Maliye, kayıt dışıyla mücadelede 'nakiti' de izlemeye alıyor

ANKARA - Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye dönük yeni eylem planı ile kredi kartıyla yapılan alışverişlerden sonra nakit alışverişleri de izlemeye alıyor.

Alınan bilgiye göre, 2011-2013 dönemini kapsayan Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı'nda yazarkasa ve POS cihazlarının uyumlulaştırılması öngörülüyor.

Buna yönelik ön hazırlık süreci Kayıt Dışıyla Mücadeleye dönük 1. Eylem Planında yer almıştı. 2008-2010 yılını kapsayan 1. Eylem Planında, "POS cihazlarının yazar kasa niteliğine kavuşturulmasına yönelik fizibilite, teknik gereksinimler, yeterlilik ve uygulanabilirlilik incelemelerinin gerçekleştirilmesi, sonuçlara göre de yasal düzenlemeler yapılması" hükme bağlanmıştı.

Gelir İdaresi Başkanlığı, bu çerçevede Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Bankalar Birliği ile görüşmeler yapmıştı.

İkinci Eylem Planı döneminde uygulamaya dönük hukuki düzenlemeler ve teknik alt yapı hayata geçirilecek.

Gelir İdaresi Başkanlığının yeterlilik ve uygulanabilirlik incelemelerinde buna yönelik iki alternatif gündeme geldi. İlk alternatifi, kredi kartlarıyla alışverişi de ihtiva eden yazarkasalar oluşturdu. POS cihazlarının yazarkasalara monte edilmesini içeren bu alternatife pek sıcak bakılmadığı, işletmelerin de POS cihazlarına öncelik verdiği belirlendi.

İdarenin ağırlıklı olarak üzerinde durduğu ikinci alternatifte ise POS cihazından biraz daha büyük cihazlar kullanılıyor. Çekmecesi olmayan bu cihazlar yine kredi kartlı alışverişlerin POS cihazı özelliği taşıyor. Ancak cihazın formatı değiştirilerek, halen sadece ticari bilgilerin yer aldığı bu cihazlarda mali bilgilere de yer veriliyor.

İdarenin uygulamaya koymayı düşündüğü bu alternatifte kredi kartı kullanıldığında da, nakit alışverişlerde de aynı cihaz kullanılacak.

Bütün alışverişler izlenecek

Bu modelde, yazar kasalar devre dışı kalacak. Kredi kartıyla alışverişlerde POS cihazı slibi, fatura veya fiş yerine geçecek. Vergi mevzuatında da slipler, geçerli belge kabul edilecek. Kredi kartında olduğu gibi nakit alışverişlerde de, bilgiler POS cihazına işlenecek. Bu şekilde bütün alışveriş bilgileri bankacılık sistemine girecek.

Alışveriş bilgileri, buradan da kredi kartı alışverişlerinde olduğu gibi, Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Merkezine aktarılacak. Böylece Başkanlık, her türlü alışverişi bankalar kanalıyla takip edebilecek. Ticari işletmelerin sadece kredi kartlı alışverişleri değil, nakit alışverişlerinin de KDV beyannamelerinde yer alıp yer almadığı sistem üzerinde görülebilecek. Bu bilgiler, gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerindeki kişi ya da kurum kazançlarının takibine de imkan verecek.

Gelir İdaresi, bu bilgiler kanalıyla kişi ve kuruluşların harcamalarına da ulaşacak ve bunlar gelir ve harcamaların karşılaştırıldığı çapraz kontrollerde kullanacak.

İdare, oluşturulacak sistemi, kademeli olarak devreye sokmayı planlıyor.

Bu arada Gelir İdaresi Başkanlığı, kayıt dışı ekonominin kayda alınmasına dönük önlemler çerçevesinde yeni cihazlar için Avrupa ülkelerindeki uygulamalara da baktı. POS cihazlarının yazar kasa olarak da kullanıldığı Norveç'te bu alanda çok iyi işleyen bir sistem oluşturulduğunu belirledi.

Yetkililer, Türkiye'de de aynı tür bir altyapı kurulmasının planlandığını bildirdi.