Melen Çayı’nın debisi yüzde 50 azaldı

SERGÜL KESKİN

İSTANBUL - Türkiye genelinde yaşanan kuraklık nedeniyle barajların doluluk oranları hızla düşerken, İstanbul’un önemli su kaynaklarından olan ve kentin 2071 yılına kadar su ihtiyacını karşılaması öngörülen Melen Çayı’nın debisi de yaklaşık yüzde 50 oranında azaldı.

DSİ Genel Müdürlüğü verilerine göre, Melen Çayı’nın uzun yıllar ortalama debisi saniyede 51 metreküp ölçüldü. 15 yıllık akımlarına göre en yüksek aylık ortalama debi Nisan 2000’de saniyede 155 metreküp olarak kayda geçerken, 28 Şubat 2014’teki ölçümde çayın debisi saniyede 26.38 metreküp çıktı. Melen Çayı’ndan ortalama günde 680 bin metreküp su İstanbul’a aktarılıyor. İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından yapılan Melen Projesi’nin 2. aşaması tamamlandığında ise kente yılda 575 milyon metreküp su verilecek. Toplam 135 kilometrelik isale hattı, terfi merkezi, depo ve su alma yapısının bu yıl içinde tamamlanması hedefleniyor. Şu ana kadar isale hattının 130 kilometresi tamamlandı.
 
Melen Barajı 2016’da bitecek

Diğer yandan DSİ, İstanbul’un su ihtiyacını karşılamak için 833 milyon TL yatırımla 3 baraj yapacak. Kentin içme, kullanma ve endüstri suyu ihtiyacını karşılamak amacıyla Sakarya’da Melen Çayı üzerine kurulacak Melen Barajı’nın temeli yarın Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın katıldığı törenle atılacak. 693 milyon metreküp su depolanacak Melen Barajı ile şehre yıllık 1 milyar 77 milyon metreküp su iletilecek. Ayrıca Melen’de ihale muhtevasında olmayıp, ileride 45 MW kurulu gücünde HES yapılması planlanıyor. İhale bedeli 213 milyon 850 bin TL olan Melen Barajı için 2013’te kamulaştırmalara 72.5 milyon TL harcandı. Sözleşmeye göre iş bitim tarihi 7 Aralık 2016. DSİ’nin 2014 programında yer alan Sungurlu ve Osmangazi Ba rajları ise Yeşilçay Sistemi'ne entegrasyonu sağlanacak. Bu yıl proje ihalelerin yapılması ve projelerin yapımına başlanması ve hemen arkasından inşaat yapım sürecinin başlaması hedefleniyor. Yatırım maliyeti 210 milyon TL olan barajdan 135 milyon metreküp suyun depolanması planlanıyor. Göksu Nehri üzerine kurulacak yatırım maliyeti 410 milyon TL olan Osmangazi Barajı’nda ise 212 milyon metreküp suyun depolanması öngörülüyor.  
 
Yağışlar önceki yıla göre yüzde 45 düştü
 
1 Ekim 2013 ile 3 Mart 2014 arasında Türkiye genelinde kümülatif yağış ortalamalarında uzun yıllar ortalamalarına göre yüzde 34.6 ve 2013 yılına göre yüzde 45 azalma meydana geldi. İçme suyu barajlarında geçen seneye göre yüzde 25.8 daha az su mevcut. 3 Mart itibariyle işletmede olan 89 adet  enerji maksatlı barajda doluluk oranı yüzde 45.2, işletmede olan 208 adet sulama maksatlı barajdaki doluluk oranı da yüzde 47.5,    286 adet depolama tesisinde doluluk oranı ise yüzde 44.7.

Umutlar bahar yağışlarında
 
SABİHA TOPRAK

DÜZCE - Melen Çayı’nın yüzde 80’inin topraklarından geçtiği Düzce’de de kuraklık etkisini gösterdi. Melen Çayı’ndan beslenen derelerde şu anda su seviyesi kış ayı olmasına rağmen yaz seviyesine indi. Melen’de su seviyesinin 1.5 metre düşmesi endişe yaratırken, Düzce Ticaret Sanayi Odası Başkanı Fahri Çakır, Melen Çayı’nda ilkbahar yağışlarıyla birlikte su seviyesinin yükseleceğini ve bir problem kalmayacağını söyledi. Çakır, Melen havzasını kapsayan 3 kollektörün ihale aşamasında olduğunu bildirdi. 11 km rafting parkuruna sahip Melen Çayı’nın suyunun şubat ayında ilk kez bu kadar düşük seviyelere ulaştığını belirten Gelişmekte Olan Spor Branşları Rafting Düzce Temsilcisi Şerif Ali Karanfil de geçmiş yıllarda şubat ayında su seviyesinin aşırı yükselmesi nedeniyle rafting turlarının iptal edildiğini, bu yıl da kuraklık nedeniyle bu spor branşında gelmek istedikleri yere gelemediklerini söyledi. Karanfil, umutlarının ovaya yağmur yağmasa bile dağlara kar yağışı olduğunu söyledi. Melen Çayı'nın su seviyesinde yaşanan azalmadan dolayı endişe duyulmaması gerektiğini ifade eden Divapan Entegre Ağaç Panel Genel Müdürü Hakan Zengin de “Bu durum kalıcı değil. Çevrede tarım alanlarını sulama artarsa bu durum sonucunda endişe yaşanabilir ama nisan, mayıs aylarında yağacak yağmurun da etkisiyle Melen Çayı’ndaki su İstanbul’a ve Düzce’ye önümüzdeki dört yıl yetecek potansiyele sahip” dedi. Melen suyunun su seviyesinin şu anda yaz mevsimindeki su seviyelerinde olduğuna vurgu yapan Mali Müşavirler Odası Başkanı Kudret Taş ise su sorunu yaşanmaması için tarım alanlarındaki keyfi sulamaların önlenmesi gerektiğini kaydetti.