Merkez, 'iktisadi temel' dışında kur kabul etmiyor

TCMB'nin cuma günü gerçekleştirdiği doğrudan döviz satım müdahalesi ile sınırlı rahatlayan ancak ABD ve İngiltere'de piyasaların tatil olduğu dün tekrar 1.90 seviyesine yaklaşan dolar/TL'de yeni bir müdahale geldi.

YAYINLAMA 03 Ocak 2012 09:07

GÜNCELLEME 27 Haziran 2022 11:02

İSTANBUL - Merkez Bankası, dolara karşı ciddi mücadeleye girişti. Merkez Bankası18 Ekim 2011'de yaklaşık 525 milyon dolarlık satış ile piyasaya doğrudan müdahale ettikten sonra, yılın son işlem gününde başladığı ve 3 milyar doları aşan satış yönlü müdahalesine, yeni yılın ilk işlem gününde de devam etti. Uzmanlar, TCMB'nin cuma günü başlayan müdahalesi ile kurumsal alımların yeniden hayata geçtiğini, sadece spot değil vadeli işlemlerde de kurumsal alımlar gözlendiğini belirtiyorlar.

Öte yandan MB, politika faizinden yapılan fonlama miktarının geçici bir süre için azaltılarak normal günler için ilan edilen alt sınırın altına düşürülebileceğini, gerekmesi halinde bu işlemleri destekleyici yönde, sterilize edilmemiş döviz satışlarının ve doğrudan müdahalelerin kullanılabileceğini belirterek, buradaki amacın döviz kurundaki iktisadi temellerden kopuk hareketlerin enflasyon beklentilerini bozmasına izin vermemek olduğunu söyledi.

TCMB tarafından dün sabah yapılan "istisnai dönemlerde uygulanacak para politikasına ilişkin" başlıklı yazılı açıklamada şöyle denildi: "Yarın (bugün) açıklanacak 2011 yılsonu enflasyonunun yüzde 10'un biraz üzerinde gerçekleşmesi beklenmektedir. Mevcut konjonktürde ikincil etkileri sınırlamak açısından enflasyondaki düşüşün beklentilerden daha önce başlaması önem taşımaktadır. Bu kapsamda Merkez Bankası 29 Aralık 2011 gününden itibaren ek parasal sıkılaştırmaya gitmiştir. Ek parasal sıkılaştırma asıl olarak açık piyasa işlemleri yoluyla sağlanmaktadır.

Politika faizinden yapılan fonlama miktarı geçici bir süre için azaltılarak normal günler için ilan edilen alt sınırın altına düşürülebilmektedir. "Gerekmesi halinde bu işlemleri destekleyici yönde, sterilize edilmemiş (etkili) döviz satışlarının ve doğrudan müdahalelerin kullanılması da söz konusu olabilmektedir. Burada amaçlanan, döviz kurundaki iktisadi temellerden kopuk hareketlerin enflasyon beklentilerini bozmasına izin vermemektir. Ek parasal sıkılaştırmanın güçlü, etkili ve geçici olması esastır. Uygulamanın süresi enflasyon görünümünü etkileyen ana unsurlardaki düzelmenin hızına bağlı olarak değişebilecektir. Merkez Bankası, enflasyon görünümüne dair gelişmeleri yakında izleyerek temel amacı olan fiyat istikrarı doğrultusunda gereken tedbirleri almaya devam edecektir."

Kurumsal talep etkili oluyor

TCMB'nin Cuma günü gerçekleştirdiği doğrudan döviz satım müdahalesi ile sınırlı rahatlayan ancak ABD ve İngiltere'de piyasaların tatil olduğu haftanın ilk işlem gününde tekrar 1.90 seviyesine yaklaşan dolar/TL, TCMB'nin döviz satım yoluyla doğrudan müdahalesine dün de devam etmesiyle 1.8760, sepet ise 2.1532 TL seviyelerine kadar geriledi fakat lokal kurumsal talebin sürmesi ile tekrar yönünü yukarı çevirerek 1.89 TL seviyelerinde yatay bir seyre oturdu. Merkez müdahalesine gün boyunca aralıklarla devam etti. Bankacılar, TCMB'nin müdahale sırasında cuma gününün altında 1 milyar dolara yakın satış yaptığını tahmin ediyorlar.

Merkez müdahaleyi doğruladı

Merkez Bankası, piyasaya doğrudan müdahale edildiğini doğruladı. Merkez Bankası'ndan konuya ilişkin yapılan açıklamada şu bilgiler verildi: "Merkez Bankası'ndan konu ile ilgili yapılan açıklamada 2 Ocak 2012 tarihli istisnai dönemlerde uygulanacak para politikasına ilişkin basın duyurusunda belirtilen nedenlerle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmektedir"

Uzmanlar ise sabah saatlerinde piyasada görülen lokal kurumsal döviz talebinin sığ piyasada dolar/TL'nin 1.90 seviyelerine yaklaşmasına neden olduğunu söylediler.

Öte yandan Merkez Bankası geçen cuma günü döviz piyasasına satım yönünde doğrudan müdahale ederek, ihale de dahil olmak üzere toplamda 3 milyar doların üzerinde dolar satmış ancak işlemciler kurumsal talebin önümüzdeki döneme ilişkin ihtiyaçlarının bir miktar giderilmesini olumlu bulmakla birlikte TL'deki değerlenmenin yeterli olmadığını söylemişti. TL, cuma günü dolar karşısında sadece yüzde 1 değer kazanmıştı.

Rezervde azalma kurda baskı yaratabilir

Bir uzman, "TCMB'nin cuma günü gerçekleştirdiği satış üzerine işlemciler dolar/TL'de uzun pozisyona geçtiler. Spekülatif de çok pozisyon var. Kurun düşmeme nedenini cuma günü alanların da yukarıda tutmaya çalışması olduğunu düşünüyorum. Dolar/TL'de stop-loss işlemleri başlarsa kurda aşağı hareket daha da hızlanabilir. Ancak bugün (dün) yurtdışı piyasalar tatil. Dolayısıyla bu hareketi Salı ya da Çarşamba günü görürüz. Aynı zamanda TCMB'nin rezervi son müdahalerle birlikte 80 milyar doların altına geldiği düşünülüyor. TCMB Başkanı rezervlerimiz azalıyor demişti. Bundan sonraki tekrar bir yabancı çıkışı gelirse düşen rezervlerle birlikte önümüzdeki 3 ayda kur tarafında oldukça sıkıntılı günler yaşayabiliriz" dedi.

Denge döviz arz fazlası yönünde bozuldu

HSBC Stratejisti Fatih Keresteci: "TCMB'nin yüklü döviz satışına karşın TL değer kazanmakta direniyor. Bu miyop bir bakış ile TL'nin çok zayıf olduğu ve TCMB çekildiği zaman döviz kurunda yukarı yönde bir hareket olabileceği algılamasına yol açabilir. Ancak, tecrübemiz bizi daha uzun bir zaman perspektifi ile bakmaya itiyor. Zira, önceki yıllarda alım yönünde müdahale eden ve yüklü alım yapan TCMB o gün olmasa bile birkaç gün içerisinde kurda arzu edilen yönde bir hareket sağlayabilmişti. Eğer, TCMB'nin öngördüğü üzere yabancı çıkışları azalmışsa ve cari işlemler açığında azalma oluyorsa, son iki işlem gününde yapılan müdahaleler ile arz/talep dengesinin döviz arz fazlası yönünde bozulduğu ve bunun da bir süre sonra kurlar üzerinde aşağı yönde bir baskı oluşturacağını düşünüyoruz."

TCMB’nin işi kolay değil

TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Atılım Murat: “Merkez Bankası Başkası Erdem Başçı’nın geçen hafta yaptığı ‘TL dolar ile yarışamaz’ açıklamasından sonra, dolardaki yükseliş karşısında TCMB’nin havlu attığı düşünülmüştü. Banka, son birkaç gündür müdahalelerini arttırdı. İstisnai günlerin sayısı, önümüzdeki günlerde normal günleri aşabilir. TCMB, enflasyondaki yükselişi frenlemek için para politikasını daha da sıkılaştırıyor. Hem kredilerdeki büyümeyi yavaşlatmak istiyor, hem de TL’yi desteklemeye çalışıyor. Kredi büyümesinin hızı, henüz istenilen orana düşmedi. Banka dolardaki yükselişin ağırlıklı olarak ‘spekülatif’ olduğunu düşünüyor. Bunu da ‘sağlıksız fiyat oluşumları’ olarak açıklıyor.

Yapılan müdahaleler TL’yi güçlendirmek adına istenen etkiyi yaratmadı. Tatilden sonra dış piyasalardaki işlemlerin normale dönmesiyle gerçek etkiyi görebiliriz. TCMB döviz satışlarını sterilize etmezse, TL likiditesi olumsuz etkilenir. Bu durumda faizler üzerindeki yukarı yönlü baskı sürebilir. Bankacılık sektörü, maliyetlerindeki artışları faizlere tam olarak yansıtmadı. Kredi ve mevduat faizlerinde bu ay bir miktar daha yükseliş olabilir. Kısa dönemde çok belirsizlik var.

Dünyada dolara genel bir talep varken, TCMB’nin işi kolay değil. ABD ve Avrupa’da son iki haftadır işlem hacimleri çok düşük olmasına rağmen USD/TL 1.90 bölgesinde. TCMB’nin veri setine sahip değiliz. Ancak; Merkez Bankası karşısında 1.90’a yakın seviyelerden spekülatif pozisyon almaya kim cesaret ediyor? Bu da ayrı bir tartışma konusu olur.”

Bu konularda ilginizi çekebilir

Dolar Haberleri

Merkez Bankası Haberleri