Marketler yerli-yabancı ayırıyor "Çin malı" etiketini söküyorlar

Serap GÜNEŞ

AMSTERDAM - İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, gıda dışı kimya sektöründe en önemli sıkıntının marketler olduğuna dikkat çekerek, "Marketler yerli üreticiye ayrı, yabancı üreticiye ayrı fiyatlar veriyor. Depolamada, lojistikte, raf paralarında sıkıntılar çıkartıyor. Market koşulları iyileşirse firmalar da daha iyi üretim yapmaya başlayacaklar" dedi.

Özel etiketli ürünler sektöründe dünyanın büyük etkinliklerinden olan 'PLMA's World Of Private Label Fuarı', Hollanda'nın Amsterdam kentinde, 24 - 25 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirildi. Bu yıl üçüncü defa İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) tarafından milli katılım organizasyonu gerçekleştirilen fuara katılan 59 Türk firması, dünya markalarının üretimi için Hollanda'ya çıkarma yaptı. Gıdadan kozmetiğe geniş bir yelpaze ile fuarı fetheden Türk firmaları, yaklaşık 60 ülkeden 2 bine yakın katılımcı ve 8 binden fazla profesyonel ile buluştu.

PLMA Fuarı'nı değerlendiren İKMİB Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, özel etiketli ürünler sektörünün sürekli büyüdüğüne dikkati çekerek, "Her geçen yıl büyüyen özel etiketli ürünler sektörü, başta Avrupa'nın önde gelen ülkelerinde olmak üzere yüzde 40'lık pazar paylarına ulaşmış durumda. Söz konusu sektörün pazar payı ülkemizde her ne kadar yüzde 17 gibi bir seviyede olsa da önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 3'lük bir büyüme var. Özel etiketli ürünlere yönelik tüketici algısının daha pozitif bir seyir izlediği düşünüldüğünde, bu büyümenin hızlı bir şekilde devam edeceğini düşünüyoruz. Bu öngörüyle fuara Türkiye'den milli katılım organizasyonu düzenlenmesi kararını aldık" diye konuştu.

İkisi gıda ve 23'ü gıda dışı olmak üzere 25 Türk üreticisinin fuara katıldığını söyleyen Akyüz, "Bireysel katılımcılarla sayıları 59'u bulan Türk firmaları, fuarda özel etiketli ürünler sektörüne yönelik olarak temizlik, plastik, ambalaj, gıda, kozmetik, kişisel bakım ve sağlık ürünlerini sergiledi. Önceki yıla oranla 134 metre artan 378 metrekarelik Türkiye standındaki Türk firmaları, dünya markalarının üretimi için doğru tercih olduklarını bir kere kanıtladı" ifadelerini kullandı.

"Sektör yeterince denetlenmiyor"

Kimya sektöründe özellikle gıda dışı ürünlerde denetimlerin yeterince yapılmadığını kaydeden Akyüz, "Denetlemelerdeki problemler küçük üreticileri öldürüyor" dedi. Marketlerde ürün üzerinde menşei bildiren etiketlerin sökülmesi durumunda o ürünün Türk malı sayıldığına işaret eden Akyüz, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ürünü Çin'den getiriyorsunuz. Üzerinde menşeine dair etiket var. O etiket söküldüğünde Türk malı olarak kabul ediliyor. Daha ucuz. O zaman siz yerli üreticiye zarar veriyorsunuz. Menşeini bilmeden satış yapmak Türk halkına da haksızlıktır. Hipermarketler içinde dahi menşei belli olmayan, faturasız ürünler var. Bunun en önemli nedeni düzenli kontrol yapılmaması.

Denetlemelerin son kullanıcının ulaştığı yerde, yani marketlerde yapılması gerekiyor. Firma ne üretirse onu ihraç ediyor. Market koşulları iyileşirse firmalar daha iyi üretim yapmaya başlarlar. Dubai'de Koop diye bir sistem var. Bu sistemin sahibi küçük esnaflar. Carrefour'la kıran kırana çekişiyorlar. Alışveriş yapanlar da ortak oluyor. Bu sistemi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı teşvik ederse, soruna çözüm olur. Bizim Private Label'da gelişemememizin en büyük nedeni marketler. Yurt dışından gelen ürünlere daha fazla satış imkanı sunuluyor."

Akyüz, marketlerin yerli üreticilere ciro primi, raf parası, dağıtım gibi pek çok konuda sıkıntı yarattığını ifade ederek, "Yurtdışından gelen üreticilere farklı, yurtiçinde olanlara farklı davranışlar var. Lojistik sorun, fiyat artırımı yok, depolama sorun" dedi.