MB, enflasyonda düşüş bekliyor

ANKARA - Merkez Bankası, enflasyonun, önümüzdeki aylarda dalgalı bir seyir izledikten sonra yılın son çeyreğinden itibaren geçici etkilerin ortadan kalkmasıyla tekrar düşüş sürecine girmesini bekliyor.

Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından dün yayınlanan Mart ayına ilişkin fiyat gelişmeleri değerlendirildi.

Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 0,58 oranında yükseldiği ve yıllık enflasyon 0,57 puan düşerek yüzde 9,56 olduğu hatırlatılan açıklamada, Şubat ayında olumsuz hava koşullarının etkisiyle belirgin şekilde artan sebze fiyatlarının Mart ayında beklendiği gibi kısmi bir düzeltme yaptığı ifade edildi. Temel mal ve hizmet kalemlerinin yıllık fiyat artış oranlarındaki yükselişte geçtiğimiz yılın düşük bazının etkili olduğu görüldüğüne işaret edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"H ve I endeksi ile ölçülen temel enflasyon göstergeleri özellikle geçtiğimiz yıl yapılan vergi indirimlerinin oluşturduğu düşük bazın etkisiyle yükselmiştir.

Hizmet fiyatlarında ise telefon görüşme ücretlerinde gözlenen artış belirleyici olmuştur. Enflasyonun, önümüzdeki aylarda dalgalı bir seyir izledikten sonra yılın son çeyreğinden itibaren geçici etkilerin ortadan kalkmasıyla tekrar düşüş sürecine girmesi beklenmektedir."

Yükselişte 'baz etkisi' rol oynadı

Enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 5,01'e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 5,41'e yükseldiği belirtilen açıklamada, bu yükselişlerde, geçtiğimiz yıl yapılan vergi indirimlerinin de etkisiyle ortaya çıkan düşük baz belirleyici olduğu bildirildi.

Mart ayında mal ve hizmet gruplarında fiyatlar sırasıyla yüzde 0,43 ve yüzde 1,03 oranında arttığı ifade edilen açıklamada, böylelikle, yıllık enflasyon mal grubunda yüzde 10,47'ye gerilerken, hizmet grubunda yüzde 7,01'e yükseldiği kaydedildi.

Son dönemde ulaştırma ve yemek hizmetlerinde gözlenen artışlarla yükselen hizmet grubu yıllık enflasyonu bu eğilimini Mart ayında da sürdürdüğü belirtilen açıklamada, gıda ve enerji fiyatlarındaki yükselişin birikimli etkisinin grup fiyatları üzerinde belirginleştiğinin görüldüğüne dikkat çekildi.

Bunlara ek olarak, Mart ayında sabit telefon görüşme ücretlerinde yapılan artışın, hizmet grubu enflasyonunu yaklaşık 0,6 puan yükselttiğine işaret edilen açıklamada, "Diğer taraftan, kira kaleminin yıllık artış oranındaki gerileme eğilimi yavaşlamakla birlikte bu dönemde de sürmüştür" denildi.

Enerji fiyatları

Enerji fiyatları Mart ayında akaryakıt fiyatları ve su tarifelerindeki artışların etkisiyle yüzde 0,56 oranında yükseldiği hatırlatılan açıklamada, bunun yanında, tüp gaz ve katı yakıt fiyatlarında sınırlı düşüşler gözlendiği ifade edildi.

Grup yıllık enflasyonu ise bir önceki yıldaki düşük bazın da etkisiyle 0,66 puan yükselerek yüzde 10,26 olduğu belirtilen açıklamada, grup yıllık enflasyonunun, baz etkisi nedeniyle önümüzdeki aylarda yükselmeye devam edeceğinin tahmin edildiği bildirildi. Açıklamada, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Temel mallarda (gıda, enerji, alkollü içecekler ve tütün ile altın dışında kalan mallar) yıllık enflasyon yaklaşık 1,6 puan artışla yüzde 3,79 olurken, bu artışın büyük bir kısmı 2009 yılında dayanıklı mallar üzerinde uygulanan vergi indirimlerinin oluşturduğu baz etkisinden kaynaklanmıştır. Ayrıca, giyim grubu yıllık enflasyonu 2009 yılı Kasım ayından itibaren girdiği yükseliş eğilimini bu ay da sürdürmüş ve yüzde 4,44'e ulaşmıştır

İşlenmemiş gıda fiyatları yıllık artış oranı, Mart ayında temelde sebze fiyatlarındaki düzeltmeyle 9 puan azalarak yüzde 19,5 seviyesine gerilemiştir. Öte yandan, kırmızı et fiyatlarındaki artış eğilimi yavaşlamakla birlikte sürmüştür. Bu gelişmenin işlenmiş et ürünleri fiyatlarına süregelen yansımalarıyla, işlenmiş gıda ürünleri yıllık enflasyonunda yükseliş eğilimi devam etmiştir. Son sekiz aydır belirgin bir artış eğiliminde olan peynir ve diğer süt ürünleri fiyatlarının Mart ayında yerini azalışa bırakması ise olumlu bir gelişme olarak belirmiştir. Bu gelişmeler sonucunda, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu yüzde 11,21'e gerilemiştir."

Üretici fiyatlarında artış sürüyor

Üretici fiyatlarının Mart ayında yüzde 1,94 oranında arttığı, böylelikle yıllık enflasyon yüzde 8,58'e yükseldiği ifade edilen açıklamada, tarım fiyatlarının aylık bazda yüzde 2,79 oranında artarken, grup yıllık enflasyonundaki artışın sürdüğü belirtildi.

Bu artışta, bitkisel ürünler, meyve-sebze fiyatları ile canlı hayvan ve hayvansal ürün fiyatlarındaki yükselişler belirleyici olduğuna işaret edilen açıklamada, Mart ayında imalat sanayi fiyatları emtia (özellikle metal fiyatları) ve döviz kuru gelişmeleri paralelinde yüzde 1,91 oranında yükselirken, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarındaki artışın yüzde 0,86 olduğu kaydedildi.

Mart ayında, ara malları fiyatlarının başta demir imalatı olmak üzere ana metal imalatı fiyatları kaynaklı olarak yüzde 3,06 oranında arttığına dikkat çekilen açıklamada, sermaye malları fiyatlarının ise metal yapı malzemeleri fiyatlarındaki artışla yüzde 0,59 oranında yükseldiği belirtildi.

Dayanıklı tüketim malları fiyatları bir önceki yıla kıyasla düşük seviyelerini sürdürürken, dayanıksız tüketim malları fiyatlarının et ve et ürünleri imalatı fiyatlarında devam eden yükselişlerle arttığı ifade edilen açıklamada, Mart ayında, enerji fiyatları yükselirken, bu gelişmede rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı fiyatları belirleyici olduğu belirtildi.

Yıllık enflasyon ise sermaye mallarında sınırlı bir oranda gerilerken, diğer alt gruplarda yükseldiği bildirilen  açıklamada, "Özetle, üretici fiyat gelişmeleri maliyet yönlü baskıların arttığına işaret etmektedir" denildi.