Memurdan 4-4-3 taktiği

ANKARA - Memur-Sen, toplu sözleşme sürecinde uyuşmazlık durumunda son sözü söyleyecek ve memur maaşlarının belirlenmesinde kritik rol oynayacak Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun tarafsız olabilmesi için 4-4-3 formülünü önerdi.

Edinilen bilgiye göre, konfederasyon, Anayasa değişikliği ile memurlara toplu sözleşme hakkı tanınmasının ardından ikincil mevzuata yönelik çalışmalar sürerken Kamu Görevlileri Toplu Sözleşme Kanunu Taslağı hazırladı.

Taslakta ikili toplu sözleşme düzeni önerisine yer veriliyor. Buna göre, memurların mali ve sosyal haklarının düzenlenmesi amacıyla, "Kamu görevlileri toplu sözleşmesi" ve "Hizmet kolu toplu sözleşmesi" yapılacak.     

Kamu görevlileri toplu sözleşmesi, hizmet kolu yönüyle ayrım olmaksızın kamu görevlilerinin tamamının yararlandığı zam ve tazminatlar, aylık ve ücretler, harcırahlar, doğum ve ölüm yardımları ve aile yardımı gibi hususlarda, bağlı sendikaların üye sayısı itibariyle en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikaları konfederasyonu ile kamu işvereni arasında imzalanacak.

"Hizmet kolu toplu sözleşmesi" ise her hizmet kolu için ayrı ayrı olmak üzere hizmet kolundaki kurumlarda/kuruluşlarda görev yapan kamu görevlilerine ait zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal haklarla ilgili olarak hizmet kolunun yetkili sendikası ve kamu işvereni arasında yapılacak.

İmzalanacak toplu sözleşme 1 yıl geçerli olacak. Ancak tarafların anlaşması, toplu sözleşmede belirtilmesi ve 2 yılı geçmemek koşuluyla, 1 yıldan uzun süreli toplu sözleşme yapılabilecek.

Kamu görevlileri toplu sözleşmesinin tarafları, kamu işvereni ile bağlı sendikaların en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikaları konfederasyonu olacak. Kamu işvereni heyeti, kamu görevlileri toplu sözleşmesinden sorumlu devlet bakanının başkanlığında, Başbakanlık, Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Devlet Planlama Teşkilatı'nın müsteşarları ile Türkiye İstatistik Kurumu, Devlet Personel ve Sosyal Güvenlik Kurumu başkanları; taraf konfederasyon heyeti ise konfederasyonun genel başkanının başkanlığında hizmet kollarında yetkili bağlı sendikaların genel başkanları ile konfederasyon tarafından belirlenecek diğer temsilcilerden oluşacak.

Kamu görevlileri sendikalarına üye olma hakkı bulunmayan kamu görevlileri, kamu görevlileri toplu sözleşmesi ile hizmet kolu toplu  sözleşmelerinden yararlanamayacak, bunların mali ve sosyal haklarında, sendika üyesi olma hakkına sahip kamu görevlileri için toplu sözleşmeyle sağlanandan daha fazla artış yapılması halinde aradaki fark, başka bir işleme gerek kalmadan toplu sözleşmeden yararlanma hakkına sahip kamu  görevlilerine de yansıtılacak.

Toplu sözleşme imalandığında taraf sendikaya üye olmayanlar, sendikaya dayanışma aidatı ödeyerek toplu sözleşmeden yararlanacak.

Dayanışma aidatı, taraf sendika dışındaki sendikaların üyesi olan kamu görevlileri için taraf sendikanın emsali üyesinin ödediği üyelik aidatının 1/5'i, sendika üyesi olma hakkına sahip ancak sendika üyesi olmayan kamu görevlileri için ise 4/5'i oranında olacak.

Dayanışma aidatı ödeyen kamu görevlileri, hem kamu görevlileri toplu sözleşmesinden hem de hizmet kolu toplu sözleşmesinden yararlanacak.

Pazarlık 45 günde tamamalanacak

Kamu görevlileri toplu sözleşmesi ile hizmet kolu toplu sözleşmeleri görüşmeleri, ilk oturumdan itibaren 45 gün içinde tamamlanacak.  

Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna, "uyuşmazlığın giderilmesi" istemiyle uyuşmazlık tutanağının düzenleneceği tarihten itibaren 3 iş günü içerisinde başvurulabilecek.

Kurul, Danıştay Birinci Dairesi Başkanının başkanlığında, Üniversitelerarası Kurul tarafından fakültelerin iktisat veya maliye alanında görev yapan öğretim üyeleri arasından 1, çalışma ekonomisi veya iş hukuku bilim dalında görev yapan öğretim üyeleri arasından 1 kişi olmak üzere 3 yıllığına seçilecek 2 öğretim üyesi, Devlet Personel Başkanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Maliye Bakanlığından birer temsilci, bağlı sendikaların üye sayısı itibariyle en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikaları konfederasyonundan 2, ikinci ve üçüncü sıradaki konfederasyonlardan birer temsilci olmak üzere toplam 11 üyeden oluşacak.

Böylece Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, devleti temsil eden 4, konfederasyonları temsilen eden 4, yargı ve üniversitelerden 3 kişinin katılımıyla oluşacak.

Kurul, taraflardan birinin başvurusunun kendisine ulaştığı tarihi takip eden 5 iş günü içerisinde toplanacak, 7 gün içerisinde karar verecek.

En az 7 üyeyle toplanacak kurul, toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verecek, çekimser oy kullanılamayacak. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu 2 oy olarak sayılacak.

Devam eden bir toplu sözleşme hükmünün yanlış uygulanması veya uygulanmamasıyla ilgili kamu görevlileri toplu sözleşmelerinde, sözleşmenin tarafı olan konfederasyon ile bu sözleşmeden yararlanan ve yararlanma hakkı bulunan kamu görevlileri ile üyesi oldukları sendikalar; hizmet kolu toplu sözleşmelerinde, sözleşmenin tarafı olan sendika ile ilgili hizmet kolu toplu sözleşmesinden yararlanan ve yararlanma hakkı bulunan kamu görevlileri ile üyesi oldukları sendikalar dava açabilecek.

Taslakta, ayrıca yerel yönetim hizmetleri kolunda bulunan kurum ve kuruluşların niteliği, merkezi yönetim bütçesiyle ilgisi ve işleyişi bakımından özel nitelikleri dikkate alınarak bu hizmet kolunda hizmet kolu toplu sözleşmesi yerine "iş yeri toplu sözleşmesi" uygulamasının uygun olacağı belirtildi.

"Hayal kırıklığı yaratacak"

Memur-Sen Genel Başkanı Ahmet Gündoğu, yaptığı açıklamada, Anayasa değişikliğinin ardından memur sendikacığında ortaya çıkan boşluğun doldurulması için toplu sözleşme hakkının kullanılmasını sağlayacak uyum yasalarının biran önce çıkarılması gerektiğini söyledi.

Toplu sözleşme sürecinde Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun çok önemli bir rol üstleneceğini vurgulayan Gündoğdu, bu nedenle Asgari Ücret Tespit Komisyonuna benzer yapıdaki bir kurulu kabul etmelerinin mümkün olmadığını ifade etti.

Bu süreçte tarafsızlığı tartışılmayacak bir kurul oluşturulmasının çok önemli olduğunu dile getiren Gündoğdu, bu nedenlerle hazırladıkları taslakta devleti, memur sendikalarını, yargı ve üniversiteleri temsil eden 11 kişilik bir kurul oluşturulmasını önerdiklerini bildirdi. Gündoğdu, bu çekincelerinin dikkate alınmaması, tarafsızlığı tartışılır bir kurul oluşturulması durumunda 2,5 milyon memur, 1,5 milyon memur emeklisi ve aileleriyle yaklaşık 20 milyon kişinin hayal kırıklığında uğrayacağını kaydetti.

Gündoğdu, toplu sözleşme görüşmelerinde heyet başkanlarının eşit statüde bulunmasının da olmazsa olmazları arasında olduğunu sözlerine ekledi.