yapan siyasi partiler saat 17.00'ye kadar ittifaktan vazgeçebilecek. İttifaktan vazgeçen siyasi partiler YSK'ce ittifak içerisindeki diğer siyasi partilere saat 18.00'e kadar bildirilecek.

- 19 Mayıs: İttifaktan vazgeçen siyasi parti veya partiler, ittifak içerisinde kalan diğer siyasi partilerin ittifak protokolünde yaptıkları değişikliği veya ittifaktan vazgeçtiklerini saat 17.00'ye kadar bildirecek.

- 20 Mayıs: İttifakların ve siyasi partilerin birleşik oy pusulasındaki yerlerinin belirlenmesi için YSK'de kura çekilecek.

- 21 Mayıs: Siyasi parti genel merkezleri seçime katılacakları seçim çevrelerine ait listeleri en geç saat 17.00'ye kadar YSK'ye verecek. YSK, siyasi partilerin aday listelerini incelemeye başlayacak. Bağımsız milletvekili adaylığı için de saat 17.00'ye kadar il seçim kurullarına başvuru yapılacak.

- 22 Mayıs: Yurt içi ve yurt dışı seçmen kütükleri kesinleştirilecek. Yurt içi seçmenlerin oy vereceği yer ve sandıklar belirlenecek. Yurt dışı seçmenlerin oy kullanacakları tarih aralığı ve yer bilgileri YSK'nin internet sitesinde ilan edilecek.

- 25 Mayıs: Siyasi partilerin aday listeleri ve bağımsız adayların başvuru evrakındaki eksikleri tamamlamalarının son günü.

- 26 Mayıs: Milletvekili geçici aday listeleri YSK'ce Resmi Gazete'de yayımlanacak ve itirazlar başlayacak.

- 27 Mayıs: Geçici aday listelerine itirazlar saat 15.00'te sona erecek ve 23.59'a kadar itirazlar karara bağlanacak.

- 30 Mayıs: Seçmen bilgi kağıtlarının dökümüne ve dağıtımına başlanacak. Tüm seçim çevreleri ve yurt dışı ile gümrük kapılarında kullanılacak birleşik oy pusulalarının basımı ve dağıtımına başlanacak. YSK'ce milletvekili kesin aday listeleri seçim çevreleri itibarıyla ilan edilmek üzere il seçim kurullarına ve Resmi Gazete'ye gönderilecek.

- 7 Haziran: Gümrük kapılarında ve yurt dışında oy verme işlemi başlayacak.

- 8 Haziran: İl Seçim Kurullarınca miting alanları belirlenecek Cumhurbaşkanı adayları, siyasi partiler ve bağımsız adaylara duyurulacak.

- 13 Haziran: Başvuran cumhurbaşkanı adayları ile siyasi partilerin radyo ve televizyonda yapacakları propaganda konuşmalarının yayın ve zaman sıralarının belirlenmesi için ad çekilecek.

- 14 Haziran: Propaganda serbestliği ve bir kısım seçim yasakları başlayacak.

- 17 Haziran: Radyo ve televizyon propaganda konuşmaları başlayacak. Seçmen bilgi kağıtlarının seçmene dağıtımı tamamlanacak.

- 19 Haziran: Yurt dışında oy verme işlemi sona erecek.

- 23 Haziran: Seçim propagandası saat 18.00'de sona erecek.

- 24 Haziran: Oy verme günü. Seçim yasakları saat 24.00'te sona erecek. Cumhurbaşkanı seçimi geçici sonuçları ilan edilecek. (saat 23.59)

İkinci oylamaya ilişkin takvim

İlk oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanmadığı takdirde 8 Temmuz 2018 pazar günü yapılacak ikinci oylamaya ilişkin seçim takvimi ise şöyle işleyecek:

- 25 Haziran: İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde aday ikamesinin son günü. (Saat 17.00). İkinci oylama propaganda döneminin başlangıcı.

- 26 Haziran: İlçe seçim kurulu kararları ile birleştirme tutanaklarına karşı il seçim kuruluna yapılacak itirazın son günü. (Saat 17.00). İlçe seçim kurulu kararlarına karşı yapılan itirazlar il seçim kurullarınca en geç 23.59'a kadar karara bağlanacak.

- 28 Haziran: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına karşı yapılan itiraz YSK'ce karara bağlanacak.

- 29 Haziran: YSK kesin seçim sonuçlarını ilan edecek.

- 30 Haziran: Gümrük kapılarında ve yurt dışında oy verme işlemine başlanacak.

- 4 Temmuz: Yurt dışında oy verme işlemi sona erecek.

- 7 Temmuz: Seçim propaganda dönemi saat 18.00'de sona erecek.

- 8 Temmuz: Oy verme günü. Seçim yasakları saat 24.00'te sona erecek.

- 9 Temmuz: Cumhurbaşkanı seçimi geçici sonuçları ilan edilecek.

- 12 Temmuz: YSK kesin seçim sonuçlarını ilan edecek.